سایت خبری CNBC به نقل از یک کارشناس گفت «نشانههای آشکاری» از آماده شدن دولت دونالد ترامپ، رییس جمهوری آمریکا، برای عدم تایید پایبندی ایران به توافق بین المللی اتمی دیده میشود.
بعضی از تحلیلگران معتقد هستند در صورت چنین اتفاقی متحدان آمریکا ممکن است همراهی نکنند. به غیر از ایران و آمریکا، کشورهای بریتانیا، فرانسه، آلمان، روسیه، چین و سازمان ملل متحد هم توافق اتمی را امضا کردهاند.
آمریکا نیکی هیلی، رییس هیات نمایندگی خود در سازمان ملل متحد را روز چهارشنبه به وین فرستاد تا با مقامات آژانس بین المللی انرژی اتمی دیدار کند. آژانس مسئول نظارت بر فعالیتهای اتمی ایران و تایید پایبندی ایران به توافق اتمی سال ۲۰۱۵ موسوم به «برجام» است.
روز پنجشنبه رسانههای ایران اعلام کردند که وزیر خارجه ایران در نامهای به آژانس انرژی اتمی بر «پایبندی این کشور به وظایف و مسئولیتهای خود» در ارتباط با توافق اتمی تاکید کرده است.
هیلی در دیدار خود با مقامات آژانس «نظارت و راستآزمایی تعهدات اتمی ایران» را مورد گفتگو قرار داده است. در بیانیه دفتر هیلی توضیح بیشتری در این باره داده نشده است.
هفته گذشته هیلی گفت که دولت ایران باید برای «آزمایشهای موشکی، حمایت از تروریسم، نادیده گرفتن حقوق بشر و نقض قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل متحد پاسخگو باشد و نباید به ایران اجازه داد با استفاده از توافق اتمی جهان را به گروگان بگیرد».
دولت ترامپ تا کنون ۲ بار پایبندی ایران به توافق اتمی را تایید کرده است. بنابر قانون دولت آمریکا باید هر ۹۰ روز کنگره را از پایبندی ایران مطلع کند. دور بعدی بازبینی در ماه اکتبر خواهد بود.
تحلیلگران میگویند که دولت ترامپ قصد دارد توافق اتمی با ایران را مورد بازنگری قرار دهد. ترامپ در جریان رقابتهای انتخاباتی سال گذشته گفته بود که قرارداد اتمی را پاره خواهد کرد و آن را «بدترین قرارداد» خوانده بود.
دولت آمریکا تحریمهای جدید علیه ایران گذاشته و هفته گذشته این کشور را متهم کرد که «روح» توافق اتمی را نقض کرده است.
جان گلاسر، مدیر موسسه لیبرال «کاتو» گفت: «نشانههای آشکاری از عدم تایید پایبندی ایران از سوی ترامپ را مشاهده میکنیم. اگر ما از این توافق خارج شویم یا آن را لغو کنیم، در سطح جهان منزوی میشویم و نمیتوانیم تحریمها را دوباره برقرار کنیم و این بخاطر عدم همراهی جامعه بینالمللی با آن خواهد بود».
گلاسر گفت: «طرفهای دیگر در این توافق معتقدند که ایران این قرارداد را اجرا میکند و توافق اتمی قراردادی محکم است. این توافق مناقشه نظامی را از روی میز برداشته است».
هفته گذشته حسن روحانی تهدید کرد اگر آمریکا تحریمهای جدیدی تصویب کند ایران از توافق اتمی خارج خواهد شد.
توماس کاراکو، عض ارشد موسسه محافظهکار «پروژه دفاع موشکی» گفت: «ایران منافع زیادی از این توافق داشته است. آنها در ازاء محدود کردن توان اتمی خود احتمالا سعی میکنند که منافع خود را حداکثر کنند. تهران سعی دارد این توافق را آنقدر ادامه دهد تا راه بازگشت تحریمها را ببندد».
تحلیلگران معتقدند ایران بخاطر سالها تحریم و آسیبهای اقتصادی میخواهد توافق اتمی را اجرا کند. بعد از امضای توافق اتمی، ایران صادرات نفتی خود را افزایش داده و قراردادهای سرمایه گذاری چند میلیارد دلاری امضا کرده است.