در ادامه بازداشت شهروندان و فعالان کُرد در آستانه دومین سالگرد خیزش ژن زیان ئازادی/ زن زندگی آزادی، نیروهای امنیتی در شهر بوکان دایه مینا سلطانی، مادر شهریار محمدی از جانباختگان اعتراضات این شهر را بازداشت و به مکانی نامعلوم منتقل کردند.
بنا به اطلاع شبکه حقوق بشر کردستان، ساعت ۱۸ شب چهارشنبه ۲۱ شهریور ۱۴۰۳، نیروهای امنیتی به منزل خانوادگی دایه مینا سلطانی در بوکان یورش برده و بدون ارائه حکم قضایی وی را بازداشت کردند.
این مادر دادخواه به دلیل فعالیتهای خود در دو سال گذشته بارها از سوی نهادهای امنیتی مورد فشار و تهدید قرار گرفته بود.
شهریار محمدی در تاریخ ۲۷ آبان ۱۴۰۱ در جریان اعتراضات مردمی بوکان با تیراندازی نیروهای نظامی-امنیتی زخمی شد. او پس از انتقال به بیمارستان این شهر به دلیل شدت جراحات جان باخت.
در آستانه دومین سالگرد خیزش ژن ژیان ئازادی/ زن زندگی آزادی، در یک هفته گذشته دستکم ۱۸ فعال و شهروند کُرد در شهرهای مهاباد، اشنویه، پیرانشهر، دیواندره، مریوان، سروآباد و بوکان توسط ماموران وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت و به بازداشتگاههای امنیتی این دو نهاد امنیتی منتقل شدهاند.میلاد محمدی، برادر شهریار محمدی، جانباخته خیزش انقلابی در بوکان، درباره هجوم ماموران امنیتی به خانه مادرش مینا سلطانی (دایه مینا) گفتهدر جریان خیزش انقلابی ایرانیان علیه جمهوری اسلامی، بیش از ۵۰۰ نفر به دست عوامل حکومت کشته شدند و چندین معترض بازداشت شده نیز پس از دادگاههای فرمایشی، اعدام شدند.
جاوید رحمان، گزارشگر ویژه وقت حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران در گزارشی اعلام کرد اقدامات جمهوری اسلامی در جریان سرکوب خیزش انقلابی مردم میتواند جرایم بینالمللی از جمله «جنایت علیه بشریت» تلقی شود.
بر اساس گزارش نهادهای حقوق بشری، همزمان با نزدیک شدن به دومین سالگرد قتل حکومتی مهسا ژینا امینی، نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی با راه انداختن موج تازهای از بازداشت اعضای خانوادههای دادخواه و فعالان سیاسی مدنی، بر شدت فشارها و سرکوبها افزودهاند.
در موج جدید بازداشت در کردستان، که از دهم شهریور آغاز شده، دستکم ۲۰ نفر در شهرهای مهاباد، پیرانشهر، اشنویه و دهگلان دستگیر شدهاند.
اواسط شهریور نیز جمعی ۷۷ نفره از دادخواهان با انتشار بیانیهای، اعتراض خود را به فشار و تهدید جمهوری اسلامی علیه خانوادههای دادخواه بیان کردند و خواستار آزادی فوری و بیقید و شرط ماشالله کرمی و سایر بازداشتیهای خانوادههای دادخواه شدند.
گزارش دیدهبان حقوقبشر از سرکوبها
سهشنبه، ۲۰ شهریور، دیدهبان حقوق بشر در گزارشی هشدار داد مقامهای جمهوری اسلامی اعضای خانوادههای دهها نفر از افرادی که در طول اعتراضات دو سال گذشته کشته، اعدام یا زندانی شدهاند را با اتهامهای دروغین بازداشت کرده، تهدید یا مورد آزار و اذیت قرار دادهاند.
