
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در سفر خود به واشنگتن تلاش میکند دولت دونالد ترامپ را متقاعد کند تا برای امحاء کامل برنامه غنیسازی اورانیوم در ایران فشار وارد آورد.
بر اساس گزارش آکسیوس نتانیاهو معتقد است شانس دستیابی به توافق هستهای میان ایران و آمریکا بسیار پایین است، اما قصد دارد در دیدار با ترامپ به او نشان دهد که «یک توافق خوب چه ویژگیهایی باید داشته باشد».
یکی از مقامهای اسرائیلی در گفتگو با خبرنگار اکسیوس گفته است: «نتانیاهو خواهان الگوی لیبی است؛ یعنی برچیدن کامل برنامه هستهای ایران.»
ایران اینترنشنال نیز به نقل از مقامهای اسرائیلی نوشت: اگر حتی بخش کوچکی از برنامه هستهای ایران حفظ شود، این کشور میتواند بلافاصله پس از پایان دوره ریاستجمهوری ترامپ یا در هر زمان که شرایط را مناسب ببیند، بار دیگر فعالیتهای غنیسازی را از سر گیرد. به همین دلیل، اسرائیل خواستار نابودی کامل ظرفیتهای غنیسازی این کشور بهصورت دائمی است.
منابع دیپلماتیک تأکید کردهاند که اسرائیل هدف اصلی ایران از ورود به گفتگوهای غیرمستقیم یا احتمالا مستقیم با ایالات متحده را تنها حفظ زیرساختهای برنامه غنیسازی میداند، نه دستیابی به توافق واقعی.
به گفته این منابع، نخستوزیر اسرائیل در سفر خود به واشنگتن توصیهای به مقامهای آمریکایی برای اجتناب از مذاکره با ایران نخواهد کرد، اما از آنان خواهد خواست هرگونه گفتگو با ایرا را مشروط به امحاء کامل برنامه غنیسازی کنند.
این تلاشها در حالی انجام میشود که دولت ترامپ بارها تأکید کرده است که توافق جدید با ایران باید شامل توقف کامل برنامه غنیسازی، پایان حمایت از گروههای مسلح متحد تهران در منطقه، و محدودیت بر توسعه موشکهای بالیستیک و پهپادهای تهاجمی باشد. در همین حال، مقامهای جمهوری اسلامی بر حق ایران برای حفظ بخشی از توان غنیسازی برای اهداف پزشکی و تحقیقاتی پافشاری کردهاند.
برخی تحلیلگران معتقدند خواسته اسرائیل مبنی بر اجرای الگوی لیبی در مورد ایران با مقاومت شدید تهران مواجه خواهد شد، اما نتانیاهو امیدوار است با استفاده از فضای سیاسی در واشنگتن، رویکرد سختگیرانهتری را علیه برنامه هستهای تهران تحمیل کند.بر اساس گفته این منابع، دولت اسرائیل بر این باور است که اگر حتی جمهوری اسلامی بتواند بخش کوچکی از برنامه هستهای خود را حفظ کند، پس از اتمام دوره ریاستجمهوری ترامپ و یا هر زمان که شرایط را مساعد ببیند، برنامه غنیسازی خود را دوباره از سر گرفته و به سرعت پیش خواهد برد.
بههمین دلیل، دولت اسرائیل خواهان امحا کامل برنامه غنیسازیِ جمهوری اسلامی برای همیشه است.
به گفته منابع ایراناینترنشنال، مقامهای اسرائیلی معتقدند جمهوری اسلامی حتی نباید اجازه حفظ بخش بسیار کوچکی از غنیسازی برای «مقاصد تحقیقاتی یا پزشکی» را داشته باشد چون به باور آنان، جمهوری اسلامی تحت پوشش این مقاصد، «برنامه تسلیحاتی» خود را پیش خواهد برد.
این دیپلماتها به ایراناینترنشنال گفتند، هدف جمهوری اسلامی از ورود به مذاکرات غیر مستقیم یا احتمالا مستقیم، تنها یک چیز است: «حفظ زیرساختهای برنامه غنیسازی ایران.»
به گفته این دیپلماتها، بنیامین نتانیاهو در سفر خود به واشینگتن، به مقامهای آمریکا توصیه نخواهد کرد که با جمهوری اسلامی مذاکره نکنند، اما از آنان خواهد خواست با پیششرط «برچیدن کامل برنامه غنیسازی»، وارد گفتوگوهای احتمالی با جمهوری اسلامی شوند.
پیش از سفر هم، چند مقامهای بلندپایه اسرائیلی که همراه با بنیامین نتانیاهو نخستوزیر اسرائیل به واشینگتن سفر کردهاند، به رسانههای عبریزبان گفتند که نتانیاهو در دیدار پیشرویش با دونالد ترامپ، رییسجمهور آمریکا، تمرکز خود را بر موضوع ایران خواهد گذاشت.
