
پرچم ایالات متحده روز پنجشنبه هشتم خرداد برای اولین بار از زمان بسته شدن سفارت آمریکا در سوریه در سال ۲۰۱۲، بر فراز اقامتگاه سفیر این کشور در دمشق به اهتزاز درآمد.
توماس باراک، فرستادهٔ ویژهٔ آمریکا در امور سوریه، پرچم این کشور را به اهتزاز در آورد. ایالات متحده هنوز به طور رسمی سفارت خود را در دمشق بازگشایی نکرده است.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، در اواسط ماه مه با احمد الشرع، رئیسجمهور جدید سوریه، در ریاض دیدار و تحریمهای ایالات متحده علیه این کشور را تسهیل کرد.
وزارت خارجه آمریکا روز پنجشنبه در پستی در شبکهٔ ایکس اعلام کرد که تام باراک به عنوان نمایندهٔ آمریکا در امور سوریه منصوب شده است.
در این پست آمده است: «تام میداند که پتانسیل زیادی در همکاری با سوریه برای توقف افراطیگری، بهبود روابط و برقراری صلح در خاورمیانه وجود دارد. ما با هم، آمریکا و جهان را دوباره امن خواهیم ساخت!»
نمایندهٔ ویژهٔ آمریکا در امور سوریه که سفیر این کشور در ترکیه است، در پستی در شبکهٔ ایکس از آقای ترامپ برای «دیدگاه جسورانهاش، تقویت منطقهای غنی از تاریخ، که مدتها تحت سرکوب بود، تا سرنوشتش را خود تعیین کند» قدردانی کرد.
ایالات متحده در فوریهٔ ۲۰۱۲ سفارت خود را در دمشق بست، تقریباً یک سال پس از آنکه اعتراضها علیه بشار اسد، رئیسجمهور وقت، به درگیریهای خشونتآمیز تبدیل شد و سوریه را برای بیش از یک دهه ویران کرد.
رابرت فورد، سفیر وقت آمریکا، کمی قبل از بسته شدن سفارت، خاک این کشور را ترک کرد. سفرای بعدی آمریکا در امور سوریه از خارج فعالیت میکردند و به دمشق نمیرفتند.
در طول جنگ ۱۴ سالهٔ داخلی سوریه که در سال ۲۰۱۱ آغاز شد صدها هزار نفر کشته شدند، میلیونها نفر در داخل و خارج از کشور آواره شدند و غرب با قطع روابط و اعمال تحریمهای شدید، فشار علیه حکومت بشار اسد را افزایش داد، اما او با کمک ایران و روسیه در قدرت ماند.
حکومت اسد در آذرماه ۱۴۰۳ و بهدنبال حملهٔ برقآسای گروه اسلامگرای هیئت تحریرالشام به رهبری احمد الشرع از قدرت ساقط شد. بسیاری از اعضای این گروه شورشی هم اکنون عضو حکومت جدید سوریه هستند.اکنون، با اقدامات دولت ترامپ برای نزدیکشدن به رهبری جدید در دمشق، عصری نو در حال آغاز شدن است.
“جروزالم پست” در تحلیلی به این مناسبت مینویسد که همه این تحولات تنها در عرض شش ماه پس از سقوط رژیم بشار اسد رخ دادهاند. دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، با احمد شرع، رهبر جدید سوریه، در ریاض دیدار کرد و سپس تام باراک را به عنوان فرستاده جدید به سوریه منصوب نمود.
باراک که سفیر ایالات متحده در ترکیه نیز هست، این هفته به ریاض و اردن سفر کرد و سپس راهی دمشق شد.
خبرگزاری رسمی سوریه (سانا) گزارش داد: «وزیر امور خارجه و امور مهاجران، اسعد شیبانی، به همراه فرستاده ویژه آمریکا برای سوریه، تامس باراک، روز پنجشنبه ۲۹ مه (۸ خرداد) اقامتگاه سفیر آمریکا در دمشق را افتتاح کردند. وزیر خارجه سوریه، شیبانی در مراسمی حضور داشت که در آن باراک پرچم آمریکا را در این اقامتگاه برافراشت.»
