پاشینیان گفت، ارمنستان با محبت از برادران و خواهران خود از قرهباغ کوهستانی استقبال خواهد کرد
دیوید بابایان، مشاور «ساموئل شهرامانیان» رئیس ارامنه قره باغ کوهستانی در گفتوگو با خبرگزاری «رویترز»، اعلام کرد که 120 هزار نفر از ساکنان ارمنیتبار قرهباغ، به دلیل اینکه «نمیخواهند به عنوان بخشی از آذربایجان زندگی کنند و از پاکسازی قومی هراس دارند»، عازم ارمنستان خواهند شد.
به گزارش خبرگزاری «رویترز»، همزمان نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان نیز گفت که ارامنه قرهباغ، احتمالاً منطقه را ترک خواهند کرد و ارمنستان آماده است تا پس از شکست هفته گذشته از آذربایجان، آنها را بپذیرد.
قرهباغ سرزمینی است که در سطح بین المللی به عنوان بخشی از آذربایجان شناخته شده بود، اما قبلاً تحت کنترل ارمنستان بود. بخشهایی از این منطقه در جنگ سال 2020 به اذربایجان بازگشت، اما نقاطی دیگر تحت کنترل مقامات ارمنیتبار بود که آذربایجان آنها را متهم به «تروریست» بودن میکرد.
سرانجام، پس از یک عملیات نظامی برق آسا 24 ساعته توسط ارتش آذربایجان، در 20 سپتامبر، مقامات محلی ارمنیتبار، مجبور به پذیرش شروط جمهوری آذربایجان و قبول آتشبس شدند.
آذربایجان میگوید که حقوق شهروندان ارمنیتبار ساکن قرهباغ را تضمین میکند و منطقه را یکپارچه میکند، اما ارمنیها میگویند از سرکوب و «پاکسازی قومی» هراس دارند.
دیوید بابایان به خبرگزاری رویترز گفت: «مردم ما نمیخواهند به عنوان بخشی از آذربایجان زندگی کنند. نود و نه درصد و نهدهم درصد ترجیح میدهند سرزمینهای تاریخیمان را ترک کنند.»
او گفت: «سرنوشت مردم فقیر ما به عنوان مایه ننگ و ننگ برای مردم ارمنی و برای کل جهان متمدن در تاریخ ثبت خواهد شد. کسانی که مسئول سرنوشت ما هستند، روزی باید به خاطر گناهان خود در برابر خدا پاسخگو باشند.»
رهبران ارمنی قرهباغ در بیانیهای اعلام کردند که تمامی کسانی که در اثر عملیات نظامی آذربایجان بیخانمان شدهاند و میخواهند آنجا را ترک کنند توسط نیروهای حافظ صلح روسی به ارمنستان اسکورت خواهند شد.
بابایان گفت که مشخص نیست چه زمانی جمعیت از کریدور لاچین که این سرزمین را به ارمنستان متصل میکند، جابهجا میشوند.
همزمان با این شکست برقآسا، نخستوزیر ارمنستان، به دلیل عدم همراهی در نجات قرهباغ با درخواست استعفا مواجه شده است.
پاشینیان در خطابهای به مردم ارمنستان گفت که مقداری کمکهای بشردوستانه رسیده است اما ارامنه قرهباغ همچنان با «خطر پاکسازی قومی» روبرو هستند.
او همچنین گفت: «اگر شرایط واقعی زندگی برای ارامنه قرهباغ کوهستانی در خانههایشان ایجاد نشود و سازوکارهای موثر محافظت در برابر پاکسازی قومی ایجاد نشود، این احتمال افزایش مییابد که ارامنه قرهباغ کوهستانی، خروج از سرزمین خود را تنها راه نجات ببینند.»
به گزارش خبرگزاری «تاس» روسیه، پاشینیان گفت، ارمنستان با محبت از برادران و خواهران خود از قرهباغ کوهستانی استقبال خواهد کرد.
یک مهاجرت دستهجمعی میتواند توازن ظریف قوا را در منطقه قفقاز جنوبی تغییر دهد، مجموعهای از قومیتها که با خطوط لوله نفت و گاز تلاقی کردهاند، جایی که روسیه،
ایالات متحده، ترکیه و ایران برای نفوذ در حال تلاقی هستند.
پیروزی آذربایجان
به نظر میرسد که پیروزی هفته گذشته آذربایجان پایانی قاطع به یکی از «منازعات منجمد» چند دههای فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی داشته باشد. الهام علیاف رئیس جمهوری آذربایجان گفته است که مشت آهنین او ایده یک قرهباغ قومی ارمنی مستقل را به تاریخ سپرده است و این منطقه به عنوان بخشی از آذربایجان به «بهشت» تبدیل خواهد شد.
ارمنستان میگوید که بیش از 200 نفر در عملیات نظامی یک روزه آذربایجان کشته و 400 نفر زخمی شدند. سرنوشت جمعیت ارمنیتبار این منطقه، باعث نگرانی در مسکو، واشینگتن و بروکسل شده است.
قرهباغ کوهستانی که ارمنیها آن را آرتساخ مینامند، در منطقهای قرار دارد که طی قرنها تحت سلطه فارسها، ترکها، روسها، عثمانیها و شوروی قرار گرفته است. پس از سقوط امپراتوری روسیه در سال 1917، هم آذربایجان و هم ارمنستان ادعای آن را داشتند.
با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، ارمنیهای آنجا کنترل اسمی آذربایجان را کنار گذاشتند و قلمرو همسایه خود را تصرف کردند.
گفته میشود که از سال 1988 تا 1994 حدود 30000 نفر کشته و بیش از یک میلیون نفر که اکثراً آذربایجانی بودند، آواره شدند.
در سال 2020، پس از دههها درگیری، آذربایجان با حمایت ترکیه، در جنگی قاطع که 44 روز بهطول انجامید، در قره باغ پیروز شد و سرزمینهایی را در قرهباغ و اطراف آن بازپس گرفت. آن جنگ با یک توافق صلح با میانجیگری روسیه به پایان رسید که ارمنیها مسکو را به عدم تضمین آن متهم میکنند.
کوچ دستهجمعی ارمنیها از قرهباغ
پاشینیان که علنا روسیه را به عدم حمایت از ارمنستان متهم کرده، روز جمعه گفت فضایی برای 40000 نفر از قرهباغ در ارمنستان آماده شده است.
آذربایجان که عمدتاً جمعیتی مسلمان دارد، گفته است که ارمنیتبارهای مسیحی در صورت تمایل میتوانند آنجا را ترک کنند.
قرار است حدود 20 آمبولانس تعدادی از مجروحان را از قرهباغ خارج کنند.