دبیرکل سازمان ملل ابراز نگرانی کرده که همهپرسی استقلال در اقلیم کردستان در شرایط کنونی، روند مقابله با داعش را تضعیف کند و بر بازسازی مناطق آزاد شده و بازگشت سه میلیون آواره تاثیر منفی بگذارد.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل میگوید همهپرسی استقلال در کردستان عراق در شرایط فعلی، میتواند به وحدت و یکپارچگی عراق لطمه بزند و پیروزی بر “دولت اسلامی” را دشوارتر کند.
استفان دویاریچ، سخنگوی آنتونیو گوترش، با اعلام این موضع گفت: «دبیرکل سازمان ملل از همه مقامات رهبری عراق خواسته تا شرایط موجود را با خویشتنداری و حوصله بررسی کنند.»
دبیرکل سازمان ملل تاکید کرده که به مشروعیت، حق حاکمیت و یکپارچگی عراق احترام میگذارد و خواستار آن است که هر مسئلهای میان دولت مرکزی عراق و اقلیم کردستان در دیالوگ و تعاملی سازنده حل و فصل شود.
پارلمان اقلیم خودگردان کردستان عراق روز جمعه ۱۵ سپتامبر (۲۴ شهریور) با وجود مخالفت دولت مرکزی، به برگزاری رفراندوم استقلال در تاریخ ۲۵ سپتامبر (سوم مهر) رای داد.
مقامات اربیل از مدتها قبل بر سر چگونگی صادرات نفت اقلیم، بودجه و تامین امنیت مناطق کردنشین، اختلاف نظرهای جدی با بغداد دارند.
ایران و ترکیه با تصمیم مقامات اقلیم به شدت مخالفند و بیم دارند که این گام، کردهای ساکن این دو کشور را نیز به جدایی تشویق کند.
آمریکا نیز که متحد دیرین کردها در شمال عراق محسوب میشود، رفراندوم استقلال در شرایط زمانی فعلی را مخل مبارزه با نیروهای داعش دانسته است. کاخ سفید پس از تصویب طرح همهپرسی در پارلمان اقلیم، از مقامات اربیل خواست به خاطر اولویت مقابله با داعش و حفظ ثبات و امنیت عراق و منطقه، از این تصمیم منصرف شوند.
یان کوبیس، فرستاده ویژه سازمان ملل در عراق نیز از مقامات اقلیم دعوت کرده که زیر نظر شورای امنیت، وارد مذاکره با دولت بغداد شوند.
کوبیس میگوید بهتر است ظرف دو الی سه سال، مبانی و توافقات مربوط به مناسبات آتی کردستان عراق و بغداد تعیین شود و مسعود بارزانی رفراندوم را تا زمان پایان گرفتن گفتوگوها به تعویق بیندازد.
همهپرسی استقلال کردستان عراق به معنای جدایی این خطه از عراق نیست اما میتواند موقعیت مسعود بارزانی، رئیس اقلیم را نسبت به سایر رقبای حزب دمکرات کردستان عراق در مذاکره با دولت مرکزی عراق تقویت کند.
پارلمان اقلیم ۱۱۱ نماینده دارد. در نشست رایگیری برای برگزاری رفراندوم، ۳۸ نماینده غایب بودند و از ۷۳ نماینده حاضر، ۶۵ نفر به این طرح رای مثبت دادند. دو حزب گوران (جنبش تغییر) و اتحاد اسلامی، از جمله مخالفان داخلی این رفراندوم هستند و نمایندگان آنها در رایگیری حضور نیافتند. این دو حزب پس از احزاب ائتلافی حاکم بر اقلیم، یعنی حزب دمکرات و اتحادیه میهنی، قدرتمندترین احزاب کردستان عراق به شمار میروند.