
:کمیسیون اروپا برای نخستین بار، بر اساس قانون جدید اتحادیۀ اروپا موسوم به «قانون بازارهای دیجیتال»، دو غول فناوری اپل و متا را بهدلیل اقدامات ضدرقابتیشان جمعاً معادل حدود ٨٠٠ میلیون دلار جریمه کرد.
این کمیسیون روز چهارشنبه سوم اردیبهشت اعلام کرد شرکت اپل به پرداخت ۵۰۰ میلیون یورو محکوم شده و متا نیز جریمۀ ۲۰۰ میلیون یورویی دریافت کرده است.
دلیل این جریمهها که چهارشنبه سوم اردیبهشت اعلام شد، اقداماتی است که وابستگی کاربران و کسبوکارها به پلتفرمهای اپل و متا را افزایش میدهد و رقابت را محدود میکند.
این جریمهها میتواند بر تنشهای تجاریِ جاری بین ایالات متحده و اتحادیه اروپا اثر منفی بگذارد، اما کمیسیون اروپا که بازوی اجرایی اتحادیه اروپا است، اعلام کرده دادرسی علیه شرکتهای آمریکایی ارتباطی به تنشهای ژئوپلیتیک ندارد.
دلیل جریمهی اپل
اپل به این دلیل جریمه شد که اقداماتش باعث تقویت وابستگی کاربران و کسبوکارها به پلتفرمهای خود شده است. بر اساس قانون دیامای، اپل موظف بود به توسعهدهندگان و کاربران اجازه دهد، بدون محدودیتهای ناعادلانه، از خدمات جایگزین استفاده کنند.
تخلفات اپل شامل موارد زیر بود:
محدود کردن روشهای پرداخت جایگزین در اپاستور؛
اعمال محدودیتهای ناعادلانه بر توسعهدهندگان برای هدایت کاربران به گزینههای خارج از اکوسیستم اپل؛
تقویت انحصارطلبی از طریق سیاستهایی که انتخاب و آزادی عمل کاربران و کسبوکارها را محدود میکند.
دلیل جریمۀ متا
متا (شرکت مادر فیسبوک و اینستاگرام) نیز به دلیل نقض دیامای جریمه شد. تخلفات متا عمدتاً به سیاستهایش در قبال جمعآوری دادهها و شیوههای ضدرقابتی مربوط میشود.
تخلفات متا شامل موارد زیر بود:
وادار کردن کاربران به پذیرش شرایطی که آنها را به استفاده از خدمات متصل متا (مانند فیسبوک، اینستاگرام و واتساپ) وابسته میکند.
استفاده از دادههای شخصی کاربران به شیوهای که رقبا نتوانند با خدمات متا رقابت منصفانه داشته باشند.
اجرای سیاستهایی که مانع از جابهجایی آسان کاربران به پلتفرمهای رقیب میشود.
در همین رابطه کاخ سفید اعلام کرد دونالد ترامپ، رییسجمهور آمریکا، به شدت با جریمههای اتحادیه اروپا علیه شرکتهای اپل و متا مخالف است و آن را «شکل جدیدی از اخاذی اقتصادی» میداند که ایالات متحده تحمل نخواهد کرد.
دولت ترامپ پیشتر تهدید کرده بود در صورت اعمال جریمه علیه شرکتهای آمریکایی، تعرفههایی علیه کشورهای اروپایی وضع خواهد کرد.
کمیسیون اروپا، چهارشنبه، اپل را به پرداخت ۵۰۰ میلیون یورو و متا را به پرداخت ۲۰۰ میلیون یورو جریمه محکوم کرد.
این جریمهها، نتیجه تحقیقات یکساله کمیسیون اروپا بود تا مشخص کند آیا این شرکتها به مفاد «قانون بازارهای دیجیتال» پایبند هستند یا خیر.
این نخستین مجازاتهایی بود که تحت قوانین جدید اتحادیه اروپا موسوم به «قانون بازارهای دیجیتال» (DMA) و با هدف مهار قدرت شرکتهای بزرگ فناوری و فراهم کردن فضای رقابتی برای رقبای کوچکتر اعمال شد.
