
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، دوشنبه 20 خرداد اعلام کرد که او در مکالمه تلفنی خود با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، به او ابلاغ کرده است که با اعتقاد به اینکه فرصتی برای دستیابی به توافق هستهای با ایران وجود دارد در حال حاضر او با اقدام نظامی مخالف است.
به گزارش وبسایت «آکسیوس» یک مقام اسرائیلی و یک مقام آمریکایی تأیید کردند در این مکالمه که چند روز پیش از پایان ضربالاجل دو ماهه ترامپ برای ایران، صورت گرفته است، ترامپ تمایل خود را به ادامه مذاکرات با ایران ابراز کرده است.
این گزارش به نقل از منابع یاد شده، فاش کرد که نتانیاهو در جریان تماس 40 دقیقهای به ترامپ گفته است که طرف ایرانی در وقتکشی و تعلل تخصص دارد و بنابراین باید تهدید نظامی معتبری علیه آنها اعمال شود.
اما به گفته مقام اسرائیلی «به نظر نمیرسید ترامپ با این منطق نتانیاهو قانع شده باشد.»
این مقام اسرائیلی افزود که رئیس جمهوری آمریکا به نتانیاهو گفته ایرانیها «سرسخت» هستند و نسبت به رفتار آنها احساس ناامیدی پیدا کرده است، اما بهرغم آم معتقد است میتوان آنها را به امضای یک توافق متقاعد کرد و میخواهد ببیند در دور بعدی مذاکرات چه اتفاقی خواهد افتاد.
قرار است دور بعدی مذاکرات میان واشینگتن و تهران اواخر هفته جاری برگزار شود.
جزئیات مکالمه تلفنی
از سویی سازمان رادیو و تلویزیون اسرائیل درباره جزئیات مکالمه تلفنی نخستوزیر اسرائیل و رئیس جمهوری آمریکا گزارش داد که نتانیاهو به ترامپ گفته است «ایران شما را به بازی گرفته» و «مذاکرات با ایران بیفایده است».
به گفته این رسانه اسرائیلی مکالمه دیروز میان رهبران آمریکا و اسرائیل «شدیداللحن» بوده و ترامپ در پاسخ به نخستوزیر اسرائیل با ابراز نگرانی درباره اظهارات او درباره «حمله به ایران»، به نتانیاهو گفته است:«اظهارات تو درباره ایران به ما کمکی نمیکند و ما در تلاشیم تا به توافق برسیم».
در این گزارش سازمان رادیو و تلویزیون اسرائیل افزود که ترامپ از نتانیاهو خواست تا جنگ در غزه را متوقف سازد و به او ابلاغ کرد که جنگ غزه لزوما پایان یافته است و او همچنان بهدنبال امضای طرح توافق ویتکاف است.
بنا به این گزارش، ترامپ به نخستوزیر اسرائیل گفته که پایان دادن به جنگ غزه موضع آمریکا در مذاکرات با ایران را تقویت میکند.
در این گزارش نیز آمده است که ترامپ به نتانیاهو ابلاغ کرده که «ایران پاسخی غیرمناسب خواهد داد اما او باب [مذاکره] را نخواهد بست و نسبت به امکان رسیدن به توافقی با ایران، اطمینان دارد». این در حالی است که دونالد ترامپ روز سهشنبه ۲۰ خرداد در گفتوگو با شبکه تلویزیونی فاکسنیوز اظهار داشت: «ایران در مذاکرات خیلی متفاوت از چند روز پیش عمل میکند. خیلی تندتر. این برای من غافلگیرکننده است. ناامیدکننده است، اما قرار است فردا دوباره دیدار کنیم. باید ببینیم چه میشود».
او توضیح بیشتری در این زمینه نداد.
در همین حال، وبسایت خبری اکسیوس گزارش داد که آقای ترامپ در تماس تلفنی روز دوشنبه خود با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، بار دیگر تاکید کرده که در حال حاضر با اقدام نظامی علیه ایران مخالف است و ترجیح میدهد به پیشرفت مذاکرات فرصت بدهد.
بر اساس این گزارش، رئیسجمهور آمریکا تاکید کرده که معتقد است هنوز فرصت دستیابی به یک توافق هستهای با ایران وجود دارد.
فاکسنیوز به نقل از مقامات ارشد دولت ترامپ که نامی از آنها نبرده است، نوشته که «به نظر میرسد ایران مذاکرات را بدون پیشرفت ملموس کش میدهد و در همان حال به توسعهٔ برنامهٔ هستهای خود ادامه میدهد».
پنجمین دور مذاکرات بین ایران و ایالات متحده اوایل خرداد در رم، پایتخت ایتالیا، برگزار شد ولی نتیجهٔ قطعی بهدنبال نداشت. طرفین تاریخهای مختلفی برای دور ششم مذاکرات اعلام کردهاند.
