وزارت خارجه هند، اظهارات علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی درباره آنچه «رنج مسلمانان» در هند خوانده بود را به شدت محکوم کرده و صحبتهای او را اطلاعات غلط و غیرقابل قبول خواند و از ایرا ن و دیگر کشورهای منتقد شرایط اقلیتها در هند خواسته است ابتدا به کارنامه خودشان نگاهی بیندازند.
علی خامنهای دوشنبه ۲۶ شهریور در دیدار با شماری از روحانیان اهل سنت ایرانی ضمن درخواست اتحاد بین «امت اسلامی»، گفت: «نمیشود خود را مسلمان بدانیم اما نسبت به رنج مسلمانان در غزه، میانمار، هند و جاهای دیگر بیتفاوت باشیم.»
در بیانیه رسمی وزارت خارجه هند آمده است: «ما به شدت اظهاراتی را که رهبر جمهوری اسلامی درباره اقلیتها در هند مطرح کرده، محکوم میکنیم. این اظهارات ناشی از ناآگاهی و غیرقابلقبول هستند.»
در این بیانیه همچنین به کشورهایی که درباره نحوه برخورد با اقلیتها در دیگر کشورها موضع میگیرند توصیه شده ابتدا کارنامه حقوق بشر خود را بررسی کنند: «به کشورهایی که درباره اقلیتها اظهارنظر میکنند توصیه میشود قبل از اظهار نظر درباره دیگران، ابتدا به کارنامه خودشان نگاه کنند.»علی خامنهای روز دوشنبه در دیدار با روحانیان اهل سنت خواستار اتحاد بین «امت اسلامی» شد و گفت: «نمیشود خود را مسلمان بدانیم اما نسبت به رنج مسلمانان در غزه، میانمار، هند و جاهای دیگر بیتفاوت باشیم».
وزارت خارجه هند با رد این اظهارات، از ایران و دیگر کشورهایی که از شرایط اقلیتها در هند انتقاد میکنند خواست که قبل از قضاوت، سوابق حقوق بشری خود را ملاحظه کنند.
رسانههای هند، از جمله روزنامه «ایندیا تودی» در گزارش خود درباره بیانیه وزارت خارجه این کشور یادآور شدهاند که اظهارات علی خامنهای همزمان با دومین سالگرد کشته شدن مهسا امینی بیان شده است.
جان باختن مهسا (ژینا) امینی در بازداشت گشت ارشاد منجر به اعتراضات گستردهای در سراسر ایران با عنوان «زن، زندگی، آزادی» شد و معترضان از جمله خواهان لغو حجاب اجباری و دیگر اشکال تبعیض علیه زنان بودند.اظهارات علی خامنهای درباره «رنج مسلمانان» در کشورهای دیگر در حالی بیان شده است که جمهوری اسلامی سوابقی طولانی در سرکوب اقلیتهای دینی از جمله بهائیان و نوکیشان مسیحی دارد. وخامت شرایط حقوق بشر در ایران اساسا موجب شده که سازمان ملل متحد از سال ۱۳۹۰ به این سو گزارشگر ویژهای را برای بررسی این شرایط در ایران معرفی کند.
جاوید رحمان، گزارشگر پیشین شرایط حقوق بشر در ایران، آبان سال گذشته در یکی از آخرین گزارشهای خود به سازمان ملل تصریح کرد که «زنان و دختران ایرانی در معرض آپارتاید جنسیتی و تبعیض قرار دارند و اقلیتهای قومی با تبعیض و آزار و اذیت سیستماتیک مواجه هستند، زیرا از همه پلتفرمهای گفتگو یا اصلاحات دموکراتیک کنار گذاشته شدهاند.»
در همین حال گزارش برخی نهادهای بینالمللی حاکی از بروز شکافهای قومی و دینی در هند در سالهای اخیر است.
بر اساس قانونی که چند سال پیش در هند تصویب شد، شهروندان غیرمسلمان پاکستانی، بنگلادشی و افغان پس از شش سال حضور در این کشور حق دریافت شهروندی هند را دارند.
سرکوب سیستماتیک اقلیتها در ایران
کمیته مستقل حقیقتیاب سازمان ملل در گزارشی اعلام کرد جمهوری اسلامی در جریان خیزش «زن، زندگی، آزادی»، اقلیتهای اتنیکی و دینی در ایران، از جمله شهروندان کُرد و بلوچ را به طور بیرویه و نامتناسبی تحت سرکوب قرار داده است.
