در حالی که اسرائیل طی شش ماه گذشته بیش از ده بار به منافع جمهوری اسلامی در سوریه و عراق حمله کرده و دستکم ۲۰ نفر از نیروهای سپاه پاسداران را کشته است، به نظر میرسد مقامات جمهوری اسلامی از ادبیات تند و «انتقام سخت» فاصله گرفته و بر «لزوم خویشتنداری» تأکید میکنند.
بروز این تغییر ادبیات و لحن، در سخنرانی نمایندگان علی خامنهای در نمازهای جمعه ۱۷ فروردین در شهرهای مختلف نمایان بود.
احمد علمالهدی، نماینده خامنهای در خراسان رضوی که آذرماه سال ۹۹، در واکنش به کشته شدن محسن فخریزاده، معاون سابق وزارت دفاع، گفته بود: «خویشتنداری، یعنی بنشین تا بیشتر تو را بزنند.» ۱۷ فروردین گفت: «در مجازات دشمن نباید شتابزده عمل کرد و باید گوش جان به تدبیر رهبر فرزانه سپرد زیرا همه میدانیم که تصمیمی گرفته خواهد شد که جز نابودی اسرائیل سرانجام دیگری ندارد.»مراسم و راهپیمایی حکومتی روز قدس در ایران روز جمعه ۱۷ فروردین در شرایطی برگزار شد که ۴ روز پیش ارتش اسرائیل در ادامه حملات هوایی چند ماه اخیرش به مواضع جمهوری اسلامی در سوریه، ۷ فرمانده و چهره ارشد سپاه قدس را کشت.
این مراسم حکومتی که از یک سال پس از انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ هر سال در آخرین جمعه ماه رمضان با هدف دفاع از مردم فلسطین برگزار میشود، همواره با ابراز مخالفت و حتی دشمنی با دولت اسرائیل همراه بوده است و امسال هم درپی رویداد اخیر، عمده سخنرانیها و مصاحبههای مطبوعاتی فرماندهان نظامی، مقامهای سیاسی و نمایندگان رهبر جمهوری اسلامی در شهرهای مختلف ایران به نوعی کُریخوانی علیه اسرائیل و سر دادن شعارهایی با محوریت «انتقام» گذشت. ۷ عضو کشتهشده سپاه قدس در حمله اخیر اسرائیل در دمشق نیز همزمان با این مراسم تشییع شدند.
اما به جزئیات برنامههای نظام جمهوری اسلامی برای انتقام از اسرائیل و زمان احتمالی آن اشارهای نشد و شماری از سخنرانان این مراسم مانند احمد علمالهدی، نماینده تندروی خامنهای در مشهد، نیز مدعی شدند که «برای مجازات اسرائیل نباید شتابزده عمل کرد»، تا به نظر برسد که ترس تهران از درگیری مستقیم با تلآویو و هراس از آغاز جنگی همهجانبه با قدرتهای غربی، احتمال پاسخگویی سپاه پاسداران به کشتهشدن فرماندهانش را در شرایط فعلی کمرنگ کرده است.
محمدمهدی حسینی همدانی، امام جمعه کرج، نیز در سخنانی مشابه گفت: «دشمنان قصد دارند به مسئولان کشور فشار وارد کنیم که علیه دشمنان اقدامی انجام شود. دشمنان ما فکر میکنند اگر در جایی صبر راهبردی داریم، راه مبارزه را بلد نیستیم.»
همچنین رهبر جمهوری اسلامی که شامگاه پنجشنبه بر جنازه ۷ مقام سپاه قدس نماز خواند نیز از سخنرانی برای مقامهای نظامی و سیاسی و اعضای خانواده کشتهشدگان امتناع و تنها به بیان این آرزو که «خداوند ما را هم به آنان ملحق کند» اکتفا کرد.