در حالی که آقای ترامپ میگوید دور جدید مذاکرات روز پنجشنبه ۲۲ خرداد برگزار میشود، سخنگوی وزارت خارجه ایران روز یکشنبه هفته آینده، ۲۵ خرداد، را زمان گفتوگوها اعلام کرده است.ایران در هفتههای اخیر با شدت بیشتری روی آنچه که «حق» خود برای غنیسازی اورانیوم میخواند، پافشاری کرده است در حالی که مقامهای آمریکایی بویژه رئیسجمهور ایالات متحده بر غنیسازی صفر در ایران اصرار دارند.
آقای ترامپ گفته که «در یک توافق احتمالی، ما اجازهٔ هیچگونه غنیسازی اورانیوم را نخواهیم داد».
او همچنین تهدید کرده که اگر ایران به توافقی در زمینه برنامهٔ هستهای خود با آمریکا نرسد، تحریمهای ثانویه علیه آن وضع شده و بمباران خواهد شد.
واشینگتن در ارتباط با یک توافق احتمالی، پیشنهادهای مکتوبی به ایران ارائه کرده است که گرچه مفاد آن فاش نشده، ولی شماری از مقامهای جمهوری اسلامی از جمله محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، از آن ابراز نارضایتی کرده و گفتهاند که در آن هیچ اشارهای به رفع تحریمها نشده است.
تهران گفته که به زودی به پیشنهادهای آمریکا پاسخ میدهد.
ژنرال مایکل کوریلا، فرماندهٔ در حال عزیمت فرماندهی مرکزی ایالات متحده (سنتکام)، روز سهشنبه در جلسهٔ پرسش و پاسخ کمیته نیروهای مسلح مجلس نمایندگان گفت اگر ایران به طور دائم از اهداف هستهای خود صرفنظر نکند، در صورت نیاز گزینههای متعددی برای پاسخ نظامی با تمام قوا وجود دارد.
او افزود که «مجموعهای گسترده از گزینهها را در اختیار وزیر دفاع و رئیسجمهور ایالات متحده» قرار داده است.
کوریلا در پاسخ به سوال مایک راجرز، رئیس کمیتهٔ نیروهای مسلح، که پرسید آیا سنتکام در صورت عدم انصراف دائمی ایران از برنامه هستهایش، آماده است با تمام قوا واکنش نشان دهد، گفت: «بله».
همزمان با این تحولات، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی گزارش فصلی خود را در مورد برنامهٔ هستهای ایران به شورای حکام ارائه کرده و گفته که «ایران پاسخ فنی معتبر و قابل قبولی به پرسشهای آژانس در مورد ذرات یافتشده در اماکن اعلامنشده خود نمیدهد».
رافائل گروسی افزوده که نمیتواند تأیید کند برنامهٔ هستهای ایران صلحآمیز است.
سه کشور اروپایی بریتانیا، فرانسه و آلمان همراه با آمریکا قرار است قطعنامهای به شورای حکام آژانس ارائه کنند که در آن گفته شده ایران به تعهدات پادمانی خود پایبند نبوده است.
در صورت تصویب این قطعنامه، برای نخستین بار در حدود ۲۰ سال گذشته ایران رسماً به نقض تعهدات هستهایش متهم خواهد شد.
جمهوری اسلامی کویر سمنان را کانون اصلی برنامه تسلیحات اتمی خود کرده است
نماینده شورای ملی مقاومت ایران در نشست خبری گفت جمهوری اسلامی کویر سمنان را کانون اصلی برنامه تسلیحات اتمی خود کرده است.
او گفت تعیین کویر سمنان به عنوان «منطقه نظامی» به تهران پوششی داد تا توسعه، آزمایشها و فعالیتهای تسلیحات هستهای را در اعماق کویر، تحت تدابیر شدید امنیتی پنهان کند.
به گفته این نهاد، در پروژه ساخت سلاح هستهای جمهوری اسلامی در کویر سمنان و شاهرود صدها متخصص کار میکنند که به صورت مداوم به این سایتها تردد دارند.
نماینده شورای ملی مقاومت ایران در این نشست خبری گفتجمهوری اسلامی در سه دهه گذشته برای پروژه ساخت سلاح هستهای خود دو هزار میلیارد دلار هزینه کرده که این میزان بسیار بیشتر از کل درآمد نفتی حکومت بوده است.
این شورا خاطرنشان کرد که از دسامبر سال ۲۰۲۴، چهار سایت کلیدی مرتبط با برنامه هستهای جمهوری اسلامی، شامل سایتهای ایوانکی و رادار گرمسار، پایگاه موشکی شاهرود و تاسیسات موشکی توسعهیافته سمنان را افشا کرده است.
در همین حال ترامپ و اعضای تیم ارشد سیاست خارجی او ساعتها در مورد استراتژی آمریکا در رابطه با بحران هستهای ایران و جنگ غزه در کمپ دیوید بحث کردند. آمریکا میگوید “پیشنهاد سختی” به ایرانیها داده و انتظار “پاسخی سخت” از آنها دارد.
دو مقام آمریکایی و یک منبع آگاه دیگر به اکسیوس گفتند دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا روز دوشنبه ۹ ژوئن با تمامی اعضای تیم ارشد سیاست خارجی خود در اقامتگاه کمپ دیوید ساعتها درباره بحران هستهای ایران و جنگ غزه گفتگو کردند.
