آفتابكاران اخبار و مقالات درباره ايران و مقاومت
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با گزارشی جامع خواستار همکاری فوری و پاسخگویی ایران درباره فعالیت‌های هسته‌ای پنهانی خود وهمچنین افزایش ذخایر اورانیوم غنی شده در نزدیکی سطح ساخت بمب اتمی شد.
به گزارش «رویترز» در این گزارش آمده است که ایران در سه پایگاه به فعالیت‌های هسته‌ای محرمانه‌ای که از آژانس انرژی اتمی مخفی بوده، پرداخته است. فعالیت‌های ایران در این سه پایگاه به مدت طولانی ابهام‌آمیز و تحت بررسی بوده است.
رافائل گروسی، دبیرکل آژانس پس از انتشار داخلی این گزارش از دولت ایران درخواست کرد که « به‌طور کامل و مؤثر با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند».
در این گزارش محرمانه جامع که برای اعضا ارسال شده و خبرگزاری «رویترز» به آن دست یافته همچنین آمده است: «این سه پایگاه و سایر پایگاه‌های احتمالی مرتبط بخشی از فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده ایران از اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی بوده است که در برخی از آنها مواد اعلام نشده هسته‌ای مورد استفاده قرار گرفته است».
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یک گزارش فصلی جامع و یک گزارش تفصیلی ضمیمه درباره ایران تهیه و برای اعضای خود ارسال کرده است که در گزارش تفصیلی ضمیمه نام و مشخصات تاسیسات و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده ایران ذکر شده است و از جمله سه پایگاه پنهان شده را لویزان- شیان، تورقوزآباد و ورامین ذکر کرده است. در این گزارش همچنین میزان همکاری ایران با آژانس «کمتر از سطح رضایتبخش» اعلام شده است.
رافائل گروسی، دبیرکل آژانس اخیرا در سفر به ایران گفتگوهای خود با مقامات ایرانی را مهم و دربرگیرنده توافقی برای بازگشت بازرسان ارزیابی کرده بود اما او روز گذشته در گفتگو با «یورونیوز» تاکید کرد که ایران از پاسخگویی به پرسش‌هایی درباره تاسیسات هسته‌ای اعلام نشده که آلوده به اورانیوم غنی‌سازی شده هستند، خودداری می‌کند. او می‌گوید که این سوالات مدتهاست بدون پاسخ مانده‌اند: « ما در این خصوص پرسش‌هایی داریم که ساده‌اند: این مواد چگونه به اینجا رسیده‌اند؟ چه فعالیتی در جریان بوده؟ تجهیزات مورد استفاده کجا هستند؟ اما پنج سال است که هیچ پاسخ روشنی دریافت نکرده‌ایم.»
در همین حال «آسوشیتدپرس» نیز با انتشار بخش‌هایی از گزارش جامع آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خبر داده است که ایران تا اواسط ماه مه بیش از ۴۰۸ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده در سطح ۶۰ درصد ذخیره کرده است که نسبت به گزارش قبلی آژانس ۵۰ درصد افزایش داشته است.
ایران تنها کشوری در جهان است که به غنی‌سازی اورانیوم در سطح ۶۰ درصد می‌پردازد و علنا و رسما دارای تسلیحات هسته‌ای نیست، به گفته کارشناسان هسته‌ای ایران به سرعت می‌تواند ظرفیت غنی‌سازی خود را به ۹۰ درصد برساند که برای ساخت بمب اتمی مورد نیاز است. با این حال دولت ایران می‌گوید هدف از غنی‌سازی اورانیوم فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز برای تحقیقات صنعتی و پزشکی و همچنین تولید انرژی است با این حال براساس «برجام» ایران مجاز به غنی سازی اورانیوم در سطح ۳.۶۷ درصد است و مقامات ایرانی از پاسخگویی کارشناسانه درباره لزوم غنی‌سازی ۶۰ درصدی سرباز زده‌اند.
در پاسخ به گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، دفتر نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل خواستار اقدام «جامع جهانی» علیه ایران شد و اعلام کرد که این گزارش نشان می‌دهد که «ایران مصمم به ساخت سلاح هسته‌ای است» و برخلاف ادعای خود برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ندارد و باید به این گونه فعالیت‌های هسته‌ای تهران «پایان» داده شود.
