محتوای دو نامه محرمانه که به صورت اختصاصی در اختیار نشریه تایمز قرار گرفته نمایانگر ابعاد حمایت جمهوری اسلامی ایران از شبهنظامیان حماس است.
یکی از این نامهها مردی به نام «ابوابراهیم» را خطاب قرار میدهد. بنابر گزارش تایمز او همان یحیی سنوار، مرد شماره یک حماس در غزه است. به این نامه همچنین جدول پرداختهای جمهوری اسلامی ایران به حماس از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۰ ضمیمه شده است.
در این گزارش همچنین آمده است که مروان عیسی، رئیس ستاد شاخه نظامی حماس در غزه نگارنده هر دو نامه است و آنها را با نام «ابو البرا» امضا کرده است. نامه نخست تایپ شده و نامه دوم دستنویس است.
به گفته ارتش اسرائیل، آقای عیسی ماه گذشته در حمله هوایی این ارتش به مخفیگاهش در اردوگاه آوارگان در نصیرات در مرکز غزه کشته شد.
به گزارش تایمز این نامهها نمایانگر جزئیات پرداخت ۲۲۲ میلیون دلار از سوی جمهوری اسلامی ایران است.
تاریخ نامه نخست به ۲۰۲۰ باز میگردد و نشاندهنده پرداختهای ماهیانه جمهوری اسلامی به حماس از سال ۲۰۱۴ و همزمان با جنگ پیشین حماس و اسرائیل است. بنابر این نامه و جدول ضمیمهاش، مبلغ ۱۵۴ میلیون دلار در یک بازه شش ساله از سوی جمهوری اسلامی ایران به حماس پرداخت شده است. این مبالغ در بیشتر موارد به صورت مستقیم به یحیی سنوار و در یک مورد به شخصی به نام ابو العابد پرداخت شده است. به نظر میرسد «ابو العابد» همان اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس باشد.
تاریخ نامه دوم نوامبر ۲۰۲۱ است. این نامه به این صورت آغاز میشود: «بسمالله رحمن رحیم. به برادرم ابوابراهیم که خدا حفظش کند. سلام، رحمت و برکات خدا بر او باد.»
این نامه سپس به جزئیات پرداختهای جمهوری اسلامی ایران در پی جنگ در آن سالها میپردازد. حماس این جنگ را عملیات شمشیر قدس (معرکه السیف القدس) مینامد و در این نامه هم با همین عنوان به آن اشاره شده است.
بنابر این نامه جمهوری اسلامی ایران بزرگترین پرداخت یکباره را پس از جنگ و به مبلغ ۵۸ میلیون دلار انجام داده است. پس از آن نیز دو پرداخت پنج میلیون دلاری انجام شده است. بر اساس این نامه بیشتر این مبالغ به شاخه نظامی حماس و میزان کمتری نیز به دفتر سیاسی این گروه تخصیص داده شده و دو میلیون دلار هم مستقیما در اختیار یحیی سنوار قرار گرفته است.
پولها چگونه منتقل میشد؟
به نظر میرسد که این پول به صورت نقدی به بیروت برده شده و در آنجا از طریق فرماندهان سپاه پاسداران در اختیار رابطهایشان در اختیار حماس قرار گرفته است.
بنابر اطلاعات این نامه، سعید ایزدی که آقای عیسی او را «حاج رمضان» مینامد، مسئولیت اصلی انتقال این پول را بر عهده دارد. او رئیس دفتر لشکر فلسطین سپاه قدس است و از بیروت مسئولیت هماهنگی و تامین مالی عملیات را با حماس، جهاد اسلامی و دیگر شبهنظامیان فلسطینی برعهده دارد.
تا همین کمتر از ۱۰ روز پیش، محمدرضا زاهدی، فرمانده سپاه قدس در سوریه و لبنان مقام ارشد مستقیم او بود. آقای زاهدی روز دوشنبه اول آوریل در حمله هوایی اسرائیل به ساختمان «کنسولگری جمهوری اسلامی» در دمشق سوریه کشته شد.
مقامات اطلاعاتی اسرائیل بر این باورند که آقای زاهدی این پول را در اختیار صالح العاروری، رهبر نظامی حماس در بیروت قرار میداد. آقای العاروری اوایل ژانویه در حمله هوایی اسرائیل به پایگاه حزبالله در منطقه ضاحیه بیروت ترور شد. این پولها از بیروت به واسطه شبکهای از صرافان با استفاده از حسابهای رمزارز و یا سیستم نقل و انتقال اعتباری با تاجران به غزه منتقل میشد. این تاجران پولها را سپس در اختیار آقای عیسی و یا نمایندگانش قرار میدادند.