این نشست در حالی برگزار شد که پنج دور مذاکرات ایران و آمریکا ناموفق بوده و تلاشهای تاکنونی ترامپ برای دستیابی به یک توافق هستهای که به گفته او قرار است “از جنگ با ایران جلوگیری کند” به جایی نرسیده.
همچنین تلاش ترامپ برای رسیدن یک توافق به منظور آزادی گروگانهای اسرائیلی و آتشبسی که بتواند به جنگ غزه پایان دهد، با شکست مواجه شده است.
یک مقام ارشد آمریکایی به اکسیوس گفت که ترامپ هر دو بحران را در هم تنیده و بخشی از یک واقعیت منطقهای گستردهتر میداند که سعی در شکل دادن به آن دارد.
در این نشست جیدی ونس، معاون رئیسجمهوری، مارکو روبیو، وزیر خارجه، پیت هگست، وزیر دفاع، سوزی وایلز، رئیس دفتر کاخ سفید، استیو ویتکاف، فرستاده ویژه، جان رتکلیف، رئیس سازمان سیا، تولسی گبارد، مدیر اطلاعات ملی و دیگر مقامات ارشد آمریکا حضور داشتند.
ترامپ روز دوشنبه گفت که “ژنرالها و دریادارها” نیز در این جلسات شرکت داشتند، اما از بیان اینکه چه موضوعاتی مورد بحث قرار گرفته است، خودداری کرد.
یک مقام آمریکایی در این رابطه به اکسیوس گفت: «این نشست به همه افراد ارشد دولت اجازه داد تا برای مدت طولانی دور هم بنشینند و در مورد این مسائل بحث کنند.» کاخ سفید به درخواست برای اظهار نظری در این باره پاسخی نداده است.
“پیشنهادی سخت و پاسخی سخت”
اکسیوس همچنین به نقل از یک مقام ارشد کاخ سفید نوشت که آمریکا نشانههایی دریافت کرده است که ایران علیرغم “نه” گفتن، همچنان علاقمند به ادامه مذاکرات است. او گفت: «ما پیشنهاد سختی برای ایران ارسال کردیم و انتظار پاسخی سخت از آنها داریم.»
جمهوری اسلامی ماه گذشته پیشنهاد توافق هستهای آمریکا را دریافت کرد و هنوز به آن پاسخ نداده است. کاخ سفید میگوید مهلت اولیه ترامپ برای توافق، پنجشنبه این هفته به پایان میرسد، اگرچه هر دو طرف فعلاً میخواهند به گفتگو ادامه دهند.
ترامپ روز دوشنبه این هفته گفت که ایرانیها “مذاکرهکنندگان خوبی” هستند، اما “گاهی اوقات میتوانند خیلی سرسخت باشند.” او افزود: «ما در تلاشیم تا توافقی حاصل شود که هیچ ویرانی و مرگی در کار نباشد… امیدوارم که اینطور پیش برود، اما ممکن است اینطور پیش نرود. به زودی خواهیم فهمید.»
گفتگوی ترامپ و نتانیاهو
دونالد ترامپ روز دوشنبه پیش از ترک کمپدیوید گفتگوی تلفنی ۴۰ دقیقهای با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل داشت. به گزارش رسانههای اسرائیلی نتانیاهو پس از این تماس جلسه کابینه امنیتی اسرائیل را تشکیل داد.
بنا بر گزارش اکسیوس اگرچه نتانیاهو بیشتر به گزینه نظامی علاقهمند است، اما به ترامپ اطمینان داده است که در حالی که مذاکرات در جریان است، اقدامی نخواهد کرد.
ترامپ پس از تماس تلفنی با نتانیاهو به خبرنگاران گفت خواستههای ایران به ویژه در مورد غنیسازی اورانیوم “به هیچ وجه قابل قبول نیست”.
وزارت خارجه جمهوری اسلامی اعلام کرد که دور ششم مذاکرات روز یکشنبه در مسقط، عمان برگزار خواهد شد. اما این مقام ارشد آمریکایی گفته است که نشستی در روز جمعه در اسلو نیز یکی از گزینهها خواهد بود.
تلاش برای آتشبس در غزه
به گفته یک مقام آمریکایی ترامپ به نتانیاهو گفته است که از ورود کمکهای بشردوستانه به غزه خوشحال است. اما مذاکرات آتشبس، علیرغم خوشبینیهای دورهای، هفتههاست که به بنبست رسیده است.
همچنین یک مقام آمریکایی و یک مقام اسرائیلی گفتند که تلاشها برای نرم کردن موضع حماس در قبال پیشنهاد آمریکا برای توافق، در روزهای اخیر پیشرفتهایی را نشان میدهد که بخشی از آن به دلیل افزایش فشار میانجیگران قطری است.
این مقام آمریکایی گفت: “ما انتظار پیشرفتی در این هفته نداریم، اما قطعاً پیشرفتهایی حاصل شده است و ما از آنچه فکر میکردیم به توافق نزدیکتر هستیم.”