در میان نهادهای ریز و درشت متعلق به سپاه پاسداران، «سازمان هنری رسانهای اوج» به دلیل فعالیت در عرصه فرهنگی، کارکرد و اهداف متفاوتی دارد.
جوانی به نام احسان محمدحسنی بر ریاست این سازمان و بودجه کلان آن تکیه زده است که در سابقه وی، علاوه بر حضور در سوریه، همنشینی مستمر با سپاهیان و رفاقت نزدیک با قاسم سلیمانی حتی بازجویی از زندانیان سیاسی نیز دیده میشود.
درباره او چه میدانیم؟
«رجل فرهنگی» مطلوب نظام
احسان محمدحسنی، در عین جوانی، سالهاست که علاوه بر «اوج» با فرماندهان سپاه و بخشهای امنیتی نظام در سمتهای مختلف و عمدتاً به ظاهر فرهنگی همکاری داشته است.
از جمله فروردین ماه سال ۱۳۹۶ با حکم غلامحسین غیبپرور، رئیس «سازمان بسیج»، محمدحسنی با حفظ ریاستش بر «اوج»، به مدیرعاملی «بنیاد فرهنگی روایت» منصوب شد و تا تیرماه سال ۱۳۹۷ در این سمت باقی ماند. این بنیاد، به تنهایی، موسساتی همچون «انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس»، «موسسه روایت فتح» و «شهرک سینمایی دفاع مقدس» را در خود جای داده است.
این تنها حکم محمدحسنی از رئیس بسیج نبود، آنچنانکه او مرداد ماه سال ۱۳۹۶ نیز با حکم این فرمانده سپاه به ریاست نهادی به نام «بسیج هنرمندان» منصوب شد و حدوداً ۹ ماه این سمت را برعهده داشت.
همزمان با ریاست محمدحسنی بر سه نهاد «اوج»، «بنیاد فرهنگی روایت» و «بسیج هنرمندان» با بودجههای غیرشفاف و کلان، هزاران نفر از جوانان ایرانی اغلب تحصیلکرده در جستجوی کار روزگار میگذراندند. آنچنانکه طبق آمارهای رسمی، نرخ بیکاری جوانان در سال ۱۳۹۶ بیش از ۲۵ درصد اعلام شده است.
بیشتر در این باره:
سهم امنیتیها، نظامیها، رانتخواران و پولشوها از سینمای ایران
محمدحسنی اما سه شغله بودن خود را تکذیب و آن را تنها نوعی «همافزایی» این سه نهاد اعلام کرده: «بسیج هنرمندان تمرکز خود را بر جذب و شبکهسازی اصحاب هنر میگذارد. اوج نیز به خانواده هنرمندان انقلاب نزدیک میشود».
در سابقه او اما ریاست «فرهنگسرای پایداری» و معاونت هنری و اطلاعرسانی «بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس» نیز دیده میشود.
این چنین است که محمدحسنی، چهره فرهنگی مطلوب برای رسانههای حکومتی بویژه نزدیک به سپاه و نهادهای امنیتی نظام است، آنچنانکه از خبرگزاری «تسنیم»، لقب «رجل جوان فرهنگی» گرفته و طی سالهای اخیر، حتی چندین بار گزارشهایی درباره احتمال ریاست او بر صدا و سیما منتشر شده است.
دست در دست سپاه؛ از تهران تا حلب
احسان محمدحسنی بویژه با راهاندازی «سازمان اوج» از ابتدای سال ۱۳۹۰ در دوران فرماندهی محمدعلی جعفری بر سپاه پاسداران، عملاً اهداف و برنامههای نظام و سپاه را در بخشهای فرهنگی پیگیری و اجرا میکند؛ به طوری که خبرگزاریهای وابسته به سپاه اساساً راهاندازی «اوج» را پاسخ محمدحسنی و همفکرانش به «فراخوان أین عمار» رهبر جمهوری اسلامی بعد از حوادث سال ۱۳۸۸ میدانند تا «جبهه فرهنگی انقلاب» را «احیا» کنند.