به گزارش رویترز، کارشناسان معتقدند که اتحادیه اروپا، با وجود نگرانی از واکنش تلافیجویانه دولت ترامپ، با اتخاذ جریمههایی نسبتا متعادل و تمرکز بر پایبندی به قانون بهجای اعمال سنگینترین مجازاتها، تلاش کرده موازنهای میان اجرای قانون و ملاحظات سیاسی برقرار کند.پیام روشن اتحادیه اروپا
ترزا ریبرا، رییس بخش رقابت اتحادیه اروپا، در واکنش به این اقدامات گفت: «ما با اتکا به قوانین شفاف و قابل پیشبینی، اقداماتی قاطع اما متعادل علیه این دو شرکت انجام دادهایم. همه شرکتهایی که در بازار اروپا فعالیت میکنند، باید به قوانین ما احترام بگذارند».
از سوی دیگر، برخی نمایندگان پارلمان اروپا هشدار دادهاند که در صورت عدم قاطعیت در اجرای مقررات، سیاست رقابتی اتحادیه اروپا زیر سوال خواهد رفت.
آنها در همین چارچوب، خواستار ادامه تحقیقات علیه گوگل در حوزه فناوری تبلیغات و همچنین بررسی فعالیت شبکه اجتماعی ایکس متعلق به ایلان ماسک شدهاند.
جریمه اپل: محدودیت بر توسعهدهندگان و کاربران
اتحادیه اروپا اپل را به دلیل اعمال محدودیتهای فنی و تجاری که مانع هدایت کاربران از سوی توسعهدهندگان به گزینههای خرید ارزانتر خارج از فروشگاه اپ استور (App Store) میشود، جریمه کرد.
کمیسیون اروپا اعلام کرد که این سیاست اپل، رقابتپذیری در بازار اپلیکیشنها را مختل کرده و باعث افزایش هزینهها برای مصرفکنندگان شده است.
همچنین اپل به دلیل سختگیری در موضوع سایدلودینگ، یعنی نصب اپلیکیشن از منابعی بهجز فروشگاه رسمی اپل، مورد انتقاد قرار گرفت.
شرایطی همچون وضع «هزینه فناوریهای اصلی اپل» برای توسعهدهندگان، یکی دیگر از مواردی بود که بهعنوان بازدارنده از استفاده مسیرهای جایگزین توصیف شد. با این حال، اتحادیه اروپا پرونده مربوط به مرورگرهای آیفون را پس از پذیرش برخی اصلاحات از سوی اپل، مختومه اعلام کرد.
اپل در واکنش به این تصمیم اعلام کرد که به آن اعتراض خواهد کرد. این شرکت در بیانیهای رسمی، اقدامات اتحادیه اروپا را ناعادلانه و مضر برای امنیت و حریم خصوصی کاربران دانست و افزود که مقررات جدید، شرکت را وادار میکند فناوریهای اختصاصی خود را به رایگان واگذار کند.
جریمه متا: مدل «پرداخت یا رضایت» در تبلیغات هدفمند
در مورد متا، کمیسیون اروپا اعلام کرد که مدل «پرداخت یا رضایت» که از نوامبر ۲۰۲۳ معرفی شده بود، ناقض مقررات «قانون بازارهای دیجیتال» بوده است.
بر اساس این مدل، کاربران فیسبوک و اینستاگرام باید بین استفاده رایگان با پذیرش ردیابی تبلیغاتی، یا استفاده بدون تبلیغ با پرداخت هزینه، یکی را انتخاب کنند.
هرچند متا در نوامبر ۲۰۲۴ این مدل را اصلاح کرد تا از دادههای شخصی کمتری برای تبلیغات استفاده کند، اما کمیسیون تاکید کرد که در دوره اولیه، این مدل ناقض حقوق کاربران بوده است.
متا اکنون در حال مذاکره با اتحادیه اروپا برای اطمینان از سازگاری مدل اصلاحشده با مقررات جدید این اتحادیه است.
جوئل کاپلان، معاون ارشد متا در امور جهانی، در بیانیهای اعلام کرد که اتحادیه اروپا تلاش دارد شرکتهای موفق آمریکایی را به عقب براند، در حالیکه استانداردهای متفاوتی را برای شرکتهای اروپایی و چینی اعمال میکند.
او هشدار داد که این تصمیم عملا معادل اعمال تعرفهای چند میلیارد دلاری بر متا است.