این سازمان افزود دو سال پس از آغاز اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» در اواخر شهریور ۱۴۰۱، مقامهای جمهوری اسلامی همچنان اعضای خانوادههایی را که خواستار پاسخگویی در مورد نقض حقوق عزیزانشان هستند، وادار به سکوت و مجازات میکنند.
ناهید نقشبندی، سرپرست پژوهشگری ایران در سازمان دیدهبان حقوق بشر گفت: «بسیار حیاتی است که دولتهای در حال تعامل با جمهوری اسلامی، این بیعدالتیهای هولناک علیه افرادی را که عزیزانشان پیشتر با نقض جدی حقوقشان از سوی حکومت ظالم و سرکوبگر ایران مواجه شدهاند بهصورت علنی محکوم کنند.»
دیدهبان حقوق بشر از مورد ماشالله کرمی، پدر محمدمهدی کرمی، معترض اعدامشده در خیزش انقلابی یاد کرد که به «تحصیل مال از طریق نامشروع» و «مشارکت در پولشویی» متهم شده است.
دادگاه کیفری شهرستان نظرآباد در حکمی که ۲۵ مرداد امسال صادر شد، ماشالله کرمی را به مجموعا هشت سال و ۱۰ ماه زندان، ۱۹ میلیارد و ۲۰۰ میلیون ریال جریمه نقدی و مصادره اموال شامل خودرو و منزل مسکونی محکوم کرد.
علی شریفزاده وکیل ماشاءالله کرمی، پدر محمدمهدی کرمی معترض اعدامشده، از تایید محکومیت دستکم چهار سال زندان موکلش در دادگاه تجدیدنظر خبر داد.
شریفزاده سهشنبه به روزنامه شرق گفت که دادگاه تجدید نظر کرمی را بابت اتهام «اجتماع و تبانی علیه جمهوری اسلامی» به ۳ سال و ۷ ماه و برای اتهام «تبلیغ علیه نظام» به به ۸ ماه زندان محکوم کرد.
کرمی ۳۱ مرداد ۱۴۰۲ با یورش نیروهای وزارت اطلاعات به خانهاش در کرج دستگیر و به بازداشتگاه اداره اطلاعات این شهر منتقل شده بود.
دیدهبان حقوق بشر در ادامه گزارش خود به بازداشت احمد و سولماز حسنزاده، پدر و خواهر محمد حسنزاده، از معترضان کشتهشده در خیزش انقلابی، از سوی نیروهای امنیتی در بوکان در روز نهم مرداد اشاره کرد.
بر اساس این گزارش، احمد حسنزاده روز بعد با قرار وثیقه آزاد اما سولماز به زندان ارومیه منتقل شد. او روز ۱۶ مرداد در اعتراض به تداوم بازداشتش دست به اعتصاب غذا زد.
این پدر و دختر چهاردهم شهریور ۱۴۰۲ نیز از برای بازجویی به اداره اطلاعات بوکان احضار و روز پنجم مهر، در ایست بازرسی بین بوکان و سقز از سوی نیروهای امنیتی برای مدتی کوتاه دستگیر شدند.
حسن امینی، برادر محمد امینی، از جانباختگان خیزش انقلابی و رعنا کورکور، خواهر مجاهد کورکور، زندانی معترض محکوم به اعدام دو تن دیگر از خانوادههای دادخواهی هستند که دیدهبان حقوق بشر به بازداشت و آزادی آنها اشاره کرد.
امینی روز هشت شهریور پس از حدود ۴۰ روز حبس، با پابند الکترونیکی از زندان مرکزی سنندج آزاد شد.
او تیر سال گذشته به اتهام «اخلال در نظم عمومی» به دلیل شرکت در مراسم کشتهشدگان خیزش انقلابی در سقز و بوکان به شش ماه و نیم زندان محکوم شده بود.
رعنا کورکور نیز روز ۱۴ تیر امسال به دست ماموران امینی در تهران بازداشت و بیستم مرداد با قرار وثیقه آزاد شد. عصر روز چهارشنبه ۲۱ شهریور حدود هشت خودرو ماموران امنیتی منزل آنها را محاصره کردند و به داخل آن هجوم بردند.
