ایالات متحده، بریتانیا و فرانسه روز چهارشنبه با بیانیه پیشنهادی روسیه در شورای امنیت سازمان ملل متحد که حمله به کنسولگری ایران در سوریه را محکوم کرده است، مخالفت کردند.
بیانیههای مطبوعاتی در شورای امنیت سازمان ملل متحد باید به تایید ۱۵ عضو شورا برسد و اجماع بر سر آن حاصل شود. به گفته دیپلماتها، ایالات متحده به همراه فرانسه و بریتانیا به شورای امنیت سازمان ملل متحد گفتهاند که بسیاری از وجوه حمله روز دوشنبه به کنسولگری ایران در دمشق نامعلوم است و در نشست روز سهشنبه شورای امنیت نیز اجماعی دراینباره حاصل نشد.
حمله هوایی منتسب به اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق دستکم ۱۳ کشته بر جای گذاشت که هفت تن از آنها از اعضای ارشد سپاه پاسداران بودهاند، از جمله محمدرضا زاهدی، فرمانده پیشین نیروی هوایی سپاه پاسداران و از اعضای فعال نیروی قدس سپاه پاسداران که فرماندهی این نیرو در سوریه و لبنان را بر عهده داشت.اتحادیه اروپا این حمله را محکوم کرده و از کشورهای منطقه خواسته است که «خویشتنداری» نشان دهند.
اما نشست روز سهشنبه شورای امنیت با اختلافاتی میان آمریکا و روسیه همراه بود. مسکو در آن نشست اسرائیل را به شعلهور کردن آتش جنگ متهم ساخت، اما نماینده آمریکا با تأکید بر اینکه واشینگتن نه دخالتی در این حمله اسرائیل داشته و نه پیشاپیش از آن باخبر بوده، به ایران در مورد حمله تلافیجویانه به نظامیان آمریکایی در منطقه هشدار داد.
این اختلافات در نشست روز چهارشنبه شورای امنیت نیز نمود یافت به طوری که دمیتری پولیانسکی، معاون سفیر روسیه در سازمان ملل، متعاقب آن در شبکه اجتماعی نوشت: «این نمونهای واضح از استانداردهای دوگانه تروئیکای غربی و رویکرد واقعی و نه کلامی آنها به قانونمندی و نظم در عرصه بینالمللی است.»
شورای امنیت سازمان ملل متحد پیش از این در اتفاقات مشابهی که اماکن دیپلماتیک مورد حمله قرار میگرفتند، همواره با انتشار بیانیههایی آن را محکوم میکرد.
اسرائیل هنوز مسئولیت این حمله را بر عهده نگرفته اما ایران آن را به نقض منشور سازمان ملل، قوانین بینالملل و کنوانسیونهای متعدد محکوم کرده است.
اتحادیه اروپا حمله هوایی به کنسولگری جمهوری اسلامی در دمشق را محکوم کرد و از کشورهای منطقه خواست «خویشتنداری» نشان دهند.
پیتر استانو، سخنگوی دفتر سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روز چهارشنبه ۱۵ فروردین بیانیه این دفتر را در شبکه ایکس (توئیتر سابق) منتشر کرد، که در ادامه آن آمده است: «در این موقعیت پرتنش منطقهای، ضروری است که حداکثر خویشتنداری نشان داده شود.»
این بیانیه همچنین با تأکید بر «مصونیت اماکن و کارکنان دیپلماتیک و کنسولی» میگوید احترام به این امر جزئی از قوانین بینالمللی است.
پیش از این دبیرکل سازمان ملل متحد نیز حمله به اماکن دیپلماتیک ایران در دمشق را محکوم کرد و خواستار «خویشتنداری کامل همه طرفهای ذیربط برای جلوگیری از تشدید درگیری» شد.این در حالی است که روز چهارشنبه، دیدهبان حقوق بشر سوریه اعلام کرد تلفات ناشی از این حمله که ایران اسرائیل را مسئول آن میداند، به ۱۶ نفر افزایش یافت.
رامی عبدالرحمان، رئیس این نهاد مخالف حکومت بشار اسد، گفت کشتهشدگان انفجار در ساختمان مجاور سفارت ایران در دمشق شامل «هشت ایرانی، پنج سوریهای و یک عضو گروه حزبالله» بودند که همگی افراد نظامی و شبهنظامی بودند.
دیدهبان حقوق بشر سوریه همچنین از جان باختن دو غیرنظامی شامل یک زن و پسرش در این حمله خبر داد.
این نهاد که تحولات سوریه را از بریتانیا رصد میکند، محمدرضا زاهدی، فرمانده بلندپایه سپاه پاسداران را که در این حمله کشته شد، «مسئول نیروی قدس سپاه در فلسطین، سوریه و لبنان» معرفی میکند.
اسرائیل به شکل رسمی مسئولیت این حمله را برعهده نگرفته است.
این در حالی است که گردانهای القسام، شاخه نظامی گروه افراطی حماس، روز سهشنبه در بیانیهای گفت که زاهدی «نقشی برجسته» در عملیات «طوفان الاقصی» و شکل دادن به «مقاومت» علیه اشغالگری اسرائیل در سالهای گذشته داشت.
حماس و حامیانش از حمله روز ۱۵ مهر به خاک اسرائیل که در آن حدود هزار و ۲۰۰ نفر کشته شدند و بیش از ۲۴۰ نفر به گروگان گرفته شدند، با عنوان «طوفان الاقصی» یاد میکنند.
حماس از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا به عنوان سازمان تروریستی شناخته میشود.
اسرائیل در واکنش به این یورش ناگهانی طی حدود ۶ ماه گذشته عملیات نظامی گستردهای را در نوار غزه انجام داده است که به گفته وزارت بهداشت غزه، وابسته به حماس، باعث کشته شدن حدود ۳۳ هزار تن شده است.
ایران از آغاز جنگ میان اسرائیل و گروه حماس در درگیری مستقیم با اسرائیل اجتناب کرده است، اما از حماس و گروههای نیابتی خود در منطقه که به اسرائیل و اهداف آمریکایی حمله میکنند، حمایت میکند.
بعد از کشته شدن محمدرضا زاهدی در حمله به کنسولگری جمهوری اسلامی در دمشق، علی خامنهای در پیامی نوشت که اسرائیل «بهدست دلاورمردان ما مجازات خواهد شد و آنها را از این جنایت و امثال آن پشیمان خواهیم کرد».
ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور ایران، نیز با صدور بیانیهای حمله به کنسولگری ایران در دمشق را «ترور کور» خواند و خطاب به اسرائیل نوشت «این جنایت ناجوانمردانه» بیپاسخ نخواهد ماند.وزارت امور خارجه ایران نیز به «مسئولیت» ایالات متحده به عنوان حامی اسرائیل در حمله روز ۱۳ فروردین به ساختمان کنسولگری جمهوری اسلامی در دمشق اشاره کرد.
کاخ سفید اما به شکل رسمی اعلام کرد که در این حمله هیچ دخالتی نداشته است.
در جلسه اضطراری شورای امنیت سازمان ملل که در واکنش به این حمله روز سهشنبه در نیویورک برگزار شد، روسیه اسرائیل را به شعلهور کردن آتش جنگ متهم کرد.
از سوی دیگر، معاون سفیر آمریکا در سازمان ملل، با تأکید بر اینکه واشینگتن نه دخالتی در این حمله اسرائیل داشته و نه پیشاپیش از آن باخبر بوده، به ایران در مورد حمله تلافیجویانه به نظامیان آمریکایی در منطقه هشدار داد.