در بیانیه منتشرشده در رسانههای ایران با عنوان «قطعنامه سراسری شرکتکنندگان در روز جهانی قدس»، به «دشمنان» هشدار داده شد تا از «هرگونه شیطنت و رویاپردازی برای تضعیف و تعرض» به منافع جمهوری اسلامی اجتناب کنند و «بدانند در صورت هرگونه خطای محاسباتی، هدف پاسخهای قاطع و ویرانگر و مجازات پشیمانکننده مدافعان امنیت و تمامیت ارضی وطن قرار خواهند گرفت.»در بخش دیگر این بیانیه، حمله موشکی روز دوشنبه اسرائیل به فرماندهان سپاه قدس در دمشق و همچنین حمله روز گذشته گروه جیشالعدل به مراکز نظامی شهرهای راسک و چابهار، «جزو منظومه عملیاتی رژیم کثیف اشغالگر برای فرار از گرداب خودساخته در غزه و فرافکنی شکست جبرانناپذیر از جبهه مقاومت» توصیف شد. در جای دیگری از این بیانیه آمده است:«این اقدامات مذبوحانه حاصلی جز زوال زودهنگام این غده سرطانی در پی نخواهد داشت و مطمئنا با پاسخی سخت و پشیمانکننده مواجه خواهد شد»، ادعایی که به نظر میرسد با توان نظام جمهوری اسلامی در مقابل قدرتهای غربی که حامی اسرائیلاند تناقضی آشکار دارند و در دوران گذشته نیز بارها برای فریب نیروهای موسوم به «بسیجی و ارزشی» در داخل ایران سر داده شدهاند.
در همین رابطه، احمد علمالهدی با بیان اینکه «برنده نهایی انقلاب مقدس اسلامی و طرف بازنده نیز دشمن ذلیل و پشیمان است»، افزود: «بحث دیگر هم این است که در مجازات دشمن نباید شتابزده عمل کرد. همه اقتدار و عظمت نظام ما به این است که حجت امام معصوم بر امورات آن احاطه دارد و لذا در چنین موقعیتهایی است که باید گوش جان به تدبیر این رهبر فرزانه سپرد.»
این سخنان، که مشابه آن ۲ روز قبل از زبان امام جمعه شیراز هم بیان شده بود، با مواضع حسین شریعتمداری، نماینده علی خامنهای در روزنامه کیهان، که در سرمقاله روز چهارشنبه خواستار اقدام فوری ایران علیه اسرائیل و حمله نظامی مستقیم سپاه پاسداران به سفارتخانههای تلاویو در کشورهای دیگر جهان شده بود، در تناقض کامل قرار دارد و نشاندهنده دودستگی میان اطرافیان خامنهای است.
امروز حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران، نیز در مراسم روز قدس با تکرار این ادعا که «رژیم صهیونیستی با تنفس مصنوعی زنده است»، مدعی شد اسرائیل «در اتاق مراقبتهای ویژه سیاسی، امنیتی و روانی آمریکا در حال نفس کشیدن است» و «هرگاه این دستگاه تنفس مصنوعی غرب از بینی رژیم صهیونیستی برداشته شود او حیات نباتی پیدا میکند و فرو میریزد که این لحظه نزدیک است و دور نیست».
همچنین یحیی رحیم صفوی، دستیار و مشاور عالی رهبر جمهوری اسلامی، در امور نظامی گفت: «با شکست راهبردی صهیونیستها و آمریکاییها، خاورمیانه جدید اسلامی با راهبرد جبهه مقاومت به رهبری ایران شکل گرفته است.» این ادعایی تکراری است که منصوبان علی خامنهای پیش از این هم بارها تکرارش کردهاند، اما نشانهها و مدارک اثبات آن را ارائه ندادهاند.
در راهپیمای روز قدس امسال تهران مقامهای گروههای شبهنظامی تحت حمایت جمهوری اسلامی در کشورهای عربی مانند زیاد نخاله، دبیرکل جنبش جهاد اسلامی فلسطین، و ابوفدک المحمداوی، نایبرئیس حشدالشعبی عراق، هم حضور داشتند و از «اتحاد جبهههای محور مقاومت در برابر دشمن صهیونیستی» و «لزوم پاسخگویی ایران به حملات اسرائیل» سخن گفتند.