محمد سرور یکی از صرافان لبنانی است که گفته میشود در این نقل و انتقالات نقش کلیدی ایفا میکرده است. پیکر بیجان او در حالی که گلولههای بسیاری به پایش خورده بود در هفته جاری در شهرک کوچکی در نزدیکی بیروت پیدا شد. وزارت خزانهداری آمریکا آقای سرور را که به داشتن روابط نزدیک با حزبالله لبنان شهرت داشت، به اتهام تامین مالی تروریسم تحریم کرده بود. این وزارتخانه در ماههای اخیر صرافان بیشتری را در فهرست تحریمهای خود قرار داده است.
تفاوت حماس با دیگر گروههای نیابتی تحت حمایت ایران در چیست؟
حماس اگرچه به عنوان نیروی نیابتی جمهوری اسلامی در نظر گرفته میشود اما به نسبت حزبالله که توسط جمهوری اسلامی تاسیس شده و جهاد اسلامی که مستقیما از سوی تهران تامین مالی میشود، دارای استقلال بیشتری است. منابع اطلاعاتی اسرائیل بر این باورند که جمهوری اسلامی ایران پیش از حملات هفتم اکتبر حماس به اسرائیل، از آنها مطلع نبوده است.
احمد یاسین، بنیانگذار حماس و از پیروان جنبش اخوانالمسلمین هند، اگرچه با جمهوری اسلامی ارتباط داشت و حتی با روحالله خمینی، رهبر پیشین جمهوری اسلامی در تهران دیدار کرده بود، ترجیح میداد که از این رژیم کمک مالی دریافت نکند، اما پس از او، رهبران حماس تغییر جهت داده و میلیونها دلار کمک مالی از تهران دریافت کردهاند.
روابط میان جمهوری اسلامی و حماس در آن زمان فراز و نشیبهای بسیاری داشت. برای نمونه، خالد مشعل، رئیس پیشین دفتر سیاسی حماس در سال ۲۰۱۲، در پی حمایت تهران از بشار اسد در جنگ داخلی سوریه و کشته شدن بسیاری از اعضای اخوانالمسلمین در این درگیریها، تصمیم گرفت ضمن بستن مقر اصلی این گروه در دمشق، از جمهوری اسلامی ایران فاصله بگیرد.
برای سالها بین مقامات حماس بر سر برقراری مجدد روابط با جمهوری اسلامی ایران و سوریه اختلاف نظر بسیاری وجود داشت. اما بنابر مدارکی که به دست اسرائیلیها رسیده است، به نظر میرسد پرداختهای جمهوری اسلامی به حماس از سال ۲۰۱۴ مجددا برقرار شدهاند.
به نظر میرسد ارتباط این موضوع با جنگ هفت هفتهای حماس و اسرائیل در سال ۲۰۱۴ که به عملیات تیغه محافظ (الجرف الصامد) مشهور است، قطعی باشد. به نظر میرسد هدف پرداختهای جمهوری اسلامی تشویق حماس به ادامه درگیری است.
«پاکتهای پول ایران» در تونلهای غزه؛ اسرائیل مدعی کشف اسناد کمک ۱۵۰ میلیون دلاری تهران به حماس است
بنابر توضیحاتی که آقای عیسی در نامه ارائه کرده است، در سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ «به درخواست حماس» پرداختی از سوی جمهوری اسلامی ایران انجام نشده است، که این موضوع می تواند با تمرکز آن زمان این گروه بر بازسازی غزه مرتبط باشد. این توقف پرداخت همچنین میتواند حاکی از اختلافات ادامهدار سران حماس در رابطه با ارتباط با جمهوری اسلامی نیز باشد.
همچنین به نظر میرسد افزایش ناگهانی پرداختها پس از جنگ ۱۲ روزه حماس و اسرائیل در سال ۲۰۲۱ منعکس کننده قدردانی و تشویق جمهوری اسلامی است. به باور اطلاعات اسرائیل، این پرداختها دستکم تا حمله هفتم اکتبر حماس به اسرائیل ادامه داشته و به تامین مالی زرادخانه موشکی و سلاحهای مورد استفاده ایم گروه شبهنظامی کمک کرده است.