«اوج» خیلی زود در سینما، تئاتر، موسیقی، گرافیک و تبلیغات شهری فعالیت گستردهای را آغاز کرد و همچنان بر دامنه فعالیتهای آن افزوده میشود. فیلمهای «بادیگارد» (ابراهیم حاتمیکیا)، «تنگه ابوقریب» (بهرام توکلی)، «زندانیها» (مسعود دهنمکی)، «ایستاده در غبار» (محمدحسین مهدویان)، «سوء تفاهم» (احمدرضا معتمدی) و سریالهای «پایتخت ۵» (سیروس مقدم)، «گیله وا» (اردلان عاشوری)، «سر دلبران» (محمدحسین لطیفی) از جمله مهمترین تولیدهای این سازمان به شمار میروند؛ محصولاتی که با حمایت مالی سپاه پاسداران تولید شدهاند. محمدحسنی البته دریافت پول از سپاه پاسداران را کتمان نمیکند: «ما با افتخار از سپاه پاسداران حمایت میگیریم و در اختیار هنرمندان میگذاریم».
نشست خبری احسان محمدحسنی، رئیس سازمان هنری اوج (راست)، در ۱۶ مرداد ۹۶
بیشتر در این باره:
آیا سازمان اوج به دنبال حکومت بر سینمای ایران است؟
رفاقت و نزدیکی محمدحسنی با سپاهیان تنها به مرزهای ایران محدود نیست به طوری که او تاکنون چندین بار همراه با سپاهیان و نیروهای موسوم به «مدافع حرم» از کشورهای مختلف به شهرهایی در سوریه همچون حلب و دمشق سفر کرده است. از جمله یک بار در سال ۱۳۹۲ همراه با حسین همدانی، از فرماندهان ارشد سپاه که سال ۱۳۹۴ در حلب سوریه کشته شد، با هلیکوپتر به همین دو شهر سفر کرد.
محمدحسنی همچنین رابطه نزدیکی با قاسم سلیمانی داشت تا حدی که برخی افراد برای دیدار با «حاج قاسم» از «حاج احسان» کمک میگرفتند. قاسم سلیمانی بارها در صحنههای فیلمبرداری و مراسمهای مختلف مربوط به تولیدهای سینمایی «سازمان اوج» حضور یافت؛ شانه به شانهاش نیز احسان محمدحسنی. از جمله فیلم «۲۳ نفر» به کارگردانی مهدی جعفری در مهرماه سال ۱۳۹۷ با حضور قاسم سلیمانی، کلید خورد.
احسان محمدحسنی البته تنها نیست. او در کنار افرادی همچون سیدنظامالدین موسوی (مدیرعامل پیشین خبرگزاری فارس و عضو کنونی مجلس شورای اسلامی)، سعید حدادیان (مداح نزدیک به بیت رهبری)، مسعود دهنمکی و نادر طالبزاده، حلقهای از مجموعه افراد مطلوب سپاه و نظام را در بخشهای تبلیغی و رسانهیی تشکیل داده است.
ماآدمنظام_هستیم
کارکرد «اوج» و محمدحسنی برای جمهوری اسلامی بازتولید ایدئولوژی نظام در ساحت فرهنگی بویژه از طریق به اصطلاح هنرمندانی است که به دلایل مختلف با «اوج» و سپاه پاسداران مشغول به همکاری هستند؛ آنچنانکه محمدحسنی خود درباره اهمیت «تربیت فیلمساز متعهد» و «تربیت ۵۰۰ چریک کار درست حوزه هنر در طی یک دهه» سخنرانی میکند. او در جملاتی صریحتر آرزو میکند که هشتگ «آدم نظام» راه بیفتد: «کاش یک هشتگ ایجاد شود با این مضمون که “ما آدم نظام هستیم“ زیرا ما افتخار میکنیم که از این نظام ارتزاق میکنیم.»
