آفتابكاران اخبار و مقالات دربارة ايران و مقاومت
عباس عراقچی، وزیرخارجه ایران می‌گوید که تاکتیک و راهکار فعلی جمهوری اسلامی، “مذاکره غیرمستقیم” با آمریکا است. او همچنین گفت که مشغول “بررسی، مشورت و تهیه پاسخ” برای نامه دونالد ترامپ خطاب به علی خامنه‌ای است.
عراقچی در مصاحبه با خبرآنلاین که در روزهای پایانی سال گذشته انجام و روز یکشنبه سوم فروردین منتشر شده، تاکید کرد که برجام با شکل و متن فعلی قابل احیا نیست اما می تواند مبنای مذاکرات باشد.
او همچنین درباره نامه ترامپ نیز گفت که «نامه غالبا به عنوان بخشی از دیپلماسی شمرده میشود ولی در عین حال می‌تواند بخشی از برنامه‌های دیگر هم باشد.»
عراقچی افزود که «ترسی از جنگ نداریم ولی طالب جنگ نیستیم.»عراقچی در تشریح وضعیت پر تنش ماه‌های اخیر با اشاره به درگیری مستقیم میان ایران و اسرائیل گفت: «به نظرم مردم می‌دانند و می‌فهمند که در شش ماه گذشته کشور در چه شرایطی قرار داشت.»
او با اشاره به درگیری نظامی مستقیم جمهوری اسلامی و اسرائیل ادامه داد: «اسمش را جنگ نمی‌گذارم. ولی وقتی موشک می‌زنید و موشک می‌خورید، درگیری نظامی است. احتمال یک جنگ فراگیر و تمام عیار، یک احتمال جدی بود که دیپلماسی نقش خود را ایفا کرد.»
وزیر خارجه ایران در بخش دیگری از گفت‌وگو به سخنان علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در رد مذاکره با آمریکا استناد کرد و گفت که “هیچ فرد عاقل و هوشمندی وارد مذاکرات مستقیم نمی‌شود.” به گفته او فعلا تاکتیک و راهکار جمهوری اسلامی این است که “مذاکره غیر مستقیم” باشد.
عراقچی افزود: «این که می‌گوییم مذاکره با آمریکا نه، ناشی از یک تاریخ و تجربه و سابقه است، ناشی از لجاجت نیست. من به عنوان کارشناس و مذاکره‌کننده و دیپلمات می‌گویم با این شرایط، دیگر نمی‌شود وارد مذاکره با آمریکا شد. مگر این که یک سری چیزها تغییر کند.»
عراقچی در برنامه نوروزی صدا و سیما نیز گفت که نامه ترامپ بیشتر جنبه تهدید دارد اما «او ادعا می‌کند فرصت‌هایی هم وجود دارد».
ساعاتی پیش از این سخنان وب‌سایت خبری اکسیوس به نقل از یک مقام آمریکایی و دو منبع آگاه نوشت که این نامه، «لحن سختگیرانه و شدیدی» دارد و شامل یک ضرب‌الاجل دو‌‌ماهه برای دست‌یابی به توافق جدید هسته‌ای است.
در همین حال رهبر جمهوری اسلامی در سخنرانی اول فروردین ماه خود گفت که آمریکا در مواجهه با حکومت ایران، هرگز با تهدید به جایی نخواهد رسید و بار دیگر تهدید کرد که اگر درگیری نظامی در بگیرد، جمهوری اسلامی پاسخ خواهد داد.عراقچی در مصاحبه خود همچنین گفت که انتخاب امارات متحده عربی برای انتقال نامه ترامپ «مقداری محل تامل است، ولی هیچ ویژگی خاصی در آن نمی‌بینم.»
پیش از این عمان و قطر واسطه جمهوری اسلامی و آمریکا بودند اما این بار انور قرقاش، مشاور دیپلماتیک رییس امارات متحده عربی، که پیشتر مواضعی هم علیه جمهوری اسلامی داشته، حامل نامه ترامپ بود.
«روسیه ما را شگفت زده نخواهد کرد»
عراقچی در این مصاحبه همچنین گفت که «بین ما و روسیه یک اصل وجود داشته است و هیچ کدام از ما دیگری را شگفت‌زده نخواهد کرد.»
او تاکید کرد: «حتما درمورد مسائل مربوط به همدیگر و مسائل مورد علاقه و نگرانی همدیگر از جمله در منطقه، باهم قبل و بعدش مشورت خواهیم داشت.»
