جو بایدن، رییسجمهوری ایالات متحده، روز سهشنبه ۱۹ تیر، در نشست ناتو در واشینگتن متعهد شد که با قدرت از اوکراین در برابر تهاجم روسیه دفاع کند. او همچنین کوشید از این فرصت در صحنه جهانی استفاده کند تا به متحدان داخلی و خارجی خود نشان دهد که هنوز توانایی رهبری را دارد.
بایدن، ۸۱ ساله، پس از نمایش ضعیف خود در اولین مناظره انتخاباتی با دونالد ترامپ در ۱۲ روز پیش، بهشدت تحت فشار بوده است. بسیاری دموکراتها و حامیان این حزب نگران آن هستند که جو بایدن بهدلیل پیری و ضعف جسمی نتواند با ترامپ رقابت کند و نتیجه انتخابات را به او واگذارد.
بایدن در سخنرانی خوشامدگویی خود به رهبران کشورهای عضو ناتو با اشاره به رییسجمهوری روسیه گفت: « پوتین به چیزی کمتر از انقیاد کامل اوکراین و محو این کشور از روی نقشه رضایت نمیدهد. اوکراین میتواند پوتین را متوقف کند.»
کاخ سفید امیدوار است که بایدن بتواند در جریان نشست ناتو، آسیب ناشی از عملکردش در اولین مناظره با ترامپ در جریان رقابتهای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ را جبران کند، هر چند رویترز به نقل از برخی از دیپلماتهای حاضر در نشست ناتو گزارش داده که ترمیم این آسیب، کاری دشوار است.
بایدن در سخنرانی روز سهشنبه خود در نشست ناتو، با صدایی قوی و مطمئن صحبت کرد و تا حد زیادی از لکنتهای کلامی یا سردرگمی هنگام صحبت پرهیز کرد.
او در سخنرانی خود گفت: «امروز ناتو قویتر از هر زمان دیگری در تاریخ خود است.»
بایدن درخواست کنارهگیری از رقابتهای انتخاباتی با دونالد ترامپ ، جمهوریخواه ۷۸ ساله، را رد کرده و قول داده است در ماه نوامبر او را شکست دهد. او تاکنون حمایت عمومی اکثر نخبگان حزبش را حفظ کرده است.
پس از اینکه ترامپ متحدان خود را به عنوان بخشی از رویکرد «اول، آمریکا» به چالش کشید، جو بایدن بازسازی اتحادهای سنتی در خارج از کشور را محور سیاست خارجی خود قرار داده است. برنده انتخابات در ماه نوامبر میتواند تأثیر قابل توجهی بر آینده ناتو، اروپا و سایر نقاط جهان داشته باشد.
یکی از دیپلماتهای اروپایی که سخنرانی روز سهشنبه را بهعنوان دلیلی بر استقامت بایدن رد کرد، به رویترز گفت: «نمیدانم که او چگونه میتواند پس از مناظره قبلی بازگردد. من نمیتوانم تصور کنم که او چهار سال دیگر در راس ایالات متحده و ناتو باشد.»
ترامپ پیشتر گفته بود که اگر دوباره به کاخ سفید بازگردد، در صورتی اعضای ناتو مورد حمله نظامی قرار گیرند اما به هدف هزینه دفاعی ائتلاف یعنی دو درصد از تولید ناخالص داخلی سالانه خود نرسند، از متحدان خود دفاع نخواهد کرد. او همچنین میزان کمک های ارائه شده به اوکراین در نبرد با تهاجم روسیه را زیر سوال برده است.
بایدن سخنان خود را با یک غافلگیری به پایان برد. او مدال آزادی ریاست جمهوری، بالاترین جایزه غیرنظامی آمریکا را به ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو اهدا کرد. دوران دبیرکلی استولتنبرگ به زودی به پایان میرسد و نخستوزیر سابق هلند جانشین او میشود.
اوکراین میجنگد
محور اصلی نشست ناتو قرار است دادن تعهدات جدید برای ارائه کمکهای نظامی و بشردوستانه بیشتر به اوکراین باشد.
ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین، روز سه شنبه از رهبران سیاسی آمریکا در واشینگتن خواست منتظر نتیجه انتخابات ریاست جمهوری نوامبر آمریکا نباشند تا با قدرت برای کمک به کشورش در برابر تهاجم روسیه حرکت کنند.
