
به گزارش اکسیوس به نقل از دو مقام اسرائیلی، نتانیاهو به تام باراک، فرستاده ویژه دونالد ترامپ به سوریه گفته است که خواهان آغاز مذاکرات با حکومت جدید سوریه و با میانجیگری آمریکا است. با این حال به نظر میرسد که کنترل بلندیهای جولان همچنان نقطه اصلی اختلاف خواهد بود.
به گزارش اکسیوس به نقل از یک مقام ارشد اسرائیلی، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل با هدف دستیابی به توافق امنیتی جدید و در نهایت حصول صلح کامل با سوریه به دنبال مذاکره با حکومت احمد شرع، رئیس دولت موقت این کشور است. چنین مذاکراتی در صورت برگزاری، نخستین گفتگوی رسمی میان اسرائیل و سوریه از سال ۲۰۱۱ تاکنون خواهد بود. این در حالی است که دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا در جریان سفر به عربستان سعودی و دیدار با احمد شرع در ریاض بارها ایده پیوستن دمشق به پیمان ابراهیم و عادیسازی روابط میان سوریه و اسرائیل را مطرح کرده بود.
پس از سقوط حکومت بشار اسد، رئیس جمهوری مخلوع سوریه به دست شبهنظامیان سوری به رهبری احمد شرع در دسامبر گذشته، اسرائیل با حملات گسترده هوایی به سوریه تقریبا تمامی توان نیروی هوایی، دریایی، پدافند هوایی و سامانههای ضد موشکی باقیمانده از زمان آقای اسد را نابود کرد.
اسرائیل همچنین کنترل منطقه حائل مرزی با سوریه و بخشی از خاک این کشور را در دست گرفت.
دولت آقای نتانیاهو در ابتدا به شدت از حمایت دولت رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه از دمشق نگران بود و از آمریکا خواست که در تعامل با دمشق احتیاط به خرج دهد.
به گزارش اکسیوس، اقدام ماه گذشته آقای ترامپ مبنی بر دیدار با احمد شرع و اعلام لغو کامل تحریمهای سوریه مقامات اسرائیلی را شوکه کرد.
بنابر این گزارش، با وجود نگرانیهای مقامات اسرائیلی نسبت به حکومت آقای شرع، آنها شرایط جدید سوریه از جمله خروج نیروهای ایرانی و حزبالله از این کشور را فرصت چشمگیری برای تحول در روابط دیپلماتیک دوجانبه میدانند.
همچنین تغییر چشمگیر سیاست آمریکا در قبال حکومت جدید سوریه موجب شد که اسرائیل نیز به تدریج مسیر تعامل را در پیش بگیرد.
مذاکرات احتمالی پیشرو میان اسرائیل و سوریه، نخستین اقدام دولت آقای نتانیاهو برای ارتباط با دولت جدید سوریه نیست. به گفته دو مقام اسرائیلی، اسرائیل ابتدا از طریق میانجیهایی پیامهایی را با دولت احمد شرع مبادله کرده و سپس وارد مذاکرات مستقیم محرمانه در کشورهای ثالث شده است.
یک مقام ارشد اسرائیلی به اکسیوس گفت که آقای شرع از آنچه اسرائیل پیشبینی میکرد، مواضع معتدلتری اتخاذ کرده است و از آنکارا دستور نمیگیرد.
این مقام اسرائیلی افزود: «برای ما بهتر است که دولت سوریه به ایالات متحده و عربستان سعودی نزدیک باشد.»
تام باراک، فرستاده ویژه آمریکا در امور سوریه و از معتمدان قدیمی دونالد ترامپ، در سفر هفته گذشته به اسرائیل با بنیامین نتانیاهو و دیگر مقامات بلندپایه این کشور دیدار کرد. آقای باراک یک هفته پیش از این سفر، در دمشق با احمد شرع دیدار و اقامتگاه سفیر سوریه در این شهر را بازگشایی کرد.
آقای باراک در دمشق مناقشه اسرائیل و سوریه را «قابل حل» دانسته و گفته بود که برای حصول این امر لازم است که دو طرف «معاهده عدم تعرض» امضا کنند.
به گزارش اکسیوس به نقل از یک مقام اسرائیلی، هدف نهایی آقای نتانیاهو دستیابی به مجموعهای از توافقها با حکومت آقای شرع است که با توافق بهروزرسانیشده امنیتی بر پایه توافق سال ۱۹۷۴ آغاز و به توافق صلح میان دو کشور ختم میشود.
به گفته این مقام اسرائیلی، تمایل آقای شرع به ایجاد روابط نزدیک با دولت دونالد ترامپ فرصت دیپلماتیک محسوب میشود. او گفت: «ما میخواهیم هرچه زودتر برای عادیسازی روابط با سوریه تلاش کنیم.»
این مقام اسرائیلی گفت که آقای باراک به مقامات اسرائیلی گفته است که آقای شرع نیز آماده مذاکره برای دستیابی به توافقهای جدید است.
تام باراک پس از سفر به اسرائیل در بازگشت به واشنگتن دونالد ترامپ و مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا را در جریان اقدامات خود و تحولات اخیر قرار داد. او در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «اطمینان دارم که تحقق چشمانداز رئیسجمهوری از طریق فعالیتهای وزارت خارجه دستیافتنی است.»
اسرائیل چه انتظاراتی دارد؟
به گفته یک مقام آمریکایی، اسرائیلیها در دیدار با آقای باراک خطوط قرمز خود را برای توافق با سوریه مشخص کرده و گفتهاند که ترکیه نباید در خاک سوریه پایگاه نظامی داشته باشد، ایران و حزبالله هیچوقت نباید بتوانند به سوریه بازگردند و جنوب سوریه باید غیرنظامیسازی شود.یک مقام اسرائیلی گفت: «تا زمانی که توافق جدیدی شامل غیرنظامیسازی جنوب سوریه امضا نشود، نیروهایمان در خاک این کشور حضور خواهند داشت.»
او افزود که اسرائیل مایل است ذیل توافق مرزی آینده با سوریه، نیروهای آمریکایی نیز همراه با نیروهای سازمان ملل در مرز حضور داشته باشند.
با این حال، یکی از اصلیترین مسائل در مذاکرات احتمالی اسرائیل و سوریه تسلط بر بلندیهای جولان خواهد بود. اسرائیل درپی جنگ ششروزه در سال ۱۹۶۷ بخش گستردهای از این منطقه را اشغال کرد.
حکومت اسدها طی مذاکرات در سه دهه گذشته در ازای صلح با اسرائیل خواستار خروج کامل این کشور از بلندیهای جولان شده بود.
دونالد ترامپ در دور نخست ریاست جمهوری حاکمیت اسرائیل را بر این منطقه به رسمیت شناخت و دولت جو بایدن هم از این تصمیم عقبنشینی نکرد.
به گزارش اکسیوس، مقامات اسرائیلی بر این باورند که اگرچه حکومت کنونی سوریه مساله جولان را در مذاکرات آتی پیش خواهد کشید، اما احتمالا موضعی انعطافپذیرتر اتخاذ خواهد کرد.