گروهی از نیروهای بسیجی و روحانیون ایرانی حاضر در این مراسم نیز با قرار دادن بشکههای نفت بر روی یکدیگر از کشورهای اسلامی خواستار تحریم نفتی دولت اسرائیل شدند.محمدعلی ابطحی، رئیس دفتر محمد خاتمی، رئیس دولت اصلاحات در واکنش به این «عقبنشینی» منصوبان رهبر جمهوری اسلامی، در شبکهی اجتماعی ایکس نوشت: «این که در بولتن مخصوص ائمه جمعه نوشته بودند که این هفته همه بگویند در انتقام از اسرائیل عجلهای نیست، و همه هم گفتند، جالب بود.بچههای انقلابی که خطبههای قبلی این امامان جمعه را شنیدهاند چقدر حرص خوردهاند.»
همزمان با موضعگیری «نرم» نمایندگان علی خامنهای در خطبههای نماز جمعه، سران نظام هم از همین فرمول تبعیت کرده و خواستار خویشتنداری هواداران جمهوری اسلامی در موضوع انتقام از اسرائیل شدند.
حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران، در سخنانی در مراسم روز قدس در تهران، گفت: «هشدار میدهیم که هیچ عملی از هیچ دشمنی در مورد نظام مقدس ما بدون پاسخ نخواهد ماند. اسرائیل در دسترس و معرض است و آنها میدانند چه خواهد شد.»
فرمانده سپاه ۲۹ شهریور ۱۳۹۹ در تهدید آمریکا به گرفتن انتقام کشته شدن قاسم سلیمانی گفته بود:« اگر تار مویی از سر یک ایرانی کم شود، تمام کرک و پشم شما را به باد میدهیم؛ این تهدید جدی است و ما همهچیز را در عمل ثابت میکنیم.»
علی لاریجانی که سالها رئیس قوه مقننه جمهوری اسلامی بوده نیز در راهپیمایی روز قدس گفت: «شکل انتقام باید دقیق و بازدارنده باشد و نباید در راهبرد اسرائیل صورت بگیرد آنها از نظر نظامی در غزه گیر کرده و دنبال بزرگ کردن ماجرا هستند.»
محمد جمشیدی، معاون سیاسی دفتر ابراهیم رئیسی هم در شبکه اجتماعی ایکس مدعی شد: «جمهوری اسلامی در پیامی مکتوب به آمریکا هشدار داد در دام نتانیاهو نیفتد، کنار بکش تا ضربه نخوری. در پاسخ، آمریکا از ایران درخواست کرد که اهداف آمریکایی را نزند.»
از سوی دیگر اما خبرگزاری صدا و سیما و دیگر رسانههای وابسته جمهوری اسلامی با انتشار تصاویری از جنبش «قابلمهبرگردانی» در شهرهای مختلف به استقبال «سرنگونی اسرائیل رفتند.»
این خبرگزاریها، پخت غذای فلسطینی «مقلوبه» توسط زنان وفادار به جمهوری اسلامی در شهرهایی همچون تهران، قم، شیراز، اصفهان، بجنورد، ساری و گچساران و برگرداندن قابلمه آنرا نشانهای از همبستگی با مردم فلسطینی و «سرنگونی اسرائیل» عنوان کردند و نوشتند: «شاید سربازان اسرائیلی این شبها وقتی که به خواب میروند کابوس غذای مقلوبه را میبینند که زنان فلسطینی هر شب در مسجدالاقصی و اطراف آن سفرهاش را پهن میکنند.»
مقلوبه یک نوع تهچین است که به روشهای مختلف در کشورهای عربی با مرغ، گوشت یا سبزی پخته میشود. رسانههای حکومتی در جمهوری اسلامی میگویند برگرداندن غذا روی ظرفی دیگر، «نماد پیروزی قدس و واژگون شدن سلطه دشمنان قدس» است.