زلنسکی در سخنانی در واشینگتن گفت: «همه منتظر نوامبر هستند. آمریکاییها منتظر نوامبر هستند، در اروپا، خاورمیانه، در اقیانوس آرام، تمام جهان به نوامبر چشم دوختهاند. پوتین نیز منتظر نوامبر است.»
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، گفت که این اجلاس مسیر این کشور جنگ زده به سمت عضویت در ناتو را بیش از پیش تقویت خواهد کرد.
بایدن و رهبران آلمان، ایتالیا، هلند و رومانی با صدور بیانیهای مشترک با ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین، از تحویل پنج سامانه دفاع هوایی راهبردی دیگر برای حفاظت از شهرها، غیرنظامیان و سربازان اوکراینی خبر دادند.
آنها گفتند که سیستمهای دفاع هوایی استراتژیک بیشتری در سال جاری در اختیار اوکراین قرار خواهد گرفت.
ولودیمیر زلنسکی که روز سهشنبه وارد واشینگتن شد و قرار است روز پنجشنبه با بایدن دیدار کند، گفته است که اوکراین به حداقل هفت سیستم پاتریوت نیاز دارد، هدفی که با تحویلهای جدید اعلام شده در روز سهشنبه محقق شد.
او در شبکههای اجتماعی نوشت: «ما برای تضمینهای امنیتی بیشتر برای اوکراین میجنگیم. کمکهای تسلیحاتی و مالی و حمایتهای سیاسی بخشی از این تضمینهای امنیتی هستند.»
اوکراین در نهایت میخواهد به ناتو بپیوندد تا از حملات بعدی روسیه جلوگیری کند، اما درخواست نامزدی یک کشور باید از سوی همه اعضای این ائتلاف تایید شود. برخی از اعضای ناتو، نسبت به اقداماتی که میتواند به درگیری مستقیم با روسیه بینجامند، محتاط هستند.
بایدن در قدرت باقی میماند؟
ناتو که هفتاد و پنجمین سالگرد تاسیس خود را جشن میگیرد، از مخالفت با حمله پوتین به اوکراین، در پی دست یافتن به اهدافی جدید است و نگرانیها از آینده ناتو در صورت پیروزی ترامپ بر گفتگوهای آنها سایه انداخته است.
رهبران کشورهای عضو ناتو که از قبل نگران بازگشت ترامپ به کاخ سفید بودند، اکنون با نگرانیهای بیشتری به واشینگتن رفتهاند.
بایدن قرار است روز پنجشنبه در یک کنفرانس مطبوعاتی شرکت کند. یکی از اهداف این کنفرانس رفع نگرانیها نسبت به وضعیت جسمی اوست.
در حالی که بایدن تلاش میکند اعتماد متحدان و حمایت داخلی خود را جلب کند، چند مقام بلندپایه اروپایی که برای شرکت در نشست ناتو به واشینگتن رفتهاند، با مشاور ارشد سیاست خارجی ترامپ دیدار کردند.
رهبران ناتو در اروپا نیز با بلاتکلیفی سیاسی روبهرو هستند. در فرانسه احزاب چپ و راست افراطی پیروز شدهاند و در آلمان، ائتلاف اولاف شولتز، صدراعظم آلمان، پس از نمایش ضعیف در انتخابات پارلمان اروپا، تضعیف شده است.
یک مقام اطلاعاتی آمریکا روز سه شنبه گفت که روسیه ترجیح میدهد ترامپ در انتخابات آینده پیروز شود.
کییر استارمر، نخستوزیر جدید بریتانیا، که در نشست ناتو شرکت کرده، گفت که به تعهد کمپین خود مبنی بر افزایش هزینههای دفاعی بریتانیا به دو و نیم درصد تولید ناخالص داخلی عمل میکند، اما در عین حال تاکید کرد که این کار را تنها زمانی انجام خواهد داد که کشور توان پرداخت این هزینه را داشته باشد و پس از بررسی شرایط، این کار را انجام خواهد داد.
یک مقام ارشد ناتو روز سهشنبه گفت روسیه فاقد مهمات و نیروی لازم برای شروع یک حمله بزرگ در اوکراین است.
اما او تخمین زد که روسیه بتواند اقتصاد جنگی خود را برای سه تا چهار سال دیگر حفظ کند. این مقام ارشد ناتو همچنین گفت: «مدتی طول خواهد کشید تا اوکراین مهمات و پرسنل مورد نیاز خود را برای اجرای عملیات تهاجمی در مقیاس بزرگ جمع آورد.