
در پی حملات کلامیِ دونالد ترامپ، رییسجمهوری ایالات متحده و جی.دی. ونس، معاون او، به ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین در یک رویارویی جنجالی در کاخ سفید، رهبران اروپایی بدون آنکه آشکارا از ترامپ انتقاد کنند، برای ابراز همبستگی با زلنسکی، صف کشیدند.
به گزارش رویترز، بعدازظهر جمعه ۱۰ اسفند، در فاصله زمانی کوتاهی پس از این درگیری غیرمنتظره، نخستوزیران و روسای جمهوری از شمال، جنوب، شرق و غرب اروپا در شبکههای اجتماعی از زلنسکی و اوکراین در جنگ علیه تهاجم روسیه حمایت کردند.
با اینکه آنان به طور مستقیم از رییسجمهوری آمریکا انتقاد نکردند، اظهاراتشان نشان داد که در کنار کییف ایستادهاند. این امر گسستی بزرگ را بر سر جنگ اوکراین پس از بازگشت ترامو به قدرت میان ایالات متحده و اروپا که متحدانی سنتی هستند،برجسته میکند.
حمایت رهبران اروپایی از زلنسکی
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، که پیشتر نخستوزیر استونی بود، بهصراحت گفت واشینگتن دیگر نمیتواند رهبری جهان آزاد را بر عهده داشته باشد: «امروز روشن شد که جهان آزاد به رهبری جدید نیاز دارد. ما اروپاییها باید این چالش را بپذیریم.
ما حمایت خود از اوکراین را افزایش خواهیم داد تا آنها بتوانند به مقابله با متجاوز ادامه دهند.»
اورسولا فن در لاین، رییس کمیسیون اروپا و آنتونیو کوستا، رییس شورای اروپا، دو مقام ارشد اتحادیه اروپا، در پستی مشترک خطاب به زلنسکی نوشتند: «عزت شما بازتابدهنده شجاعت مردم اوکراین است. قوی باشید، شجاع باشید، بیباک باشید. هرگز تنها نیستید. ما به کار با شما برای دستیابی به صلحی عادلانه و پایدار ادامه خواهیم داد.»
فرانسه: کنار مبارزان میایستیم
کاخ الیزه از گفتوگوی تلفنی امانوئل مکرون، رییسجمهوری فرانسه و ولودیمیر زلنسکی پس از دیدار پرتنش او با ترامپ در کاخ سفید، خبر داد.
مکرون در جریان سفر به پرتغال به خبرنگاران گفت: «ما باید به کسانی که از ابتدا جنگیدهاند احترام بگذاریم. سه سال پیش در حمایتمان از اوکراین و تحریم روسیه حق داشتیم و باید به این کار ادامه دهیم.»
او بعدتر در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «یک متجاوز وجود دارد: روسیه. یک ملت زیر حمله است: اوکراین. احترام به کسانی که از آغاز در حال مبارزه بودهاند. زیرا آنان برای کرامت، استقلال، فرزندان خود و امنیت اروپا میجنگند.»
واکنش آلمان؛ حمایت رهبران فعلی و آینده
اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، گفت: «هیچکس بیش از خود اوکراینیها خواهان صلح نیست.»
فریدریش مرتس، رهبر محافظهکاران آلمان و جانشین احتمالی شولتس پس از پیروزی حزبش در انتخابات سراسری یکشنبه گذشته، در ایکس نوشت: «ما در روزهای خوب و در آزمونهای سخت در کنار اوکراین هستیم. در این جنگ وحشتناک هرگز نباید متجاوز و قربانی را اشتباه بگیریم.»
آنالنا بائربوک، وزیر امور خارجه آلمان در شبکههای اجتماعی نوشت: «اوکراین تنها نیست. آلمان، همراه با متحدان اروپایی خود، در کنار اوکراین و در برابر تجاوز روسیه متحد است.»
او افزود: «اوکراین میتواند روی حمایت بیدریغ آلمان، اروپا و فراتر از آن حساب کند. دفاع اوکراین از دموکراسی و تلاش این کشور برای صلح و امنیت از آن ماست.»
واکنش بریتانیا؛ تماس مستقیم
سخنگوی دفتر کییر استارمر، نخست وزیر بریتانیا، هم بدون اشاره به جزییات گفتوگوی استارمر با ترامپ و زلنسکی، گفت: «نخست وزیر امشب هم با رییسجمهوری آمریکا و هم رییسجمهوری اوکراین صحبت کرد.»
استارمر پنجشنبه ۹ اسفند در کاخ سفید با ترامپ دیدار کرده بود و قرار است روز یکشنبه ۱۲ اسفند میزبان نشستی درباره صلح اوکراین با حضور رهبران ۱۸ کشور از جمله ولودیمیر زلسنکی باشد.
دونالد توسک، نخستوزیر لهستان، از نخستین افرادی بود که در شبکههای اجتماعی از زلنسکی و اوکراین حمایت کرد و خطاب به آنها نوشت: «شما تنها نیستید.»
رهبران بلژیک، کرواسی، جمهوری چک، استونی، فنلاند، ایرلند، لتونی، لیتوانی، لوکزامبورگ، هلند، پرتغال، اسلوونی، اسپانیا و سوئد نیز جزو کسانی بودند که حمایت خود را از اوکراین اعلام کردند.
موضع متفاوت ایتالیا
جورجا ملونی، نخستوزیر ایتالیا، که هم از اوکراین حمایت کرده و هم رابطه نزدیکی با ترامپ دارد، تلاش کرد در واکنش خود تعادلی برقرار کند.
