
چاک شومر، رهبر اقلیت دموکرات در مجلس سنای آمریکا، به دولت ترامپ درباره امضای توافق هستهای ضعیف با ایران هشدار داد.
مقامات دولت ترامپ پیشتر تاکید کرده بودند که بنا بر توافق پیشنهادی هرگز به ایران اجازه غنیسازی اورانیوم را نخواهند داد، اما گزارشهای جدید نشان میدهد که توافق هستهای مورد نظر آمریکا به تهران اجازه میدهد برای مدتی محدود مقدار مشخصی اورانیوم با غنیسازی پایین تولید کند.
گفتنی است که اورانیوم با غنیسازی پایین در نیروگاههای انرژی استفاده میشود، در حالی که اورانیوم با غنیسازی بالا برای ساخت تسلیحات هستهای کاربرد دارد.
چاک شومر سهشنبه 13 خرداد در ویدئویی که در شبکه اجتماعی «ایکس» منتشر کرد گفت: «اگر تاکو ترامپ واقعاً از توافق با ایران عقبنشینی کرده، مردم آمریکا باید این را بدانند. هیچ توافق جانبیای وجود نخواهد داشت.»
او از اصطلاح جدید «تاکو» که توسط «والاستریت ژورنال» ابداع شده و به معنای «ترامپ همیشه عقبنشینی میکند» است، برای توصیف تغییر دیدگاه رهبری آمریکا در میانه مذاکرات، استفاده کرد.
شومر در پست خود فاش کرد که رئیس جمهوری ایالات متحده در حال امضای توافقی محرمانه با ایران است که محدودیتها را کاهش داده و موضع سنتی آمریکا در قبال توسعه تسلیحات هستهای را تضعیف میکند.
وی گفت: «وقتی صحبت از مذاکره با رژیم تروریستی ایران است، ترامپ در اظهاراتش اغراق میکند. یک روز سختگیر به نظر میرسد و روز بعد عقبنشینی میکند؛ و حالا ناگهان میفهمیم که استیون ویتکاف، فرستاده ویژه به خاورمیانه و مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا در حال مذاکره روی توافق جانبی محرمانه با ایران هستند.»
رهبر حزب دموکراتها در سنای آمریکا افزود: «این چه بیهودگی است؟ آیا آنها در ظاهر سختگیر نشان میدهند، اما سپس یک توافق جانبی امضا میکنند که به ایران اجازه میدهد از همه چیز فرار کند؟ این بسیار شرمآور است. ما باید این توافق جانبی را اعلام کنیم. هر توافق جانبی باید به کنگره و مهمتر از آن، به مردم آمریکا ارائه شود.»
با وجود گزارشهای جدید منتشر شده توسط «آکسیوس» درباره توافق غیرعلنی، ترامپ اصرار دارد که «به هیچ عنوان اجازه داده نخواهد شد تهران به غنیسازی اورانیوم بپردازد.»
ترامپ، دوشنبه گذشته در پستی در پلتفرم «تروث سوشال» نوشت: «ایران باید مدتها پیش از غنیسازی منع میشد. طبق توافق احتمالی ما، هیچ غنیسازی اورانیوم اجازه داده نخواهد شد.»
مذاکرات نمایندگان دولت ترامپ از هفتهها پیش و در پی ضرب الاجل تعیین شده درباره برنامه هستهای ایران آغاز شده است.
در همین حال منابع آمریکایی به شبکه «العربیه»، اعلام کردند که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده، و اعضای دولت او بیش از هر زمان دیگری به سیاستهای جو بایدن، رئیس جمهوری پیشین این کشور، درباره پرونده ایران نزدیک شدهاند.
به گفته این منابع در حالی که آمریکاییها همچنان بر شرط واحد «عدم دستیابی ایران به سلاح هستهای» تاکید دارند، لحن ترامپ درباره رسیدن به راهحلی با تهران مثبتتر شده و تکرار تهدید به استفاده از نیروی نظامی را کاهش داده یا کنار گذاشته است.
«ترامپ به دنبال یک دستاورد تاریخی»
این مقامات آگاه افزودند که این تغییر در لحن ترامپ و دولتش بیدلیل نیست؛ بسیاری از اعضای دولت فعلی میگویند رئیس جمهوری آمریکا پس از ناامیدی شدید از ولادیمیر پوتین و ناکامی در توقف جنگ اوکراین، میخواهد هر طور شده یک موفقیت بزرگ کسب کند.