در هفته‌های گذشته هشدارهایی درباره معامله ترامپ و پوتین بر سر ایران مطرح شده است.
از جمله روزنامه جمهوری اسلامی در سرمقاله اول اسفند خود درباره احتمال معامله ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه با دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا بر سر ایران هشدار داده و تاکید کرده بود، منافع ملی کشور ایجاب می‌کند اقدامات روسیه در چگونگی تعاملش با آمریکا، زیر نظر گرفته شود.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، ۳۰ بهمن گفته بود که آغاز مذاکرات بین آمریکا و روسیه، بر روند همکاری این کشور با جمهوری اسلامی تاثیر نخواهد گذاشت.
تایید تلاش ایران برای مذاکره غیر مستقیم از سوی یک مقام آمریکایی
پیش از انتشار مصاحبه عراقچی، استیو ویتکاف، نماینده ویژه دونالد ترامپ در امور خاورمیانه، روز جمعه اول فرودین (۲۱ مارس) در مصاحبه با پادکست تاکر کارلسون گفته بود که ایران از طریق واسطه‌ها با دولت دونالد ترامپ تماس برقرار کرده است. او اما گفت که به دلیل حساس بودن این موضوع اجازه ندارد جزئیات یا کانال‌های مورد استفاده را فاش کند.
به نظر می‌رسد که صحبت‌های تند علی خامنه‌ای در رد هرگونه مذاکره با آمریکا تنها مصرف داخلی دارد و جمهوری اسلامی به خوبی می‌داند که چاره‌ای جز تعامل با آمریکا پیش رویش نیست.
شرایط پر تنش در منطقه خاورمیانه و ضعیف شدن نیروهای شبه‌نظامی وابسته به ایران از جمله حماس و حزب‌الله، در کنار نارضایتی داخلی و بحران عمیق اقتصادی، حکومت ایران را در وضعیتی شکننده قرار داده است که به باور بسیاری از تحلیلگران مستقل، هر حرکت اشتباهی می‌تواند به قیمت از بین رفتن کلیت آن تمام شود.
در روزهای پایانی اسفندماه خبری منتشر شد مبنی بر اینکه دونالد ترامپ نامه‌ای به علی خامنه‌ای ارسال کرده است. درباره محتوی این نامه دولت آمریکا و حکومت ایران تا کنون سکوت اختیار کرده‌اند.
نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه در ادامه مصاحبه خود با پادکست تاکر کارلسون به این موضوع هم اشاره کرد که دولت ترامپ در انتظار دریافت “نامه رسمی” از جانب ایران است و ترامپ آماده است هر چه زودتر پیش از تشدید تنش‌ها این موضوع را حل کند.
عراقچی نیز در گفت‌وگو با خبرآنلاین از بررسی، مشورت و تهیه پاسخ برای نامه ترامپ خبر داده است.
“ایران در سوریه فقط نظاره‌گر است”
وزیر خارجه ایران در بخش دیگری از مصاحبه خود گفته است که ایران تصمیم دارد که هیچ “عجله” و “دخالتی” در سوریه نداشته باشد و “فقط نظاره‌گر است.”
عراقچی افزود: «پیام ما این است که دولت سوریه تمام تلاش خود را برای برقراری آرامش و با خویشتنداری و بدون تلفات به مردم کند. این که وحدت سرزمینی سوریه را حفظ کنند و ثبات را در سوریه نگه دارند. این سیاست ما است و الان هم ادامه دارد.»
دخالت حکومت ایران در جنگ داخلی سوریه سبب باقی ماندن بشار اسد در قدرت شد. نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با استفاده از طیف گسترده‌ای از جنگجویان شیعه تبعه کشورهای دیگر، از جمله اعضای حزب‌الله، شبه‌نظامیان عراقی، افغان و پاکستانی سهم بزرگی در بحران سوریه داشت که منجر به کشته شدن نیم میلیون نفر و آواره شدن میلیون‌ها سوری از کشورشان شد.
سیاستی که میلیون‌ها دلار هزینه برای مردم ایران آفرید و به باور برخی ناظران و کارشناسان دستاورد آن تنها تنفر عمیق از حکومت ایران در میان بسیاری از شهروندان سوری بود.
