
شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، در سخنرانی خود در نشست سرمایهگذاری سعودی-آمریکایی با حضور دونالد ترامپ در ریاض اعلام کرد کشورش در حال نهاییسازی توافقهایی به ارزش یک تریلیون دلار با آمریکا است.
ولیعهد سعودی تاکید کرد که روابط اقتصادی میان کشورش و ایالات متحده آمریکا بیش از 92 سال قدمت دارد و این روابط از سال 1933 با امضای توافقنامه امتیاز اکتشاف نفت با شرکت «استاندارد اویل کالیفرنیا» آغاز شد.
او در سخنرانی خود در نشست سرمایهگذاری سعودی-آمریکایی با حضور دونالد ترامپ گفت: «پادشاهی عربی سعودی امروز در حال تعمیق این شراکت راهبردی است و میکوشد از اقتصادی مبتنی بر منابع طبیعی به سوی اقتصادی متنوع، مبتنی بر دانش و نوآوری حرکت کند.»
محمد بن سلمان افزود: «در حال حاضر بر روی فرصتهای شراکتی به ارزش 600 میلیارد دلار کار میکنیم که از جمله آنها توافقهایی به ارزش بیش از 300 میلیارد دلار است و در همین نشست اعلام شد. در ماههای آینده نیز برای تکمیل مرحله دوم این توافقها و افزایش آنها به یک تریلیون دلار تلاش خواهیم کرد.»
ولیعهد سعودی در ادامه توضیح داد که این شراکت شامل زمینههای مختلفی از جمله نظامی، امنیتی، اقتصادی و فناوری است و به بومیسازی صنعت، توسعه محتوای محلی و حمایت از تولید ناخالص داخلی کمک میکند.
او همچنین با اشاره به اینکه ایالات متحده مقصد اصلی صندوق سرمایهگذاری عمومی است و حدود 40% از سرمایهگذاریهای جهانی آن به این کشور اختصاص دارد گفت که این مساله اعتماد به اقتصاد آمریکا و توانایی آن در نوآوری، بهویژه در زمینههای فناوری و هوش مصنوعی را نشان میدهد.
محمد بن سلمان افزود که تعداد شرکتهای آمریکایی فعال و سرمایهگذار در پادشاهی عربی سعودی به 1,300 شرکت رسیده است که تقریباً یکچهارم حجم سرمایهگذاری خارجی را تشکیل میدهد و از این میان، 200 شرکت دفتر مرکزی منطقهای خود را در سعودی مستقر کردهاند.
ولیعهد سعودی تاکید کرد که چشمانداز 2030 اکثر اهداف خود را محقق کرده است و به تنوع اقتصاد و توانمندسازی بخش خصوصی کمک کرده است، به طوری که صادرات غیرنفتی در سال 2024 به 82 میلیارد دلار افزایش یافته است و بیش از 2.2 میلیون شهروند [زن و مرد] به کار گرفته شدهاند. این در حالی است که نرخ بیکاری به پایینترین سطح تاریخی خود رسیده و حضور زنان در بازار کار دو برابر شده است.
محمد بن سلمان افزود که همکاری میان دو کشور تنها محدود به اقتصاد نمیشود، بلکه شامل تلاش مشترک برای تحقق امنیت و صلح در منطقه و جهان نیز میشود.
وبسایت آکسیوس، همزمان با سفر دونالد ترامپ، رییسجمهوری ایالات متحده، به سه کشور منطقه در خلیج فارس به نقل از دو مقام کنونی و سابق آمریکایی و دو مقام عرب، گزارش داده که ترامپ قصد دارد با یک تریلیون دلار قرارداد و تعهد سرمایهگذاری از این سفر به آمریکا بازگردد.
آکسیوس در گزارش خود نوشته است که سفر ترامپ به عربستان سعودی، قطر و امارات تقریبا بهطور کامل حول محور پول و تجارت میچرخد. بهنوشته آکسیوس، یکی از مقامات عرب گفته است: «دستور کار منطقهای او فقط تجارت، تجارت و تجارت است.»
با وجود آنکه ترامپ به صراحت اعلام کرده خواهان عادیسازی روابط میان عربستان و اسرائیل است، اما او و مشاورانش میدانند که این موضوع در حال حاضر عملا و مخصوصا بهدلیل تداوم جنگ در غزه منتفی است. به همین دلیل، در این سفر دستور کار ژئوپلیتیک در درجه دوم اهمیت قرار دارد.
ترامپ در دور اول ریاست جمهوری خود نیز در اولین سفر رسمی خارجی راهی عربستان سعودی شد و در این دوره نیز چنین قصدی داشت، اگر مراسم خاکسپاری پاپ فرانسیس مانع آن نمیشد.
بهنوشته آکسیوس، یکی از دلایل این انتخاب، وعده محمد بنسلمان، ولیعهد عربستان، مبنی بر سرمایهگذاری ۶۰۰ میلیارد دلاری در آمریکا ظرف چهار سال آینده است.
