مقامهای خراسان جنوبی گفتند که آتشسوزی در «مینی پالایشگاه بیرجند» تا ساعتهای پایانی یکشنبه شب منجر به انفجار ۱۵ مخزن از ۱۸ مخزن این پالایشگاه شده است و تاکنون دستکم ۷۰۰ میلیارد تومان خسارت به این پالایشگاه وارد شده است.
به گفته مقامهای شهر بیرجند ظرفیت هر یک از مخازن منفجر شده در آتشسوزی مینی پالایشگاه بیرجند ۲۵۰ تن بوده است. آتشسوزی از یکی از این مخازن در حدود ساعت ۸ و ۴۵ دقیقه صبح آغاز و تا ساعتهای بامداد دوشنبه همچنان ادامه دارد.
ابعاد این آتشسوزی و انفجارها در پالایشگاه بیرجند چنان گسترده بوده است که احمد وحیدی، وزیر کشور در تماس تلفنی با جواد قناعت استاندار خراسان جنوبی، دستور «استفاده از همه ظرفیتها» در منطقه برای مهار آتشسوزی را صادر کرد.
جواد قناعت، استاندار خراسان جنوبی، گفت که در جریان این آتشسوزی و بر اثر «سوختن میعانات گازی شدت حرارت آن قدر زیاد» بوده است که منجر به انفجارهای پیاپی شده و «از حدود ۱۸ مخزنی که در این مینی پالایشگاه وجود داشت، ۱۵ مخزن تاکنون منفجر شده و سوختند و در حال حاضر فقط سه مخزن باقی مانده است.
به گفته قناعت، این آتش سوزی از صبح یکشنبه ۱۹ آذر ماه از یکی از مخازن مینی پالایشگاه شرکت آذران صنعت مستقر در منطقه ویژه اقتصادی بیرجند آغاز شد و در حالی که «طی ساعات اولیه، آتش در حال مهار شدن بود اما ماهیت میعانات گازی به گونهای است که باعث توسعه آتش شد.»
استاندار خراسان جنوبی افزود: «برای حفظ جان آتش نشانان و تیمهای امدادی ناچار شدیم که منطقه را تخلیه کنیم تا رعایت فاصله ۵۰۰ متری انجام شود.»
جواد قناعت همچنین از تشکیل «جلسه ستاد مدیریت بحران» استان خراسان جنوبی در نزدیکی محل وقوع اتشسوزی در منطقه ویژه اقتصادی بیرجند خبر داد و گفت که از همان ساعات اولیه خودروهای آتشنشانی، تیمهای امدادی و اعضای ستاد مدیریت بحران استان در محل حادثه حضور دارند.استاندار خراسان جنوبی همچنین گفت که در ساعات پایانی عصر یکشنبه «آتش در مینی پالایشگاه منطقه ویژه اقتصادی بیرجند فروکش کرده و تقریبا کنترل شده است اما در طول شب تا صبح دوشنبه باید پایش صورت گیرد تا این آتش دوباره از نقطه دیگری آغاز نشود.»
همزمان محمدعلی آخوندی، مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان جنوبی، شمار مخزنهای این پالایشگاه را «۲۲ مخزن» اعلام کرد و گفت که «از ۲۲ مخزن موجود در کارخانه تولید هیدروکربن فقط ۳ مخزن باقی مانده است.»
آخوندی گفت: «۴ میلیون و ۵۰۰ هزار لیتر فرآوردههای مختلف سبک و سنگین در مخازن این پالایشگاه وجود داشته است.»
مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان جنوبی، با اعلام اینکه تاکنون کسی در آتشسوزی پالایشگاه بیرجند جان خود را از دست نداده است، گفت که از ساعتهای اولیه وقوع این آتشسوزی «دستور تخلیه داخل و اطراف مینی پالایشگاه منطقه ویژه اقتصادی بیرجند به منظور حفظ جان افراد صادر شد.»
آخوندی افزود: اطراف این کارخانه منطقه مسکونی وجود ندارد اما شرایط آتشسوزی بهگونهای پیش رفت که «مجبور به خروج خودروهای عملیاتی از اطراف منطقه خطر شدیم چون مساله جانی اهمیت داشت.»
مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان جنوبی همچنین اعلام کرد که پالایشگاه بیرجند به کلی «تخلیه شده»، و گفت که «واحد مجاوری نیست که برای آنها احساس خطر وجود داشته باشد و نیروهای آتشنشان نیز از فاصله دورتر کار سرد کردن مخازن» را انجام میدهند.
همزمان علی فاضلی فرد، فرماندار بیرجند، اعلام کرد که «آتش به تمامی مخازن مینی پالایشگاه منطقه ویژه اقتصادی بیرجند سرایت کرده» و حجم آتش بیشتر شده است.
فرماندار بیرجند تاکید کرد که راهی برای خاموشی این آتشسوزی وجود ندارد و افزود: «با توجه به حجم آتش عملا مخازن و ذخایر مواد نفتی آنها باید در آتش بسوزد.»
فاضلی فرد همچنین گفت، با پیگیریهای استاندار خراسان جنوبی درخواست امداد هوایی انجام شده است اما «با نوع مواد سوختی که در مخازن» این پالایشگاه موجود است «ریختن آب» برای خاموش کردن آتش کاربردی ندارد.
مقامهای خراسان جنوبی از جمله جواد قناعت، استاندار، درباره دلیل وقوع این آتشسوزی و انفجار مخازن این پالایشگاه، «ابراز بیاطلاعی» کردند.
جواد قناعت در ساعتهای پایانی یکشنبه شب گفت: «مکاتبهای با سازمان مدیریت بحران کشور خواهیم داشت و از کارشناسان این سازمان و وزارت نفت میخواهیم که با حضور میدانی علت این آتشسوزی و نقش عوامل خطای انسانی یا رعایت نکردن ضوابط و اصول ایمنی را بررسی کنند.»
استاندار خراسان جنوبی افزود «بررسی دلیل وقوع این آتشسوزی در زمان خاص خود با حضور کارشناسان مرتبط از مرکز» انجام خواهد شد و وعده داد که نتایج آن در آینده «اطلاعرسانی» خواهد شد.
در همین حال، علیرضا عباسزاده، جانشین رئیس ستاد مدیریت بحران خراسان جنوبی، خسارت ناشی از آتشسوزی و انفجار در «مینی پالایشگاه بیرجند» را دستکم ۷۰۰ میلیارد تومان اعلام کرد.
جانشین رئیس ستاد مدیریت بحران خراسان جنوبی گفت پس از انفجار ۱۵ مخزن و با وجود کنترل حریق در ساعتهای پایانی یکشنبه شب، همچنان امکان انفجار مخازن باقی مانده در این پالایشگاه نیز وجود دارد.