برافراشتن پرچم آمریکا یکی از تغییرات مهمی است که در سوریه در حال وقوع است. روز پنجشنبه، تصاویری در فضای مجازی منتشر شد که نشان میداد نیروهای سوریه محمولهای از راکتهای گراد را توقیف کردهاند؛ گفته میشود این راکتها از سوی ایران ارسال شده و مقصد آنها حزبالله لبنان بوده است. این مورد، یکی از دهها تلاش مشابه برای قاچاق تسلیحات است که توسط دولت جدید سوریه متوقف شدهاند.
این اقدامات در جلوگیری از قاچاق سلاح برای منطقه بسیار اهمیت دارد؛ چرا که به این معناست که حزبالله دیگر نمیتواند سوریه یا اسرائیل را تهدید کند. در گذشته، حزبالله از رژیم اسد حمایت میکرد و نیروهای خود را به سوریه اعزام مینمود.
روابط سوریه و اسرائیل
با وجود اینکه دولت جدید سوریه و اسرائیل احتمالاً در مخالفت با حزبالله منافع مشترکی دارند، اما از زمان سقوط اسد، روابط بین دو کشور همچنان متشنج بوده است.
اسرائیل بارها حملات هوایی در خاک سوریه انجام داده و اعلام کرده که اهداف تهدیدآمیز را هدف قرار داده است. برخی از این حملات، متوجه تجهیزات نظامی باقیمانده از رژیم پیشین بوده است.
به نوشته جروزالم پست با این حال، مقامات سیاسی اسرائیل از احمد شرع نیز انتقاد کردند و او را به افراطیگری متهم ساختند. اما پس از دیدار ترامپ با شرع، به نظر میرسد که لحن و رویکرد اسرائیل در حال تغییر است.
همچنین نشانههایی از کاهش تنش میان اسرائیل و ترکیه در سوریه مشاهده میشود. حضور یک فرستاده آمریکایی در سوریه و همچنین سفر نمایندگان کنگره آمریکا به این کشور، باعث شده که بمباران سوریه توسط اسرائیل حساستر تلقی شود؛ چرا که اکنون آمریکا تلاش دارد این کشور را به ثبات برساند.
این موضوع نمونهای از اختلافنظرهای سیاسی میان رهبری اسرائیل و سیاستهای دولت آمریکا محسوب میشود. رهبران اسرائیل تهدیدهایی بیپایه علیه شرع مطرح کردند، بدون اینکه ابتدا تلاشی برای گفتوگو با دمشق یا بررسی احتمال آغاز فصل جدیدی در روابط صورت گرفته باشد.
بیشتر بخوانید: سیانان از مذاکره مستقیم اسرائیل و سوریه در باکو خبر داد
در حالی که آمریکا مسیر بازسازی روابط را در پیش گرفته، اسرائیل باید تصمیم بگیرد که آیا میخواهد تغییری در سیاست خود ایجاد کرده و به سمت گفتوگوی مسالمتآمیز با دولت جدید سوریه حرکت کند یا خیر.
تا این لحظه، به نظر میرسد شایعات درباره تماسهای مستقیم میان اسرائیل و سوریه همچنان از سوی منابع رسمی رد میشوند.
خبرگزاری شمال سوریه، که معمولاً با مناطق شرق سوریه ارتباط دارد، در گزارشی نوشت: «رئیس امنیت داخلی استان سویدا در جنوب سوریه، احمد دلاتی، روز سهشنبه هرگونه مشارکت در مذاکرات مستقیم با مقامات اسرائیلی را رد کرده است.»
در گزارش جروزالمپست آمده است: «اظهارات او در پاسخ به گزارشی از خبرگزاری رویترز مطرح شد که به نقل از منابع امنیتی آگاه مدعی شده بودند که دلاتی اخیراً جلسات مستقیمی میان نمایندگان سوری و اسرائیلی برگزار کرده است.
دلاتی در مصاحبهای با شبکه خبری الاخباریه گفت: «من بهطور قاطعانه مشارکت در هرگونه مذاکره مستقیم با طرف اسرائیلی را تکذیب میکنم. این ادعاها کاملاً بیاساس و فاقد دقت و اعتبار هستند. موضع سوریه روشن و غیرقابل تغییر است… [سوریه] متعهد به اتخاذ تمامی اقدامات لازم برای حفاظت از مردم سوریه و دفاع از حاکمیت و تمامیت ارضی کشور باقی خواهد ماند.»