آفتابكاران اخبار و مقالات درباره ايران و مقاومت
توماس باراک، فرستاده ویژه دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، در تحولی معنادار، از موافقت واشینگتن با طرح دولت جدید سوریه برای ادغام هزاران جنگجوی پیشین گروه‌های مخالف در ارتش ملی این کشور خبر داد؛ مشروط بر آنکه این روند با شفافیت کامل پیش برود.
باراک که هم‌زمان سفیر آمریکا در ترکیه نیز هست و ماه گذشته از سوی ترامپ به‌عنوان نماینده ویژه آمریکا در امور سوریه منصوب شد، در گفت‌وگویی با اشاره به فضای جدید میان دو کشور، گفت: «گمان می‌کنم تفاهم و شفافیت در این مسیر وجود دارد.»
او تاکید کرد که بسیاری از این جنگجویان وفاداری خود را به دولت جدید دمشق حفظ کرده‌اند و افزود: «ادغام آن‌ها در ساختار رسمی دولت، از طرد و حذف‌شان کم‌هزینه‌تر و کم‌خطرتر است.»
در همین زمینه، دو منبع نزدیک به وزارت دفاع سوریه اعلام کردند که احمد الشرع، رئیس جمهوری سوریه و حلقه نزدیک به او، در رایزنی‌های اخیر با مقامات غربی، بارها بر این نکته تاکید کرده‌اند که کنار گذاشتن این نیروها ممکن است آنان را به‌سوی گروه‌هایی چون القاعده و «داعش» سوق دهد. به گفته آنان، پذیرش این افراد در ساختار ارتش، تدبیری برای کنترل تهدیدات بالقوه است.
خبرگزاری رویترز دوشنبه ۱۲ خرداد به نقل از سه مقام وزارت دفاع سوریه نوشت که بر پایه این طرح، حدود سه هزار و ۵۰۰ جنگجوی خارجی – عمدتا اویغورهای چینی و اتباع کشورهای همسایه – در یگان تازه‌تاسیس «لشکر ۸۴ ارتش سوریه» سازمان‌دهی خواهند شد.
این یگان از ترکیب نیروهای سوری و خارجی تشکیل می‌شود.
توماس باراک، سفیر آمریکا در ترکیه که ماه گذشته به‌عنوان نماینده ویژه دونالد ترامپ در امور سوریه منصوب شد، در پاسخ به خبرنگار رویترز در دمشق، درباره موضع واشینگتن نسبت به این طرح گفت: «می‌توان گفت به شرط شفافیت، تفاهمی وجود دارد.»
او افزود که حفظ این نیروها – که بسیاری از آن‌ها به رهبری جدید سوریه وفادارند – در چارچوب یک ساختار دولتی، بهتر از رها کردنشان در فضای بی‌ساختار است.پس از حدود ۱۳ سال جنگ داخلی در سوریه میان گروه‌های شورشی و حکومت بشار اسد، سرنوشت جنگجویان خارجی عضو گروه «تحریر الشام» (HTS)، یکی از مهم‌ترین موانع نزدیکی دولت جدید سوریه با غرب بوده است.
تحریر الشام که روزگاری شاخه‌ای از القاعده به‌شمار می‌رفت، سال گذشته با کنار زدن اسد، قدرت را در دمشق به دست گرفت.
تا اوایل ماه می، ایالات متحده خواستار آن بود که نیروهای خارجی به‌طور گسترده از ساختارهای امنیتی سوریه کنار گذاشته شوند اما پس از سفر رییس‌جمهوری آمریکا به خاورمیانه در اردیبهشت ماه، رویکرد واشینگتن نسبت به دمشق دگرگون شد.
ترامپ ضمن لغو تحریم‌های دوران اسد، در ریاض با احمد الشرع، رییس‌جمهوری موقت سوریه، دیدار کرد و توماس باراک، یکی از نزدیک‌ترین دوستانش را به‌عنوان فرستاده ویژه در سوریه منصوب کرد.
دو منبع نزدیک به وزارت دفاع سوریه به رویترز گفته‌اند الشرع و مشاورانش در گفت‌وگو با طرف‌های غربی استدلال کرده‌اند که جذب جنگجویان خارجی در ارتش، خطر امنیتی کمتری دارد تا رها کردن آن‌ها؛ چرا که در صورت کنار گذاشتن ایشان، ممکن است دوباره جذب القاعده یا داعش شوند.
وزارت خارجه آمریکا و سخنگوی دولت سوریه از اظهار نظر درباره این موضوع خودداری کرده‌اند.
نگرانی‌های پکن از حضور اویغورها در ارتش سوریه
هزاران مسلمان سنی از کشورهای مختلف در آغاز جنگ داخلی سوریه برای جنگ با حکومت اسد به صفوف شورشیان پیوستند. حکومتی که با حمایت شبه‌نظامیان شیعه مورد حمایت جمهوری اسلامی، در برابر مخالفان مقاومت می‌کرد.