در این گزارش که ۱۵ مرداد منتشر شد، از قتل شهروندان، اعدامهای فراقضایی، استفاده غیرضروری از نیروی مرگبار، بازداشتهای خودسرانه، شکنجه، تجاوز، ناپدیدسازی قهری و آزار و اذیت مبتنی بر جنسیت، به عنوان برخی از موارد نقض فاحش حقوق بشر علیه اقلیتها که این هیات در ایران مستندسازی کرده، نام برده شده است.
به نوشته کمیته حقیقتیاب، کودکان اقلیتهای دینی و اتنیکی در جریان خیزش «زن، زندگی،آزادی» به طور ویژه تحت موارد مختلف نقض حقوق بشر از جمله کشتار، مجروح شدن، بازداشت، ناپدیدسازی قهری، شکنجه، تجاوز و دیگر اشکال خشونت جنسی قرار گرفتهاند.
بر اساس این گزارش، زنان اقلیتهای دینی و اتنیکی در جریان خیزش به دلیل تبعیض و خشونتهای موجود علیه آنها، چه به عنوان زن و چه به دلیل وابستگیشان به اقلیتهای اتنیکی و دینی، با آسیبهای خاصی مواجه شدند.
این کمیته اعلام کرد که تاثیر این سرکوب بر کودکان فرانسلی خواهد بود و آسیبهای چندبعدی آن ممکن است برای دههها ادامه یابد.
ایندیا تودی در گزارش خود درباره این بیانیه به خوانندگان خود یادآوری کرده این صحبتهای خامنهای در روزی بیان شد که هزاران زن در ایران به مناسبت دومین سالگرد مرگ مهسا ژینا امینی، بدون حجاب اجباری به خیابانها آمدند.
سابقه اظهارات علی خامنهای درباره اقلیتها در هند
این نخستین باری نیست که رهبر جمهوری اسلامی درباره اقلیتها در هند صحبت میکند. تابستان سال ۱۳۹۸هم خامنهای نسبت به تصمیم دولت نارندرا مودی برای لغو ماده ۳۷۰ قانون اساسی این کشور که به جامو و کشمیر موقعیت خودمختاری میداد، واکنش نشان داده بود.
خامنهای در آن زمان گفته بود: «ما نگران وضعیت مسلمانان در کشمیر هستیم. ما روابط خوبی با هند داریم، اما انتظار داریم که دولت هند سیاستی عادلانه نسبت به مردم نجیب کشمیر اتخاذ کند و از سرکوب و زورگویی نسبت به مسلمانان در این منطقه جلوگیری کند.»
۲۸ آبان ۱۳۸۹ هم خامنهای در پیام سالانه حج خود گفته بود: “امروز کمک به ملت فلسطین و محاصره شوندگان غزه، همدردی و همراهی با ملت های افغانستان و پاکستان و عراق و کشمیر و … گستردن بیداری و احساس تعهد و مسئولیت در میان جوانان مسلمان در همه اقطار اسلامی، وظائف بزرگی است که متوجه خواصّ امت است.”
مقامهای هندی در واکنش سفیر ایران در دهلینو را به وزارت خارجه فراخواندند و ضمن اعتراض به رضا علایی گفته بودند از سخنان رهبر جمهوری اسلامی «عمیقا ناراحت شده و آن را دخالت در تمامیت ارضی و حاکمیت کشور خود» میدانند.
روابط و تعاملات گسترده هند و ایران
رسانههای هندی نوشتهاند که هند و ایران دارای تاریخی طولانی از تعاملات هستند و روابط معاصر بین این دو کشور با تبادلات سطح بالا، همکاریهای تجاری، پارادایم اتصال و روابط فرهنگی و مردمی مشخص میشود.
اخیرا هم هند و ایران با امضای توافقنامهای بلندمدت برای بهرهبرداری از ترمینال بندر بهشتی در بندر چابهار همکاری خود را مستحکم کردهاند. روابطی که به نظر میرسد رهبر جمهوری اسلامی اهمیتی به آن نمیدهد.
این در حالیاست که به گزارش رسانههای هند، این توافقنامه که با حضور وزیران هر دو کشور به امضا رسید، مسیرهای تجاری بین هند، ایران و افغانستان را تسهیل کرده و جایگزینی برای مسیرهای سنتی عبوری از پاکستان ارائه میدهد.