میلاد محمدی گفت دایه مینا در هنگام حمله ماموران در منزل حضور نداشت و ماموران صاحبخانه آنها را بازداشت کردند. از وضعیت دایه مینا هنوز اطلاعی در دست نیست.
میلاد محمدی به نقل از شاهدان عینی گفت ماموران دو کیسه حاوی وسایل خانه آنها را توقیف کردند. ماموران همچنین خانه یکی از همسایهها را تفتیش و تعدادی از کتابهای آنها را توقیف کردند.
میلاد محمدی گفت هفته گذشته نیز در اتفاقی مشابه گروهی از خانوادههای جانباختگان خیزش مهسا ژینا امینی در مهاباد که به صورت دستهجمعی به مزار عزیزانشان رفته بودند، بازداشت شده بودند.
میلاد محمدی با اشاره به اینکه این اقدام ماموران در آستانه سالگرد قتل حکومتی مهسا ژینا امینی صورت گرفته، گفت دایه مینا از زمان کشته شدن شهریار محمدی، با سفر به شهرهای مختلف کشور برای ایجاد همبستگی بین خانوادههای دادخواه تلاشهای گستردهای انجام داده است.
شهریار محمدی، ورزشکار ۲۸ ساله اهل بوکان، که در جریان خیزش «زن، زندگی، آزادی» حضور فعالی در اعتراضات این شهر داشت، به عمد هدف گلوله ماموران امنیتی قرار گرفت و جانباخت.
شهریار محمدی ۲۵ آبان پیکر دوستش محمد حسنزاده، دیگر شهروند معترضجانباخته در بوکان را برای جلوگیری از ربایش آن به دست ماموران امنیتی، از سردخانه به مسجد آرامستان بوکان منتقل کرد.
در زمان خیزش، تصویر شهریار محمدی نشسته کنار پیکر کفن پیج شده دوستش محمد، به یکی از نمادهای مقاومت تبدیل شد.دیدهبان حقوق بشر در ادامه به بازداشت فرامرز براهویی (آبیل)، برادر ۱۵ ساله اسماعیل آبیل، از جانباختگان جمعه خونین زاهدان و رامیار ابوبکری، برادر ۱۶ ساله و دادخواه زانیار ابوبکری، همراه سیاوش سلطانی، پسر کبری شیخهسقا از جانباختگان خیزش انقلابی در مهاباد اشاره کرد.
فرامرز براهویی پنجم شهریور در مسیر بازگشت از زاهدان به مشهد در ایست بازرسی شهرستان تربت حیدریه بازداشت و به کانون اصلاح و تربیت استان خراسان رضوی منتقل شد.
دادگاه ویژه اطفال استان خراسان رضوی او را به اتهاماتی نامشخص، به شش ماه حبس تعزیری محکوم کرده است.
ابوبکری و سلطانی هم ۱۳ شهریور با خشونت بازداشت شدند.
دیدهبان حقوق بشر یادآوری کرد که جمهوری اسلامی در چهار دهه گذشته، بارها خانوادههای دادخواهی که عزیزانشان به دست نیروهای امنیتی کشته یا از سوی دادگاههای ایران اعدام شدهاند را تحت فشار گذاشته است.
این موارد شامل تهدید و اعمال فشار بر خانوادههای قربانیان اعتراضات آبان سال ۹۸ و همچنین خانوادههای کشتهشدگان سقوط هواپیمایی اوکراین با شلیک سپاه پاسداران در دی همان سال است.
سازمان عفو بینالملل ۳۰ مرداد سال گذشته با انتشار بیانیهای اعلام کرده بود مقامهای حکومت در آستانه سالگرد کشته شدن مهسا ژینا امینی، کمپین آزار و اذیت خانواده جانباختگان اعتراضات را با هدف ساکت کردن آنان و همچنین مصونیت خود از مجازات، تشدید کردهاند.