به گزارش وبسایت «والا»، یکی از مقامها گفته است که نتانیاهو در این دیدار نسخهی خود را از «اینکه یک توافق خوب با ایران باید چگونه باشد» به ترامپ ارائه خواهد داد.
او افزود: «نتانیاهو از توافقی حمایت میکند که به برچیدن کامل برنامه هستهای ایران منجر شود، مانند آنچه در لیبی رخ داد.»
مقامهای اسرائیلی به کانال ۱۲ نیز گفتهاند که نتانیاهو قصد دارد تمرکز مذاکرات را بر ایران بگذارد و نه لزوما بر تعرفههای تجاری ترامپ که در ظاهر بهعنوان دلیل اصلی این دیدار مطرح شدهاند.
پیشتر عباس عراقچی وزیر خارجه جمهوری اسلامی گفت که آمریکا «مگر در خواب ببیند» که توافقی شبیه به توافق واشینگتن با لیبی در سال ۲۰۰۳ با تهران داشته باشد.
تام کاتن، سناتور جمهوریخواه آمریکا نیز گفته بود که سیاستهای دوره اوباما-بایدن در قبال ایران به پایان رسیده و کارزار فشار حداکثری ترامپ صادرات ایران را متوقف و راه رسیدن به سلاح هستهای را مسدود خواهد کرد.
این سناتور جمهوریخواه افزود که ترامپ «گفته برای رسیدن به این هدف دو راه وجود دارد و در برابر به هر دو راه باز است. ترجیح او توافقی شبیه به توافق لیبی با ایالات متحده در سال ۲۰۰۳ است، اما اگر توافقی حاصل نشود، بمباران خواهد بود.»
ترامپ: در حال گفتوگوی مستقیم با ایران هستیم
ترامپ در جریان دیدار با نتانیاهو اعلام کرد که آمریکا در حال گفتوگوی مستقیم با جمهوری اسلامی است.
این خبر غیرمترقبه در شرایطی اعلام شد که عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی پیشتر اعلام کرده بود که هنوز مذاکرهای میان تهران و واشینگتن صورت نگرفته است.
ترامپ جزییاتی از محل گفتوگوی مستقیم واشینگتن و تهران ارائه نکرد.
مقامات جمهوری اسلامی گفته بودند که تهران در برابر خواستههای ترامپ برای مذاکره مستقیم درباره برنامه هستهای مقاومت کرده، ولی راه را برای گفتوگوهای غیرمستقیم باز گذاشته است.
اما رییسجمهوری آمریکا گفت: «مذاکرات ما با ایران در سطح نسبتا بسیار بالایی در حال انجام است. ما بهطور مستقیم با آنها مذاکره میکنیم. ما روز شنبه در نسبتا بالاترین سطح با ایران تعامل خواهیم کرد.»
او افزود:«ما یک نشست بسیار مهم خواهیم داشت و خواهیم دید چه اتفاقی میافتد. فکر میکنم همه موافقند که رسیدن به یک توافق بهتر از گزینههای دیگر است.»
ساعات اندکی پیش از اعلام ترامپ، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، گفته بود تهران در انتظار پاسخ آمریکا به پیشنهاد ایران برای گفتوگوهای غیرمستقیم است. او تاکید کرد جمهوری اسلامی این پیشنهاد را «سخاوتمندانه، مسئولانه و شرافتمندانه» میداند.
یکی از مقامات ارشد جمهوریاسلامی هم در آخر هفته به رویترز گفت تهران مایل است گفتوگوهای غیرمستقیم از طریق عمان، که مدتهاست کانال پیامرسانی میان دو کشور بوده، ادامه یابد.
رییسجمهوری آمریکا با تاکید بر اینکه اگر این مذاکرات به نتیجه نرسد، ایران در معرض خطری بزرگ خواهد بود، گفت: «شاید توافق با ایران انجام شود.»
ترامپ که در کنار نتانیاهو در اتاق بیضی شکل کاخ سفید نشسته بود به خبرنگاران گفت که توافق با ایران، از اقداماتی که «من بخواهم درگیرشان شوم، یا اسرائیل بخواهد درگیرشان شود» بهتر است.
او افزود: «امیدوارم این گفتوگوها موفقیتآمیز باشند، و به نظرم اگر موفقیتآمیز باشند، به نفع ایران خواهد بود.»
او افزود: «ما درباره ایران صحبت کردیم که هرگز به سلاح اتمی دست نیابد، اگر بشود که از راه دیپلماتیک شبیه آنچه درباره لیبی بود صورت بگیرد.»