از جمله شناختهشدهترین افراد نزدیک به «اوج» و محمدحسنی کسی نیست جز ابراهیم حاتمیکیا. رابطه حاتمیکیا و محمدحسنی حالا فراتر از همکاری به مرحله ستایش علنی از یکدیگر رسیده به طوری که رئیس «اوج» علاوه برگزاری بزرگداشت و حمایت مالی از فیلمهای حاتمیکیا، از او به عنوان «فانوس دریایی» برای «نسل سوم انقلاب» یاد میکند. حاتمیکیا نیز در مقابل میگوید: «بچههای این مؤسسه سربازان گمنام امام زمان هستند».
ابراهیم حاتمیکیا (وسط) و احسان محمد حسنی (چپ) رئیس سازمان اوج
علی نصیریان، سعید راد، علیرضا داوودنژاد، محمدحسین مهدویان، فریدون جیرانی، سیاوش طهمورث، رسول نجفیان، مریلا زارعی، نرگس آبیار و احمدرضا درویش از جمله افراد شناختهشدهای هستند که در مراسمهای مختلف به میزبانی احسان محمدحسنی و «سازمان اوج» حضور یافته، سخنرانی کرده، از فعالیتهای «حاج احسان» ستایش کرده و گاه با القابی همچون «هنرمندان انقلابی» مورد تجلیل قرار گرفتهاند.
سعید راد حتی پا فراتر نهاده و در مراسم بزرگداشت حاتمیکیا و سینمای انقلاب میگوید: «الان چندین سال است که به ایران آمدهام، مدیریتها را یکی بهتر از یکی میبینیم».
بازجویی از محمد نوریزاد
در سابقه احسان محمدحسنی، فعالیتهای امنیتی و حتی «بازجویی» نیز دیده میشود. از جمله، او صراحتاً در یادداشتی در آذرماه سال ۱۳۹۰ ضمن انواع توهینها و تهمتها به محمد نوریزاد از «جلسه پنج ساعته»اش در یک «روز گرم تابستانی» با او «در روزهای حبس» خبر داده است. در این دیدار-بازجویی، نادر طالبزاده و مصطفی دالایی (مستندساز و از همکاران مرتضی آوینی) نیز محمدحسنی را همراهی کردهاند.
چندان دور از احتمال نیست که محمدحسنی در بازجویی از دیگر چهرههای هنری زندانی نیز حضور داشته باشد. محمد رسولاف، فیلمسازی که طعم زندان و بازجویی را در جمهوری اسلامی چشیده است، سال ۱۳۹۸ در گفتگویی اعلام کرد که «بازجویانش گفتهاند از سازمان اوج هستند».
به گفته آقای رسولاف، در نخستین جلسه بازجویی یک «گروه سه نفره» حضور داشتند: «کسی که سرپرست گروه بود همان ابتدای جلسه خودشان را معرفی کردند و گفتند ما از اطلاعات سپاه هستیم؛ از قرارگاه ثارالله؛ اوج هم مال ماست».
نشانی: بیت رهبری
احسان محمدحسنی، همچون بیشتر همفکران شناختهشدهترش در نهادهای مختلف نظام، از خشونت و سرکوب واهمهیی ندارد و به ادبیات و واژگان آخرالزمانی علاقهمند است: «شمشیرهای تیزمان را به سمت آوردگاه نبرد آخرالزمانی به رقص درآوردهایم»؛ اغلب نامههایش را با عنوان «برادر روسیاه» و«کوچکترین سرباز جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی» امضا میکند؛ حسرت میخورد که چرا از امثال دهنمکی و حاتمیکیا «فقط یکی داریم»؛ تعریفش از عرصه فرهنگی به مثابه «زمین مینگذاریشده» است و در حمله به مخالفان و منتقدان از هیچ توهینی همچون «عفونتهای چرکین متورم شده» و «موش کورهای سیاست» کوتاهی نمیکند.
در کنار همه اینها اما احسان محمدحسنی مجیزگویی از علی خامنهای را از خاطر نمیبرد: «خانه همه ما بیت رهبری است».