برخی از این نیروها، گروه‌های مستقل تشکیل دادند و برخی دیگر به گروه‌هایی چون داعش پیوستند که مدت کوتاهی خلافت خودخوانده‌ای در سوریه و عراق اعلام کرد و سپس با شکست مواجه شد.
نیروهای خارجی در گروه تحریر الشام به‌عنوان رزمندگانی وفادار، منضبط و آموزش‌دیده شناخته شدند و بخش عمده‌ای از یگان‌های نخبه انتحاری این گروه را تشکیل دادند.
آن‌ها پس از جدایی تحریر الشام از القاعده، با داعش و دیگر شاخه‌های القاعده نیز جنگیدند.
اویغورهای چینی و اتباع آسیای مرکزی عمدتا عضو گروه «حزب اسلامی ترکستان» (TIP) هستند. گروهی که دولت چین آن را سازمانی تروریستی می‌داند.
یک مقام سوری و یک دیپلمات خارجی به رویترز گفتند که پکن از دمشق خواسته است تا نفوذ این گروه را محدود کند.
سخنگوی وزارت خارجه چین در واکنش گفت: «چین امیدوار است سوریه با همه اشکال تروریسم و افراط‌گرایی مقابله کند و به نگرانی‌های جامعه جهانی پاسخ دهد.»
عثمان بغرا، مقام سیاسی حزب اسلامی ترکستان، در بیانیه‌ای کتبی به رویترز اعلام کرد که این گروه به‌طور رسمی منحل و در ارتش سوریه ادغام شده است.
او نوشت: «در حال حاضر، این گروه کاملا تحت فرمان وزارت دفاع سوریه فعالیت می‌کند، تابع سیاست ملی است و هیچ ارتباطی با نهادها یا گروه‌های خارجی ندارد.»
تابعیت سوری برای جهادی‌ها و انتصاب‌های جنجالی
دی ماه ۱۴۰۳، انتصاب شماری از نیروهای جهادی خارجی عضو گروه تحریر الشام به مقام‌های ارشد نظامی، نگرانی‌هایی را در دولتهای غربی برانگیخت و درباره جهت‌گیری دولت اسلام‌گرای جدید سوریه، تردیدهایی ایجاد کرد.
تا زمانی که دیدار تاریخی ترامپ و الشرع برگزار شد، یکی از اصلی‌ترین محورهای اختلاف با واشینگتن و دیگر دولتهای غربی، درخواست برای تعلیق این انتصابات و اخراج نیروهای خارجی از ارتش سوریه بود.
الشرع اعلام کرده که ممکن است به جنگجویان خارجی و خانواده‌های آن‌ها به‌دلیل نقششان در سرنگونی اسد، تابعیت سوری اعطا شود.
عباس شریفا، کارشناس گروه‌های جهادی در دمشق، به رویترز گفت نیروهایی که در ارتش جذب شده‌اند، «وفاداری خود را به رهبری سوریه نشان داده‌اند و از نظر ایدئولوژیک غربال شده‌اند».
او هشدار داد: «اگر این نیروها را کنار بگذارید، طعمه داعش یا دیگر گروه‌های افراطی می‌شوند.»
3500 جنگجوی خارجی
طبق اطلاعات ارائه‌شده از سوی سه مقام ارشد نظامی سوری، این طرح شامل جذب و ادغام حدود 3 هزار و 500 جنگجوی خارجی عمدتا از قوم اویغور اهل ترکستان چین و برخی کشورهای همسایه در یک یگان نظامی تازه تاسیس با عنوان «لشکر 84» می‌شود. این یگان ترکیبی از نیروهای سوری و خارجی خواهد بود.
چین، حزب اسلامی ترکستان که بسیاری از جنگجویان اویغور به آن وابسته‌اند را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داده است. در این چارچوب، یک مقام دولتی سوری و یک دیپلمات خارجی فاش کردند که پکن در ماه‌های گذشته تلاش‌هایی را برای کاهش نفوذ این گروه در خاک سوریه آغاز کرده است.
سخنگوی وزارت خارجه چین نیز در واکنشی رسمی گفت: «امید داریم دولت سوریه در پاسخ به نگرانی‌های جامعه جهانی، با تمام اشکال تروریسم و افراط‌گرایی مقابله کند.»
تا پیش از ماه مه گذشته، موضع رسمی واشینگتن مبتنی بر مخالفت با حضور جنگجویان خارجی «تندرو» در ساختارهای امنیتی و نظامی سوریه بود. آمریکا حتی شرط رفع تحریم‌ها را به حذف کامل این نیروها گره زده بود.
اما در هفته‌های اخیر، این رویکرد به‌طور چشمگیری دستخوش تغییر شده است. پس از اعلام ناگهانی دونالد ترامپ مبنی بر لغو کامل تحریم‌ها علیه دمشق، به نظر می‌رسد مسیر جدیدی در روابط دو کشور گشوده شده است. رئیس جمهوری آمریکا در آن زمان تاکید کرده بود که این تصمیم، فرصتی برای مردم سوریه جهت بازسازی، بازگرداندن ثبات و شکوفایی کشور فراهم می‌آورد.
