واشینگتن فریبیکن گزارش داده است که گروهی از سناتورهای جمهوریخواه روز چهارشنبه، ۱۵ فروردین،تحقیقاتی را درباره تصمیم دولت جو بایدن برای دادن اجازه به جمهوری اسلامی برای دسترسی به بیش از ۱۰ میلیارد دلار از داراییهای مسدودشده ایران آغاز کردند.
۱۳ قانونگذار به رهبری تیم اسکات سناتور جمهوریخواه کالیفرنیا، وزارت امور خارجه و خزانهداری را تحت فشار قرار دادهاند تا بگویند که تحت معافیت تحریمی عراق، دقیقا به جمهوری اسلامی اجازه دسترسی به چه مقدار از پول ایران داده شده است.
شماری از سناتورهای شاخص دیگر از جمله تد کروز، تام کاتن، مارکو روبیو و چاک گراسلی نیز این نامه را امضا کردهاند.
کاخ سفید روز ۲۵ اسفند بار دیگر معافیتهای تحریمی برای پرداخت پول برق وارداتی عراق به ایران از طریق کشور ثالث را تمدید کرد. کاخ سفید میگوید که حکومت ایران صرفا برای خرید کالاهای بشردوستانه میتواند از این پول استفاده کند.
بر اساس نامه سناتورها به وزارت امور خارجه و وزارت خزانهداری، که واشینگتن فریبیکن نسخهای از آن را دیده، «ایالات متحده باید دسترسی ایران به ارز در خارج از کشور را محدود کند، اما در عوض، دولت شما در حال گسترش آن است.»
این نامه به دنبال مجموعهای از اقدامات کنگره در مورد معاملات دولت بایدن با تهران نوشته و ارسال شده است.
تیم اسکات در اوت ۲۰۲۳ به خواستار کشف و افشای جزئیات معامله گروگانگیری شش میلیارد دلاری با جمهوری اسلامی شد که در جریان آن زندانیان دوتابعیتی ایرانی- آمریکایی از زندان در ایران آزاد شدند و به آمریکا بازگشتند.
معافیت تحریمی، که مخالفت شدید جمهوریخواهان را در کنگره آمریکا به همراه داشت، به عراق اجازه میدهد تا با تبدیل دینار به یورو و انتقال پرداختها به حسابهای بانکی ایران در عمان و چندین کشور اروپایی، تحریمهای سختگیرانه آمریکا را دور بزند.
اگرچه ایران از نظر فنی فقط برای اهداف بشردوستانه میتواند به این پول دسترسی داشته باشد، اسکات و همکارانش خاطرنشان میکنند که این معافیت، «دسترسی رژیم آیتاللهها برای دسترسی به وجوه مسدود یا محدودشده ایران را آسانتر میکند، آن هم در زمانی که تجاوزات مورد حمایت جمهوری اسلامی در منطقه به اوج خود رسیده است.»
از زمان حمله حماس به اسرائیل در هفت اکتبر، گروه های نیابتی تحت حمایت جمهوری اسلامی حملات خود را به مواضع آمریکا در منطقه افزایش دادند، هر چند پس از حملات تلافیجویانه آمریکا در پی کشته شدن سه نظامی آمریکایی در اردن، این حملات متوقف شده است.
واشینگتن فریبیکن گزارش داده است که علاوه بر این، به نظر میرسد دولت بایدن این رویکرد کنگره را نادیده میگیرد که هرگونه پرداختی به ایران باید بهشدت محدود باشد.
در نامه ۱۳ سناتور جمهوریخواه به دولت بایدن نوشته شده است:« آنچه غیرقابل درک است این است که در شرایط کنونی دولت تشخیص داده است که در راستای منافع امنیت ملی ایالات متحده، از تحریمهای اعمال شده علیه جمهوری اسلامی چشمپوشی کند و منابع مالی را در دسترس رژیم قرار دهد. اگر ما می خواهیم در منطقه در عمل سیاست بازدارندگی را پیش ببریم، این پولها باید از دسترس دولت ایران دورتر شوند و نه نزدیکتر.»
به نوشته آنها، «تا به امروز، دولت بایدن سه معافیت مربوط به پرداخت برق عراق را که اجازه میدهد این پول به صورت یورو به خارج از عراق منتقل شود، مجاز کرده است.»
آنها همچنین نوشتند که ابه نظر میرسد که این معافیتها در تضاد مستقیم با الزامات قانونی موجود در قانون کاهش تهدیدات ایران است، قانونی که در سال ۲۰۱۲ تصویب شد و عراق را ملزم میکند پول متعلق به تهران را در داخل کشور نگه دارد و راههای دسترسی جمهوری اسلامی به آن را محدود کند.
سناتورهای جمهوریخواه از وزارت امور خارجه و خزانهداری خواستهاند که «مجموع سرمایههای محدودشده ایران» را که به یورو تبدیل و به کشورهای دیگر از جمله فرانسه، ایتالیا و عمان منتقل شده است، شناسایی کنند. آنها همچنین از دولت بایدن خواستهاند تا نام هر بانکی را که در کشورهای مختلف مجاز به تبدیل پولهای محدودشده بودهاند، اعلام کنند.
در این نامه نوشته شده است :«با توجه به قابل تعویض بودن پول، لطفا توضیح دهید که چرا دولت به جمهوری اسلامی اجازه دسترسی بیشتری به ارزهای رایج، به ویژه یورو داده است که برای تهران بسیار ارزشمندتر از ارزهای محلی مانند دینار عراق است.»
به نوشته آنها دولت بایدن همچنین باید توضیح دهد که دادن اجازه دسترسی بیشتر جمهوری اسلامی به منابع مالی بیشتر به نفع امنیت ملی ایالات متحده است زیرا چنین کاری به معنای تقویت تروریسم علیه ایالات متحده و متحدانش، به ویژه اسرائیل، است.