در روزهای اخیر رسانه‌های غربی گزارش‌هایی درباره آماده شدن ارتش اسرائیل برای حمله به تاسیسات اتمی ایران منتشر کرده‌اند.
گزارش جامع آژانس درحالی منتشر شده است که مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا برای دستیابی به یک توافق جدید ادامه دارد و «رویترز» از تهیه پیش‌نویس قطعنامه تازه‌ای از سوی اروپا و آمریکا خبر داده که در آن برای نخستین بار پس از ۲۰ سال ایران متهم به نقض الزامات مرتبط با پیمان «منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای» به دلیل افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم، فعالیت‌های پنهانی و امکان ورود به سطح غنی سازی ۹۰ درصدی که می‌تواند برای ساخت سلاح هسته‌ای به کار رود، شده تا به اعضای شورای حکام ارائه شود است. در سال ۲۰۰۶ شورای حکام پرونده تهران را به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع داد که منجر به تحریم‌های گسترده بین‌المللی علیه ایران شد. در همین حال خبرگزاری «یونیوز» به نقل از یک مقام بلندپایه ایران خبر داده است که ایران حاضر به توقف غنی‌سازی و همچنین نابودی موشک‌های قاره‌پیما خود نیست.
ایران ذخایر غنی‌سازی نزدیک به سطح تسلیحاتی را باز هم افزایش داده است
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارشی محرمانه اعلام کرد که ایران طی ماه‌های اخیر میزان ذخایر اورانیوم با غنای نزدیک به سطح تسلیحاتی خود را باز هم افزایش داده و از تهران خواست فوراً مسیر خود را تغییر داده و با تحقیقات این نهاد همکاری کند.
این گزارش که آسوشیتدپرس روز شنبه ۱۰ خرداد به نسخه‌ای از آن دست یافته، در شرایطی منتشر شده که مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا دربارهٔ یک توافق احتمالی هسته‌ای در هفته‌های اخیر در جریان بوده است؛ توافقی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، تلاش دارد به آن دست یابد.
بر اساس گزارش آژانس مستقر در وین، تا تاریخ ۱۷ مه (۲۸ اردیبهشت)، ایران ۴۰۸.۶ کیلوگرم اورانیوم با غنای تا ۶۰ درصد ذخیره کرده است؛ رقمی که نسبت به گزارش پیشین در ماه فوریه، افزایشی نزدیک به ۱۳۴ کیلوگرم، معادل حدود ۵۰ درصد داشته است.
بر پایه گزارش‌های آژانس، تهران تنها کشور غیرهسته‌ای در جهان است که اورانیوم را تا سطح ۶۰ درصد غنی‌سازی می‌کند؛ سطحی که فاصله‌ای اندک با غنای ۹۰ درصدی مورد نیاز برای ساخت سلاح هسته‌ای دارد. در گزارش فوریه، میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده در ایران ۲۷۴.۸ کیلوگرم اعلام شده بود.
در گزارشی جداگانه و تفصیلی، آژانس از همکاری ناکافی ایران در زمینه نظارت بر برنامه هسته‌ای‌اش انتقاد کرده و آن را «کمتر از سطح رضایتبخش» توصیف کرده است.
در این گزارش آمده: «در حالی‌که ایران به همکاری با آژانس در امور مربوط به اجرای پادمان‌های معمول ادامه می‌دهد، اما در چند زمینه همکاری ایران ناکافی بوده است.»
آژانس به‌ویژه از عدم پیشرفت ایران در ارائه توضیح درباره آثار اورانیوم کشف‌شده در سایت‌های اعلام‌نشده انتقاد کرده و افزوده است: «ایران بارها یا پاسخی نداده یا پاسخ‌های غیرقابل قبول فنی ارائه کرده و محل‌های مورد نظر را پاکسازی کرده است؛ امری که راستی‌آزمایی آژانس را مختل کرده است.»