“طالبان را هنوز هم به رسمیت نمی‌شناسیم”
عراقچی در پاسخ به پرسشی درباره حواشی ایجاد شده پس از سفرش به افغانستان در شرایطی که هیچ کشوری طالبان را به رسمیت نمی‌شناسد، گفت: «اولا ما [طالبن را] به رسمیت نشناخته‌ایم و هنوز هم به رسمیت نمی‌شناسیم. ثانیا کشورهای دیگری بوده‌اند که وزرای خارجه آن‌ها سفر کرده‌اند. از جمله وزیر خارجه چین و قطر و نخست‌وزیر قطر. از کشورهای آسیای مرکزی هم چند شخصیت رفته‌اند.»
به گفته او بین ایران و افغانستان “یک سری موضوعات بسیار جدی است که احتیاج دارد به این موضوعات پرداخته شود و بین دو طرف در موردش گفت‌وگو شود.”
او تروریسم، حقابه ایران، مواد مخدر و مهاجرین افغانستان را از جمله موضوعاتی برشمرد که نیاز به بررسی و گفت‌وگو دارند و افزود: «واقعیت این است که الان قدرتی در افغانستان سر کار است که در طول سه سال و نیم گذشته، حاکمیت خود را تثبیت کرده است و بر خلاف گذشته که هر گوشه افغانستان دست یکی بود، اینطور نیست و الان حاکمیت و امنیت برقرار است.»
اسفندماه ۱۴۰۳ احمد رضا رادان، فرمانده کل نیروی انتظامی ایران، اعلام کرد که ایران قصد دارد تا پایان مارس ۲۰۲۵ حداقل دو میلیون تبعه خارجی غیرمجاز را اخراج کند.
این اقدامات در حالی صورت می‌گیرد که مجلس ایران طرحی را تحت عنوان “اصلاح قانون مربوط به ورود و اقامت اتباع خارجه” در دست بررسی دارد که در صورت تصویب، محدودیت‌های بیشتری برای مهاجران ایجاد خواهد کرد. این طرح شامل کاهش سالانه ده درصدی جمعیت مهاجران و محدودیت‌های سختگیرانه در زمینه سکونت و اشتغال است.
“تحریم‌ها دست آمریکایی‌ها نیست و دست اروپایی‌هاست”
عراقجی در مصاحبه با خبرآنلاین همچنین با تاکید بر تلاش جمهوری اسلامی برای کاهش تحریم‌ها و مذاکره با سه کشور اروپایی گفت که ایران در تلاش است تا فرمول برجام شکل بگیرد و در مورد برنامه هسته‌ای اعتمادسازی شود تا آن‌ها تحریم‌ها را بردارند.
به گفته عراقچی “تحریم‌ها دست آمریکایی‌ها نیست و دست اروپایی‌ها است” و آنان قرار است که “با آمریکایی‌ها در این خصوص مبارزه کنند.”
این سخنان در حالی بیان میشود که اروپا نیز به دلیل اقدامات تنش‌آمیز تهران سیاستی تندتر را در قبال جمهوری اسلامی در پیش گرفته است و به گواه کارشناسان، اروپا در مسئله ایران عملا آمریکا را همراهی خواهد کرد.
برای نمونه در بهمن ماه ۱۴۰۳ وزیر خارجه فرانسه پیشنهاد داده بود تا “تحریم‌هایی شدید” علیه برخی مقامات ایرانی وضع شوند که مسئول بازداشت شهروندان فرانسوی هستند.
اندکی پیش از آن، پارلمان اروپا نیز در قطعنامه خود از شورای اروپا خواست تا سپاه پاسداران را به عنوان سازمان تروریستی معرفی کرده و در فهرست گروه‌های تروریستی قرار دهد.
باید دید که تنش میان ایران و آمریکا در هفته‌های آتی به کدام سمت و سو خواهد رفت؛ برجامی دیگر یا سیاستی تندتر و رویارویی تمام عیار آمریکا با ایران. هرچه که هست غیرقابل پیش‌بینی بودن ترامپ در سیاست و سبک متفاوت او در دیپلماسی که عراقچی نیز به آن معترف شده است، باعث میشود که هیچ گزینه‌ای دور از ذهن و انتظار نباشد.
برخی تحلیلگران معتقدند که در ارتباط با ایران ممکن است ترامپ رویکرد متفاوتی نسبت به دوره پیشین ریاست جمهوری‌اش اتخاذ کند.