او پیشنهاد داد نشستی با حضور ایالات متحده، کشورهای اروپایی و سایر متحدان برگزار شود تا درباره «چگونگی مواجهه با چالشهای بزرگ امروز، بهویژه مسئله اوکراین» گفتوگو شود.
ملونی در بیانیهای گفت: «هر گونه دودستگی در غرب ما را ضعیفتر میکند و به نفع کسانی است که خواهان افول تمدن ما هستند.»
ماتئو سالوینی، معاون ملونی هم در پیامی در شبکه ایکس از ترامپ حمایت کرد. سالوینی نوشت: «هدف صلح است، این جنگ را متوقف کنید!»
حمایت مجارستان و روسیه از ترامپ
ویکتور اوربان، نخستوزیر ملیگرای مجارستان که از متحدان ترامپ محسوب میشود، همچون معاون نخستوزیر ایتالیا، از رییسجمهوری آمریکا حمایت کرد. او در پلتفرم ایکس نوشت: «مردان قوی صلح میآورند، مردان ضعیف جنگ را. امروز رییسجمهوری ترامپ شجاعانه از صلح حمایت کرد، حتی اگر پذیرش آن برای بسیاری دشوار بود. متشکریم، آقای رئیسجمهوری!»
تنش لفظی بین ترامپ و زلنسکی، طبق انتظار، در روسیه هم با استقبال مواجه شد. دیمیتری مدودف، رییسجمهوری پیشین روسیه و نائب رییس شورای امنیت این کشور، در کانال تلگرامیاش گفت ترامپ «حقیقت را گفته است.»
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه هم گفت که دونالد ترامپ و معاونش، در جریان مشاجره شدید خود در کاخ سفید در برابر ولودیمیر زلنسکی از خود «خویشتنداری» نشان دادند و این یک معجزه بود که او را نزدند.»
او گفت: «فکر میکنم بزرگترین دروغ زلنسکی، در میان همه دروغهایش، اظهارات او در کاخ سفید است که رژیم کییف در سال ۲۰۲۲ تنها بود، بدون حمایت.»
واکنشهای فراتر از اروپا
آنتونی آلبانیزی، نخستوزیر استرالیا، در واکنش به تنش لفظی در دیدار روسای جمهوری آمریکا و اوکراین در کاخ سفید گفت: «ما تا هر زمان که لازم باشد در کنار اوکراین خواهیم ایستاد، زیرا این نبرد یک ملت دموکراتیک در برابر یک رژیم اقتدارگرا به رهبری ولادیمیر پوتین است که به وضوح جاهطلبیهای امپریالیستی نهتنها نسبت به اوکراین، بلکه در سراسر آن منطقه دارد.»
او افزود:« ما البته خواهان صلح در اوکراین هستیم و این همان چیزی است که مردم اوکراین نیز میخواهند.»
نخستوزیر استرالیا گفت:«به شما میگویم که چگونه میتوان بهسرعت به صلح در اوکراین دست یافت. با متوقف شدن تجاوز غیرقانونی و غیراخلاقی روسیه، با توقف حملات روسیه به غیرنظامیان و زیرساختهای مدنی، و با پایان دادن به این اقدام تجاوزکارانهای که روسیه برای سه سال است ادامه داده است.»
جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا، در واکنش به مشاجره ترامپ و زلنسکی در پستی در ایکس نوشت کانادا به حمایت از اوکراین ادامه خواهد داد.
ترودو گفت: «روسیه بهطور غیرقانونی و بدون توجیه به اوکراین حمله کرد. اوکراینیها اکنون سه سال است که با شجاعت و استقامت مبارزه میکنند. نبرد آنها برای دموکراسی، آزادی و حاکمیت ملی، نبردی است که برای همه ما اهمیت دارد.»
او افزود: «کانادا همچنان در کنار اوکراین و مردم این کشور خواهد ایستاد تا صلحی عادلانه و پایدار محقق شود.»
ملانی جولی، وزیر امور خارجه کانادا هم در تماس با همتای اوکراینی خود بر حمایت قاطع کشورش از کییف تاکید کرد.
جولی در پستی در ایکس نوشت: «کانادا همچنان متعهد به ارائه کمکهای لازم برای تضمین امنیت، یکپارچگی سرزمینی و مقاومت اوکراین است.»
جولی که روابط کشورش با ترامپ به دلیل تهدیدات مکرر رییسجمهوری آمریکا برای الحاق کانادا و همچنین طرح اعمال تعرفهها، دچار تنش شده است، بر اهمیت حفظ اتحاد غرب در جنگ اوکراین تأکید کرد. او گفت روسها هم این وضعیت را زیر نظر دارند.
واکنش زلنسکی
زلنسکی در شبکههای اجتماعی به تکتک رهبران اروپایی پاسخ داد و نوشت: «از حمایت شما متشکرم.»
اما زلنسکی طولانیترین پیام قدردانی را برای ترامپ ارسال کرد، کسی که ساعاتی پیش در دفتر بیضی گفته بود زلنسکی «اصلا بابت کمکهای آمریکا ابراز قدردانی نمیکند.»
زلنسکی در پیامش نوشت: «از تو سپاس، آمریکا، بابت حمایتت، بابت این دیدار، از تو سپاس، آقای ترامپ.»
او افزود: «اوکراین نیازمند صلحی عادلانه و پایدار است و دقیقا برای همین تلاش میکنیم.»