
خانه آزادی (فریدم هاوس)، سازمان آمریکایی حامی دموکراسی، در گزارش جدیدش درباره آزادی اینترنت در جهان نوشت ایران بعد از چین و میانمار در قعر جدول آزادی اینترنت و دسترسی عمومی به محتوای آن لاین است.بنا بر این گزارش، مقامهای جمهوری اسلامی در آستانه رایگیری برای تعیین جانشین ابراهیم رئیسی در تابستان سال جاری، هرگونه محتوا در جانبداری از اعتراضات، تحریم انتخابات یا انتقاد از نامزدهای دستچینشده حکومتی را جرمانگاری کردند.
«خانه آزادی» تاکید کرد که حکومت ایران به رغم رد صلاحیتهای خودسرانه بخش اعظمی از داوطلبان، با این اقدام به دنبال بالا بردن میزان مشارکت و مشروعیت بخشیدن به رایگیری برای تعیین جانشین ابراهیم رئیسی بوده است.
به گزارش این نهاد مستقر در واشنگتن، در ادامه سرکوب اینترنت در ایران، مقامات قضایی جمهوری اسلامی با استناد به قوانین مربوط به انتخابات به نامزدها و طرفداران آنها هشدار دادند که از شبکههای اجتماعی خارجی استفاده نکنند.
این در حالی است که تقریبا تمامی شبکههای اجتماعی خارجی در ایران از سوی جمهوری اسلامی مسدود شدهاند.
«خانه آزادی» در بخش دیگری از گزارش خود به تلاشهای ناکام عوامل مرتبط با حکومت ایران اشاره کرده است که با بکارگیری هوش مصنوعی سعی کردهاند موضوعات سیاسی و اجتماعی را مخدوش کنند.
بر پایه این گزارش، به نظر میرسد که تولید محتوا به کمک هوش مصنوعی چندان موجب افزایش ضریب عملیات نفوذ انتخاباتی نشده و در کارزارهای انتشار اخبار جعلی تاثیری حداقلی بر نتایج انتخابات به همراه داشته است.
«خانه آزادی» توضیح داده است که سازمان آمریکایی«اوپن اِی آی»، فعال در حوزه پژوهش هوش مصنوعی، در بهار سال جاری گزارش داد که تلاشهای عوامل مرتبط با چین، ایران، اسرائیل و روسیه برای استفاده از «چت جیپیتی» برای اثرگذاریهای انتخاباتی را دفع کرده است.
«چت جیپیتی» یک چتبات مبتنی بر هوش مصنوعی است که میتواند پیچیدهترین مباحث فنی و علمی را درک کند و حتی برای مخاطب به کد نویسی و ابزارسازی بپردازد.
«خانه آزادی» در گزارشی در اسفندماه گذشته، حکومت ایران را از جمله ناقضان آزادی در سال گذشته میلادی معرفی و اعلام کرد که ایران از لحاظ برخورداری از شاخص آزادی همچنان به عنوان کشوری «غیر آزاد» شناخته شده است.
در آن گزارش که تحت عنوان « آزادی جهان در سال ۲۰۲۴: آثار سوء روزافزون ناشی از انتخابات مشکوک و درگیریهای مسلحانه» منتشر شد، از ایران به عنوان کشوری با «رژیمی مستبد» نام برده شده بود که در سال ۲۰۲۳ میلادی علاوه بر «تشدید» سرکوبها و بکارگیری ماموران حکومتی در «سرکوب خشن» اعتراضات ضدحکومتی همچون روسیه به دورزدن تحریمها ادامه داده است.
بنا بر این گزارش، در سال ۲۰۲۳ میلادی ۷۷ درصد از مجموع ۱۳ کشور خاورمیانه در رده کشورهای «غیرآزاد» طبقه بندی شدهاند.
بر اساس گزارش خانه آزادی در مجموع، آزادی جهانی اینترنت برای چهاردهمین سال متوالی کاهش یافت و حمایت از حقوق بشر آنلاین در ۲۷ کشور از ۷۲ کشور تحت پوشش آزادی در فضای آنلاین (FOTN) کاهش یافته است.
این گزارش میافزاید که قرقیزستان با شدیدترین تنزل رتبه در سال جاری مواجه شد، زیرا مقامات این کشور تلاشهای خود را برای خاموش کردن رسانههای دیجیتال و سرکوب سازمانهای آنلاین تشدید کردند.
همچنین چین به هماره میانمار در ردیف نخست بدترین کشور جهان برای آزادی اینترنت قرار گرفتند و ایران پس از آنها بدترین وضعیت را دارد.
اما در سوی دیگر این طیف از کشورهای سرکوبگر اینترنت، ایسلند وضعیت خود را به عنوان آزادترین کشور برای اینترنت حفظ کرد و کشور زامبیا بیشترین بهبود امتیاز را کسب کرد.
در سه چهارم کشورهای تحت پوشش ارزیابی FOTN، کاربران اینترنت به دلیل بیان غیرخشونتآمیز با دستگیری مواجه شدند که گاه مدت زمان زندانیبودن آنان بیش از ۱۰ سال بوده است.
همچنین شهروندان به دلیل فعالیتهای آنلاین خود در دستکم۴۳ کشور مورد حمله فیزیکی قرار گرفتند یا کشته شدند.
خانه آزادی درباره بهکارگیری هوش مصنوعی از سوی برخی کشورها برای عملیات نفوذ سایبری در دیگر کشورها و تاثیرگذاری بر جوامع آنها نوشت که به نظر نمی رسد که هوش مصنوعی مولد هنوز تاثیر عملیات نفوذ را به طور چشمگیری افزایش داده باشد.
شواهد موجود از جامعه مدنی، دانشگاهها و تحقیقات رسانهها نشان میدهد که کمپینهای اطلاعات نادرست مولد با کمک هوش مصنوعی تأثیر حداقلی بر نتایج انتخابات داشتهاند.
اوپن ایآیدر ماه مه گزارش داد که این شرکت تلاشهای عواملی مرتبط با چین، ایران و روسیه را برای استفاده از چتجیبیتی بهعنوان جزئی از کمپینهای نفوذ خود را شناسایی کرد.
این اولین بار نیست که خانه آزادی نسبت به وضعیت اینترنت در ایران هشدار میدهد.
اوایل سال جاری میلادی، این سازمان گزارش داد در حالی که میلیاردها نفر در سراسر جهان در سال ۲۰۲۴ پای صندوقهای رای میروند، نشانهها حاکی از موجی از کاهش طولانی مدت آزادیهاست.
این نهاد حقوق بشری تاکید کرد: «دموکراسیها باید با تعهد به برگزاری انتخابات آزاد و عادلانه در داخل و خارج از کشور، تعمیق همبستگی خود با متحدان خط مقدم و مسئول دانستن دیکتاتورها برای نقض حقوق بشر، به مسئولیت خود به عنوان مباشر نظام بینالملل عمل کنند.»
خانه آزادی نوشت نیروهای دموکراتیک از جمله با ایجاد ائتلافهای بینالمللی برای حمایت از هنجارها و ارزشهای دموکراتیک، میتوانند جریان اقتدارگرایی فزاینده را تغییر دهند.