یک مقام آمریکایی نزدیک به دیدگاه رئیس جمهوری آمریکا گفت: «ترامپ میخواهد به چیزی دست یابد که یک دستاورد تاریخی خواهد بود و موضوع ایران یکی از موضوعات مطرح برای تحقق این دستاورد است.»
این مقام آمریکایی همچنین توضیح داد که موفقیت در این پرونده میتواند راه را برای گسترش توافقات ابراهیمی باز کند.
«راهحل مذاکراتی»
یک مقام آمریکایی در گفتوگو با «العربیه» تاکید کرد که «دولت [ترامپ] میخواهد از طریق مذاکره به راهحلی با ایران دست آید، چرا که راهحل نظامی هزینههای بسیار سنگینی هم از نظر نظامی و هم دیپلماتیک دارد و منطقه خاورمیانه را پرتلاطم خواهد کرد.»
این گمانهزنیها در حالی است که ایالات متحده همچنان نیروی قابل توجهی را در خاورمیانه حفظ کرده است. ناو هواپیمابر «یو اس اس کارل وینسون» در خلیج عدن مستقر است و یک ناو هواپیمابر بریتانیایی نیز به این نیرو پیوسته است. یک اسکادران از جنگندههای «اف-35» و نیروهای آمریکایی در منطقه فرماندهی مرکزی مستقر هستند. نیروی هوایی ایالات متحده همچنین تعدادی از بمبافکنهای B-52 را در «دیگو گارسیا» در اقیانوس هند نگهداری میکند.
این مقام آگاه گفت: «ایالات متحده گزینههای دفاعی و تهاجمی در منطقه دارد، اما پیام فعلی پیامهایی خوشبینانه است.»
اطلاع آمریکا از جزئیات برنامه هستهای ایران
یکی از مهمترین عواملی که به «نرمش» در سیاست دولت آمریکا منجر شده، تواناییهای اطلاعاتی آن است. آمریکاییها اسرار ایران را میدانند و قادر به کشف جزئیات برنامه هستهای ایران هستند. دو سال پیش یک مقام آمریکایی این موضوع را در گفتوگو با «العربیه» تایید کرد، و منابع دولت کنونی آمریکا نیز در گفتوگو با این شبکه خبری میگویند که از توانایی دسترسی به جزئیات برنامه هستهای ایران برخوردارند و بهرغم نگرانیها از پشرفتهای فزاینده آن، بهدنبال ایجاد راهحلی دیپلماتیک هستند.
سخنگویان دولت فعلی آمریکا گاهی با اطمینان اعلام میکنند که سیاستهای کنونی ترامپ در برخی جنبهها شبیه به رویکرد جو بایدن است، اما تاکید دارند که «ترامپ متفاوت است و نمیخواهد اسرائیل با عملیات نظامی مسیر مذاکرات با ایران را خراب کند.»
به گفته آنها ترامپ خواهان حفظ امنیت و ثبات منطقه است، چون هر گونه بیثباتی در منطقه تأثیر جهانی دارد.
یک مقام آمریکایی درباره جنگها گفت: «ما میدانیم چگونه جنگها را شروع کنیم، اما کنترل مسیر و پیامدهای آنها را نداریم و نمیدانیم چگونه به پایان میرسند.»
به نظر میرسد آمریکاییها اکنون میخواهند خاورمیانه و جهان را مطمئن کنند که هر توافق آینده با ایران به نفع منطقه و جهان خواهد بود و هر توافق احتمالی آمریکا و ایران شامل تدابیری خواهد بود که از دستیابی ایران به سلاح هستهای جلوگیری کند. همچنین شاید این پیام را بدهد که ایالات متحده ضامن اصلی امنیت در منطقه خاورمیانه است.
یک مقام آمریکایی به «العربیه»، گفت: ایالات متحده از چند دهه پیش ضامن اصلی امنیت بوده است و همچنان خواهد بود و همه میدانند که ثبات و رونق منطقه با آمریکا گره خورده است. دولت فعلی ارزیابی جدی و متوازنی از وضعیت منطقه دارد و تیم رئیس جمهوری ایالات متحده کاملاً میداند چه میکند و امیدواریم این تلاشها به نتیجه برسد.»