وزیر نیرو دولت مسعود پزشکیان میگوید تابستان امسال کشور با ۲۰ هزار مگاوات کسری برق مواجه بود، اما این رقم در سال آینده به ۲۵ هزار مگاوات اوج خواهد گرفت.
عباس علیآبادی روز یکشنبه ۱۶ دیماه در جلسه مشترک وزرای دولت با نمایندگان مجلس پیشبینی کرد که «ناترازی» در تابستان سال آینده به ۲۵ هزار مگاوات برسد و افزود: «خدا کند که این اتفاق نیفتد.»
او در ادامه مدعی شد که دولت در حال آماده کردن خود برای «تابستان سخت» است.
مقامها و رسانههای ایران از واژه «ناترازی» برای اشاره به معضل کمبود یا کسری انرژی در ایران استفاده میکنند.
بیش از ۹۰ درصد برق ایران از نیروگاههای حرارتی که با گاز، مازوت و گازوئیل کار میکنند تولید میشود و ایران به غیر از پیک مصرف تابستان، در زمستان امسال نیز به خاطر کمبود سوخت دست به قطع کردن برق خانهها، ادارات و صنایع زده است.
از سوی دیگر، نیروگاههای آبی ایران نیز به خاطر خشکسالی با نصف ظرفیت کار میکنند. سهم انرژیهای تجدیدپذیر و اتمی در تولید برق ایران نیز هر کدام تنها یک درصد است.ایران طی یک دهه گذشته تنها نیمی از اهداف رشد تولید برق را تحقق بخشیده و تقریبا کل این رشد نیز از محل احداث نیروگاههای حرارتی بوده است.
وزیر نیرو ایران نیز به این نکته اذعان داشته و گفته است تنوع بخشی به تولید انرژی حتماً در برنامههای ما وجود دارد اما «تحقق آن نیازمند زمان است».
آقای علیآبادی همچنین گفت: «در تابستان ۳۵ هزار مگاوات بیشتر از زمستان در کشور برق مصرف میشود که معادل برق دو کشور است».
او اشاره نکرد که کدام کشورها را در نظر میگیرد، اما برای نمونه رقم یاد شده معادل یک سوم برق مصرفی ترکیه و حتی کمتر از یک سوم برق مصرفی عربستان است.
وزیر نیرو دولت مسعود پزشکیان همچنین توضیح نداد چرا در حالی که مصرف برق زمستانی ۳۵ هزار مگاوات کمتر از تابستان است، کشور در زمستان هم با قطعی برق مواجه است.
عباس علیآبادی در ادامه گفت: «همه امید من بر این است که بتوانیم با اجرای طرح کنترلهای هوشمند و اعمال محدودیت روی بار بتوانیم مصرف برق را کاهش دهیم و به ۲۵ هزار مگاوات برسانیم؛ اگر این موفقیت بدست بیاید ما میتوانیم تابستان را پشت سر بگذاریم، اما این موضوع نیازمند بسیج همگانی است».
انتظار او برای کاهش مصرف برق با اعمال «کنترل و محدودیت» در حالی است که سرانه مصرف سالانه برق خانگی در ایران حدود ۱۲۰۰ کیلووات ساعت است که حتی ۴۵ درصد کمتر از مصرف برق خانوارهای اروپایی و چندین برابر کمتر از خانوارهای کشورهای عرب منطقه، آمریکا، ژاپن و برخی کشورهای دیگر است.
عدم تحقق رشد تولید برق
علیآبادی همچنین مدعی شد در چند ماه گذشته ۳۰۰ مگاوات به ظرفیت تولید برق کشور اضافه شده و تا پایان سال حدود ۵۰۰ مگاوات نیز اضافه خواهد شد.
اضافه شدن این حجم اندک از ظرفیت تولید برق و انتظار راهاندازی تنها ۵۰۰ مگاوات نیروگاه جدید تا پایان سال در حالی است که دولت برای سال جاری راهاندازی ۵ هزار و ۳۲۲ مگاوات نیروگاه جدید را هدفگذاری کرده بود.پارسال نیز راهاندازی بیش از شش هزار مگاوات نیروگاه جدید هدفگذاری شده بود، اما تنها یک سوم آن محقق شد.
اظهارات علیآبادی نشان میدهد امسال حتی میزان تحقق رشد تولید برق بسیار کمتر از پارسال خواهد بود.
چنین رشد نازلی در تولید برق در حالی است که رشد سالانه مصرف برق ایران حدود ۷ درصد، یا پنج هزار مگاوات، است.
علیآبادی در ادامه مدعی شده است ایران در حال آماده شدن برای توسعه ۳۰ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر است.
این اظهارات در حالی است که چنین پروژه عظیمی نیاز به دستکم ۲۰ تا ۲۵ میلیارد دلار سرمایهگذاری دارد.
ایران پارسال تنها ۵۸ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر راهاندازی کرد و آخرین آمارهای وزارت نیرو نشان میدهد در بهار امسال تنها ۲۹ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر راهاندازی شده است؛ ارقامی که با چشمانداز ادعایی و عجیب آقای علیآبادی همخوانی ندارد.
آمارهای عجیبتر قالیباف
همزمان محمد باقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، نیز در جلسه ویژه کمیسیون انرژی مجلس گفت: «امروز در دنیا برای ۹ درصد از تولید انرژی از گاز استفاده میشود، اما ما ۹۰ درصد کل تولید انرژی برقمان از گاز است».
مشخص نیست قالیباف این آمار را بر اساس چه مستنداتی گفته، اما برآورد نهادهای بینالمللی از جمله آژانس بینالمللی انرژی نشان میدهد پارسال ۲۳ درصد برق جهان از گاز، ۳۶ درصد از زغالسنگ، سه درصد محصولات نفتی، ۱۰ درصد هستهای، ۱۴ درصد برق آبی و ۱۶ درصد برق خورشیدی و بادی بوده است.
اظهارات قالیباف درباره سهم ۹۰ درصدی گاز در تولید برق ایران نیز نادرست است و این رقم مربوط به سهم همه انرژیهای فسیلی، اعم از گاز، مازوت و گازوئیل در تولید برق کشور است.
ایران حجم عظیمی از مازوت و گازوئیل را نیز در نیروگاهها مصرف میکند. پارسال ایران در کنار ۷۴ میلیارد متر مکعب گاز، ۶ میلیارد لیتر مازوت و ۱۰ میلیارد لیتر گازوئیل در نیروگاهها مصرف کرد و طبق گزارشها، مصرف ماوزت و گازوئیل در نیروگاههای ایران به خاطر بدتر شدن وضعیت کسری گاز، شدت گرفته است.
علت مصرف شدید سوخت فسیلی در تولید برق ایران، راندمان بسیار پایین نیروگاههای حرارتی کشور است.