واکنش جمهوری اسلامی ایران
ساعاتی پس از انتشار این گزارش، وزارت خارجه جمهوری اسلامی و سازمان انرژی اتمی ایران در بیانیه‌ای مشترک ادعا کردند این گزارش «با اهداف سیاسی از طریق فشار بر آژانس تهیه شده است».
در این بیانیه همچنین آمده است که جمهوری اسلامی «اتهامات درج‌شده در گزارش فعلی مدیرکل مبتنی بر ادعای معدود فعالیت‌ها و مکان‌های اعلام‌نشده در دهه‌های گذشته است».
وزارت خارجه و سازمان انرژی اتمی ایران در عین حال ادعا کردند «گزارش منتشرشده حاوی ارجاعاتی به مسائل جزئی و فراتر از مأموریت محوله، غیرمرتبط و فراپادمانی است».
در این بیانیه این هشدار نیز ذکر شده است که اگر برخی کشورها قصد داشته باشند از تعاملات تهران با آژانس یا گزارش فعلی در جریان نشست شورای حکام «سوء‌استفاده کنند، جمهوری اسلامی ایران اقدامات متناسبی در پاسخ به چنین رویکردی»، اتخاذ و اجرا خواهد کرد.رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بارها تأکید کرده است که «ایران تنها کشور غیردارنده سلاح هسته‌ای است که در حال غنی‌سازی در این سطح است».
رافائل گروسی روز شنبه دهم خرداد گفت که او «بار دیگر از ایران می‌خواهد که به‌طور کامل و مؤثر با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند».
روز پنجشنبه، مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی گمانه‌زنی‌ها در مورد یک توافق هسته‌ای قریب‌الوقوع با ایالات متحده را رد کردند و تأکید کردند که هر توافقی باید تحریم‌ها را به‌طور کامل لغو کند و به برنامه هسته‌ای کشور اجازه ادامه فعالیت بدهد.
این اظهارات یک روز پس از آن بیان شد که رئیس‌جمهوری ایالات متحده اظهار داشت: به بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، گفته است که از حمله به ایران خودداری کند تا به واشینگتن زمان بیشتری برای تلاش جهت دستیابی به توافق هسته‌ای جدید با تهران داده شود.
دونالد ترامپ روز جمعه هم گفت که همچنان فکر می‌کند دستیابی به توافق می‌تواند در «آینده‌ای نه چندان دور» حاصل شود.
رئیس‌جمهور آمریکا در مورد ایران گفت: «آنها نمی‌خواهند منفجر شوند. آنها ترجیح می‌دهند توافق کنند.» او افزود: «این یک اتفاق عالی خواهد بود که بتوانیم بدون پرتاب بمب در سراسر خاورمیانه به توافق برسیم».
گزارش به‌روایت خبرنگار وال استریت جورنال
لارنس نورمن، خبرنگار وال استریت جورنال که خبرهای هسته‌ای جمهوری اسلامی را پوشش می‌دهد، پس از انتشار گزارش دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نوشت «بسیاری از اطلاعات این گزارش تا حدی شناخته‌شده بودند، اما برخی جزئیات جالب توجه‌اند».
چکیدۀ نکات مهمی که خبرنگار وال استریت جورنال به آنها اشاره کرده، از این قرار است:
سایت لویزان-شیان
در سال ۲۰۰۳ ایران از اورانیوم برای ساخت نوعی وسیله به‌نام «آغازگر نوترونی» استفاده کرده که می‌تواند در آغاز واکنش‌های هسته‌ای نقش داشته باشد.
این وسایل در آزمایش‌های انفجاری استفاده شدند.
تجهیزاتی مثل آشکارساز نوترون هم ساخته و آزمایش شده بود.
آژانس می‌گوید ایران حدود ۱۰ کیلوگرم اورانیوم استفاده کرده ولی هیچ‌وقت اعلام نکرده است.
تحقیقات درباره این سایت به نتیجه نرسیده، فقط فعلاً متوقف شده چون راهی برای ادامه تحقیقات وجود نداشته است.
نگرانی اصلی این است که بخشی از مواد هسته‌ای هنوز حساب‌وکتابش مشخص نیست و شاید در جایی مخفی مانده باشد.
