علی ربیعی، دستیار ویژه رئیس جمهوری در امور اجتماعی، گفته است که “فقر در ایران پایه بسیاری از ناآرامیهای ساختارشکن و غیرساختارشکن است” و در جریان خیزش “زن، زندگی، آزادی” در سال ۱۴٠۱ علاوه بر عامل فقر یا به تعبیر او “بقاء”، عامل ارزشهای ستیزنده با ارزشهای تحمیلی حکومت مذهبی ایران منشاء اصلی ناآرامیهای اجتماعی بودند. علی ربیعی سپس تصریح کرده است که در ایران “فقر یک موضوع امنیتی است.”
در نشستی با حضور علی ربیعی، دستیار ویژه رئیس جمهوری در امور اجتماعی، و شمار دیگری از مقامات حکومت تهران از جمله اسماعیل گرجیپور، معاون رفاه و امور اقتصادی وزیر کار، ابراهیم صادقی، رئیس مؤسسۀ کار و تأمین اجتماعی، فقر در ایران به عنوان موضوعی امنیتی توصیف و همچنین گفته شد که در اعتراضهای سال ۱۴٠۱ طبقات متوسط که با ارزشهای تحمیلی رژیم اسلامی سر ستیز دارند طبقات فقیر را به میدان اعتراضها کشاندند.
در این نشست ابراهیم صادقی، رئیس مؤسسۀ کار و تأمین اجتماعی، گفت که حدود ٢٧ درصد از جمعیت ایران زیر خط فقر و ناتوان از تأمین مایحتاج اولیه خود هستند. او افزایش خروج کودکان از چرخۀ تحصیل، رشد بیماریهای مزمن و نابرابری میان مناطق مختلف کشور را از پیآمدهای جدید فقر دانست و افزود : جمعیت زیر خط فقر در ایران بیش از میانگین جهانی است و مشکلاتی نظیر بیماری، خشکسالی، تحریم و غیره باعث تشدید فقر در ایران شدهاند.
در اظهاراتی جداگانه علی ربیعی، دستیار ویژه رئیس جمهوری در امور اجتماعی، گفت که “فقر در ایران پایه بسیاری از ناآرامیهای ساختارشکن و غیرساختارشکن است” و در جریان خیزش “زن، زندگی، آزادی” در سال ۱۴٠۱ علاوه بر عامل فقر یا به تعبیر او “بقاء” عامل ارزشهای ستیزنده با ارزشهای تحمیلی حکومت مذهبی ایران منشاء ناآرامیهای اجتماعی بودند. علی ربیعی اعتراف کرده است که در آغاز این اعتراضها شاهد بروز ارزشهای طبقات متوسط بودیم که در ادامه اعتراض گروههای فرودست را در پی داشت. علی ربیعی سپس تصریح کرده است که در ایران “فقر یک موضوع امنیتی است.”
ربیعی رفع تحریمها را نخستین گام جدّی برای از میان بردن فقر در جامعه دانست و سپس اعتراف کرد که مشکل جمهوری اسلامی نظام تخریب شدۀ دیوان سالاری است که خود نتیجۀ تحریمها و تورم و البته فساد و تعارض منافع و مدیریتهای خویشاوندسالار است. به گفتۀ علی ربیعی در نتیجۀ این فساد پولهای زیادی حیف و میل و خود فقر در جامعه به قاعده تبدیل شده و همین “مبارزه با آن را بسیار دشوارتر می کند.”
به گفتۀ علی ربیعی تحریمها “فقر را به قاعده تبدیل کرده” و در نتیجه کلیه “سیاستهایی که رفع تحریمها را به تعویق انداختند به فقر گسترده منجر شدند.”
علی ربیعی کلیه دولتهای جمهوری اسلامی را در زمینۀ کاهش فقر ناکام خوانده و نخستین عامل را در زمینۀ تشدید فقر در ایران سیاستهایی دانسته “که دستیابی به ثروت را نابرابر میکند.” او تأکید کرده است که “در ذات این نوع سیاستها نابرابری و فقر نهفته است” و هر چقدر این سیاستها ادامه پیدا کنند نابرابری تشدید خواهد شد و امید به بهبود از میان خواهد رفت.
۲۲ تا ۲۷ درصد مردم ایران درگیر فقر هستند
ابراهیم صادقیفر، رییس موسسه کار و تامین اجتماعی، هشدار داد ۲۲ تا ۲۷ درصد مردم ایران درگیر فقر هستند و برای تامین حداقل نیازهای اساسی خود با مشکل مواجه میشوند.
صادقیفر یکشنبه ۱۶ دیماه در جریان یک نشست با ارائه این آمار تاکید کرد فقر یکی از چالشهای اصلی در کشور است که باید مورد توجه قرار گیرد.
او افزود: «امروزه فقر در ایران یک مساله حاشیهای نیست و تبدیل به واقعیتی انکارناپذیر شده که بخش اعظمی از جامعه را درگیر کرده است.»
پیش از این در ۲۶ آبان، مرکز پژوهشهای اتاق ایران در گزارشی با اشاره به اینکه تا پایان سال ۱۴۰۰ حدود ۳۲ میلیون نفر در کشور زیر خط فقر غذایی قرار داشتند، هشدار داد این روند به دلیل تورم شدید در چند سال اخیر، بهسرعت در حال گسترش است.
مرکز پژوهشهای مجلس نیز هشتم آبان با اعلام افزایش نرخ فقر در سال ۱۴۰۲ به بالای ۳۰ درصد نوشت: «در سال گذشته حداقل یک سوم مردم توانایی برآورده کردن نیازهای اساسی خود را نداشتند و زیر خط فقر به سر بردند.»
رییس موسسه کار و تامین اجتماعی در ادامه سخنان خود، مبارزه با فقر با «اهرم اقتصادی» را اشتباه دانست و خواستار بررسی و یافتن ریشههای گسترش فقر در مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی شد.
صادقیفر با اشاره به آمارهای موجود که نشان میدهد بازماندگی از تحصیل نیز به دلیل مشکلات اقتصادی و اجتماعی در حال افزایش است، گفت باید بررسی کرد که چرا با وجود منابع نفتی، فقر در ایران همچنان پابرجاست.
روزنامه دنیای اقتصاد ۱۹ شهریور خبر داد خط فقر یک خانوار سه نفره در تهران در سال جاری حدود ۲۰ میلیون تومان است.
این رسانه به نقل از کارشناسان اقتصادی افزود حدود ۲۶ میلیون نفر از ایرانیان توانایی برآورده کردن نیازهای اساسی خود را ندارند.
در اردیبهشتماه نیز روزنامه اعتماد در مطلبی با عنوان «بودجه ۱۴۰۳؛ ناتوان از فقرزدایی»، به بررسی اطلاعات موجود در خصوص دادههای نرخ فقر پرداخت و نوشت افزایش ۱۰ درصدی نرخ فقر در دو سال، به معنای اضافه شدن حدود هشت میلیون نفر به شمار فقرا در کشور است.
این روزنامه با استناد به تحلیل مرکز پژوهشهای مجلس هشدار داد از سال ۱۳۹۶ حدود ۵۰ درصد به جمعیت فقرا در ایران افزوده شده است.