ترامپ در ماه مارس در دفتر بیضی شکل به خبرنگاران گفته بود: «بار قبل ۴۵۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری کردند، اما این بار ثروتمندتر شدهاند و ما هم پیرتر! پس گفتم: اگر در چهار سال آینده یک تریلیون دلار به شرکتهای آمریکایی پرداخت کنید، من به عربستان میآیم، و آنها هم پذیرفتند.»
قراردادهایی که در عربستان به امضا میرسند شامل فروش حداقل ۱۰۰ میلیارد دلار تسلیحات نظامی و همچنین قراردادهای بزرگ در حوزه انرژی و معادن خواهد بود.
آکسیوس بهنقل از یکی از منابع مطلع خود افزود که انتظار میرود قطر نیز اعلام کند که بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیارد دلار در آمریکا سرمایهگذاری کند یا با شرکتهای آمریکایی قرارداد ببندد که از جمله شامل یک قرارداد بزرگ خرید هواپیماهای تجاری از بوئینگ و قراردادی دو میلیارد دلاری برای خرید پهپادهای MQ-9 ریپرمیشود.
قطریها همچنین در حال بررسی اهدای یک هواپیمای جت ۷۴۷ به ترامپ هستند تا در دور دوم ریاست جمهوری او از آن بهعنوان “ایرفورس وان” (هواپیمای ریاستجمهوری آمریکا) استفاده شود. وزارت دفاع قطر و پنتاگون در حال مذاکره درباره این موضوع هستند که اکنون تحت بررسی حقوقی نیز قرار دارد. ترامپ در شبکه اجتماعی تروث سوشال نوشت این هواپیما «هدیهای خواهد بود، بهصورت رایگان.»
او دوشنبه، ۲۲ اردیبهشت پیش از ترک کاخ سفید به سوی خاورمیانه به خبرنگاران گفت: «این یک حرکت بزرگ از سوی قطر است و من از کار آنها قدردانی میکنم. هرگز کسی نیستم که چنین پیشنهادی را رد کنم. یعنی میتوانم احمق باشم و بگویم نه، ما یک هواپیمای بسیار گرانقیمت را بهعنوان هدیه نمیخواهیم؛ یا بگویم نه، نه، ندهید، من میخواهم یک میلیارد دلار به شما بدهم؛ یک جواب دیگر هم این است که بگویم بسیار متشکرم.»
امارات متحده عربی نیز در ماه مارس اعلام کرده بود که قصد دارد ظرف دهه آینده ۱.۴ تریلیون دلار در آمریکا سرمایهگذاری کند.
آکسیوس در ادامه گزارش خود نوشته است: «ترامپ خلیج فارس را بستر مناسبی برای کسب درآمد کلان، هم برای آمریکا و هم برای کسبوکارهایی مانند سازمان ترامپ، میداند.»
سازمان ترامپ تنها دو هفته پیش از این سفر، یک قرارداد جدید املاک لوکس در قطر به امضا رساند و اعلام کرد که پروژههایی نیز در جده، دبی و عمان دارد.
بهنوشته آکسیوس، بسیاری از نزدیکان ترامپ نیز در این منطقه دارای منافع و فعالیتهای اقتصادی هستند.
اگرچه مجموع قراردادها و تعهداتی که ترامپ اعلام خواهد کرد ممکن است به یک تریلیون دلار برسد، اما مشخص نیست که این رقم واقعا سرمایهگذاری خواهد شد یا خیر.
یکی از محورهای اصلی سفر، تمرکز بر سرمایهگذاری در حوزه هوش مصنوعی و فناوری خواهد بود.
بر اساس اعلام یک مقام آمریکایی و یک منبع آگاه، سام آلتمن، مدیرعامل شرکت اوپنایآی (OpenAI)، نیز همزمان با این سفر به منطقه خلیج فارس سفر خواهد کرد.
جمعی از رهبران حوزه فناوری، از جمله «جنسن هوانگ»، مدیرعامل انویدیا، قرار است روز سهشنبه در مجمع سرمایهگذاری عربستان- آمریکا در ریاض سخنرانی کنند.
امارات و عربستان از جمله کشورهایی هستند که بهشدت میکوشند تا به تراشههای پیشرفته هوش مصنوعی ساخت آمریکا دسترسی پیدا کنند.
هفته گذشته، دولت ترامپ قانونی مربوط به دوران بایدن را لغو کرد که هدف آن جلوگیری از دسترسی غیرمستقیم چین به این تراشهها از طریق کشور ثالث بود. این قانون میزان صادرات به بسیاری از کشورها را محدود میکرد.
دولت ترامپ اعلام کرده که این قانون را با مقررات جدیدی جایگزین خواهد کرد، اما هنوز مشخص نیست که آیا کشورهای خلیج فارس در چارچوب این مقررات جدید با محدودیتی مواجه خواهند شد یا نه.