«مقدار ماده هسته‌ای حساب‌نشده نشان می‌دهد که اورانیوم فلزی بیشتری از حدود ۱۰ کیلوگرمی که آژانس قبلاً ارزیابی کرده بود، در اختیار مؤسسه فیزیک کاربردی بوده، که در سایت لویزان-شیان فعالیت می‌کرد. مکان کنونی این ماده هسته‌ای همچنان برای آژانس نامشخص است. بنابراین، آژانس نمی‌تواند مشخص کند که آیا این ماده مصرف شده، با مواد اعلام‌شده ترکیب شده یا همچنان خارج از نظام پادمان است.»
سایت مریوان
در سال ۲۰۰۳ ایران آزمایش‌های انفجاری در این سایت انجام داد، ازجمله آزمایش‌هایی با سامانه‌های کامل انفجاری.
تجهیزات ثبت و آشکارسازی نوترون برای آزمایش‌های آینده آماده شده بود.
پس از آن‌که آژانس نمونه‌های اورانیوم در تورقوزآباد پیدا کرد، ایران شروع به تخریب سایت مریوان کرد و دسترسی آژانس را به تأخیر انداخت.
توضیح ایران درباره دلیل تخریب محل، از نظر فنی قانع‌کننده نبود.
آژانس می‌گوید ایران در مریوان هم برنامه‌هایی برای ساخت ابزارهای نوترونی بیشتر داشت، ولی ایران توضیحات غیرقابل‌باوری ارائه داد (مثل اینکه ذرات اورانیوم از معدن‌های شوروی سابق آمده‌اند).
سایت ورامین
این مکان مرتبط با سایت لویزان بوده و شامل تأسیسات آزمایشی برای تبدیل سنگ اورانیوم به مواد قابل‌استفاده در چرخه سوخت هسته‌ای بوده است.
مواد آلوده، تجهیزات شیمیایی و سیلندرهای UF6 در این مکان وجود داشته‌اند.
ایران بخشی از این تجهیزات را در سال ۲۰۰۳-۲۰۰۴ منتقل کرده و سپس به تورقوزآباد برده است.
آژانس در ۲۰۲۰ توانست نمونه‌برداری کند و آثار اورانیوم ساخت بشر پیدا کرد.
ایران ادعا کرد اصلاً چنین سایتی در ورامین وجود نداشته، ولی آژانس این توضیح را نپذیرفته و می‌گوید همچنان مشخص نیست این مواد الان کجاست.
سایت تورقوزآباد
این مکان جایی بوده که مواد و تجهیزات آلوده از چند سایت دیگر به آن منتقل و ذخیره شده‌اند.
برخی از این کانتینرها در سال ۲۰۱۸ به مکان ناشناسی منتقل شده‌اند.
ایران ادعا می‌کند همۀ این‌ها نتیجه خرابکاری خارجی بوده و شبکه‌ای از ایرانیان دوتابعیتی و اتباع چند کشور برای بدنام‌کردن ایران نقش داشته‌اند.
آژانس می‌گوید ایران هیچ مدرکی برای این ادعا ارائه نکرده است.
نگرانی آمریکا در خصوص غنی‌سازی اورانیوم در ایران پذیرفتنی نیست
عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، بار دیگر مخالفت کشورش با تسلیحات هسته‌ای را اعلام کرد. مقامات آمریکایی اعلام کرده‌اند ایران باید غنی‌سازی را به‌طور کامل متوقف کند. عراقچی روز شنبه در این زمینه گفت این درخواست آمریکا «سلطه» است و غنی‌سازی اورانیوم را حق ایران برای «نفی سلطه» دانست.
وزیر خارجه ایران در این اظهارات تاکید کرد حق غنی‌سازی همیشه یکی از محورهای اصلی مذاکرات بوده و خواهد بود. او گفت «نگرانی» آمریکا در خصوص غنی‌سازی اورانیوم «پذیرفتنی نیست».
تهران و واشینگتن از ماه آوریل تاکنون پنج دور گفت‌وگو با میانجی‌گری عمان برگزار کرده‌اند. گفت‌وگوهایی که دو طرف آن را «مثبت» توصیف کرده اما درخصوص توانایی ایران برای ادامه غنی‌سازی اورانیوم اختلاف‌نظر وجود دارد.
