رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا و رئیس جمهور قبرس به لبنان سفر کردند تا با یک معامله میلیاردی با این کشور از ورود غیرقانونی پناهجویان سوری از مسیر لبنان به اتحادیه اروپا جلوگیری کنند.
اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا و نیکوس کریستودولیدیس، رئیس جمهور قبرس روز پنجشنبه دوم مه (۱۳ اردیبهشت) وارد لبنان شدند و با نبیه بری، رئیس پارلمان این کشور دیدار کردند. هدف از این سفر دستیابی به توافقی برای نگهداری مهاجران عمدتا سوری در این کشور است. قرار است کمک مالی به ارزش حدود یک میلیارد یورو برای این منظور به لبنان داده شود.
این پول به تقویت سیستمهای بهداشتی، آموزشی و اجتماعی در لبنان اختصاص داده میشود. همچنین بودجهای برای مقامات امنیتی و نیروهای مسلح لبنان به منظور مبارزه با باندهای قاچاق و اصلاحات اقتصادی و مالی در نظر گرفته شده است. در مقابل مهاجرت قانونی به اتحادیه اروپا آسانتر خواهد شد.
قبرس زنگ خطر را به صدا درآورد
دولت قبرس به تازهگی از تعداد فزاینده پناهجویان سوری که از لبنان خود را به آنجا میرسانند انتقاد کرد و خواستار اقدام اتحادیه اروپا شد. کریستودولیدیس تاکید کرد که کشورش در موقعیتی نیست که پناهجویان بیشتری را را بپذیرد. او گفت کمپهای پناهجویی بیش از حد ظرفیتشان پر شدهاند و رسیدگی به درخواستهای پناهندگی باید متوقف شود.
به گفته او سوریهایی که از لبنان تنها حدود ۱۶۰ کیلومتر را باید طی کنند تا به قبرس برسند، تقریباً هر روز با قایق به این جزیره در شرق دریای مدیترانه وارد میشوند. از ابتدای سال جاری میلادی حدود ۴۰۰۰ مهاجر وارد قبرس شدهاند. این رقم در سه ماهه اول سال قبل تنها ۷۸ نفر بودند.
این آمار در مقایسه با شمار پناهجویانی که سالانه از کشورهایی مانند تونس، لیبی، مصر، مراکش یا ترکیه وارد ایتالیا، اسپانیا یا یونان میشوند، زیاد نیست، اما در مقایسه با جمعیت قبرس بسیار بالاست. در حال حاضر هیچ کشور دیگر اتحادیه اروپا به اندازه قبرس با درخواست پناهندگی روبرو نیست.محدود کردن مهاجرت با توافق اتحادیه اروپا
فون در لاین یکشنبه گذشته در سخنرانی خود با اشاره به توافقاتی که در این رابطه با کشورهایی مانند مصر و تونس شده است، گفت: «این ما اروپاییها هستیم که تعیین میکنیم چه کسی و در چه شرایطی به اروپا بیاید. نه باندهای جنایتکار قاچاقچیان انسان.» دو کشور یاد شده موظفند در ازای دریافت میلیاردها کمک مالی، مهاجرت غیرقانونی به اتحادیه اروپا را متوقف کنند.
قرار است بسته کمکی اتحادیه اروپا به لبنان تا پایان سال ۲۰۲۷ در اختیار این کشور قرار گیرد. اولین وجوه احتمالا در اوایل تابستان امسال جاری پرداخت خواهد شد.
گزارشهایی از دستگیری و شکنجه در لبنان
علیرغم برنامهریزی اتحادیه اروپا برای تقویت بنیه مالی و اقتصادی لبنان این سوال وجود دارد که آیا این کمکها برای بهبود اوضاع در این کشور کافی است؟
لبنان در حال حاضر در بدترین بحران اقتصادی و مالی در تاریخ خود به سر میبرد و با پذیرش بیش از ۱.۵ میلیون مهاجر سوری یکی از کشورهایی است که بیشترین سرانه پناهجویان در جهان را پذیرفته است.
به گزارش فعالان حقوق بشری مقامات لبنانی سالهاست که از شیوههای تبعیض آمیز علیه مردم سوریه استفاده میکنند تا آنها را مجبور به بازگشت به کشورشان کنند. به گزارش دیده بان حقوق بشر در ماههای اخیر مقامات لبنانی به طور خودسرانه پناهندگان سوری را دستگیر و شکنجه کرده و به سوریه بازگرداندهاند. در میان آنها از جمله فعالان مخالف حکومت سوریه و فراری از ارتش نیز بودهاند.
اما مقامهای لبنانی میگویند کشور سوریه امن است و از ثبات کافی برخوردار. سازمان ملل و دیگر سازمانهای حقوق بشری ارزیابی کاملا متفاوتی دارند. آنها به وضع اقتصادی بحرانی سوریه و خطری که پناهجویان فراری از این کشور را تهدید میکند، توجه میدهند. در عین این که بشار اسد، رئیس جمهور سوریه نیز حاضر به پذیرش این پناهجویان نیست.
دیگر کارشناسان خاورمیانه نیز از طرحهای اتحادیه اروپا انتقاد میکنند. ریاض کهوجی، مدیر موسسه تحلیل نظامی خاور نزدیک و خلیج فارس می گوید: «اتحادیه اروپا در لبنان اشتباه بزرگی مرتکب شده است. این کشور سابقه طولانی مشکلات داخلی دارد که ناشی از درگیریهای فرقهای است که تا به امروز منجر به خلاء قدرت شده است.»
بنا بر ارزیابی او لبنان به هیچوجه آمادگی میزبانی پناهجویان را ندارد. او این را یک “توهم باور نکردنی” اروپاییها میداند که تصور میکنند مقامات لبنانی قادر به جلوگیری از جریان پناهجویان هستند.