اتحادیۀ اروپا هفت نفر از همکاران نزدیک رئیس جمهوری روسیه را در دو پروندۀ جداگانه تحریم کرد: مسمومیت آلکسئی ناوالنی، چهرۀ اپوزیسیون روسیه و بیثباتی و جنگ داخلی در لیبی. رئیس سازمان اطلاعات و امنیت کشور و همچنین یک میلیاردر روسی که به “سرآشپز پوتین” شهرت دارد، از جمله تحریمشدگاناند.
روز پنجشنبه ۱۵ اکتبر/۲۴ مهر، رهبران ۲۷ کشور عضو اتحادیۀ اروپا که در بروکسل گرد آمدهاند، مجموعه تحریمهایی را علیه مقامات روسی تصویب کردند. ساعتی بعد، بریتانیا که دیگر عضو اتحادیۀ اروپا نیست، به جمع تحریمکنندگان پیوست.
شش نفر از نزدیکترین همکاران ولادیمیر پوتین مشمول این تحریمها شدهاند:
- آندرهیی لارین، رئیس دایرۀ امور داخلی دفتر ریاست جمهوری و معاونش سرگئی کیرییِنکو
- سرگئی مِنیاییلو، نمایندۀ ویژه ولادیمیر پوتین
- الکساندر بورتنیکف، رئیس سازمان امنیت و اطلاعات کشور – “اف.اس.بی” (سرویس امنیت فدرال روسیه)
- آلکسئی کریوو روچکو، معاون وزارت دفاع در امور تسلیحات
این شش نفر که معمولاً با شخص رئیس جمهوری ارتباط مستقیم دارند، متهم به شرکت در توطئۀ مسموم کردن ناوالنی هستند. اتحادیۀ اروپا اعلام کرد که “منطقاً میتوان نتیجه گرفت که مسمومیت آلکسئی ناوالنی جز با موافقت دفتر ریاست جمهوری ممکن نبوده است”.
تحریم “سرآشپز پوتین”
در پروندهای جداگانه، اتحادیۀ اروپا یکی دیگر از نزدیکان پوتین به اسم اِوگِنی پریگوژین را به خاطر تلاش در جهت “بیثبات کردن لیبی” تحت تحریم قرار داد.
این نخستین بار نیست که اِوگِنی پریگوژین، تاجر میلیاردر روس تحت تحریم قرار میگیرد. آمریکا قبلاً او را به خاطر مداخله در اوکراین تحریم کرده بود. پریگوژین که به کنایه “سرآشپز پوتین” لقب گرفته، به قدری به ولادیمیر پوتین نزدیک است که برخی کارشناسان او را یکی از مهمترین شخصیتهای دولت روسیه میدانند.
پریگوژین با شرکت “واگنر” همکاری دارد. این شرکت خصوصی که یکی از تخصصهایش استخدام و اعزام مزدور به صحنههای جنگ است، از جمله در لیبی فعال بوده است. از نظر اتحادیۀ اروپا، اِوگِنی پریگوژین طی همکاریهایش با این شرکت “صلح، ثبات و امنیت لیبی را به خطر انداخته است”. دولت بریتانیا نیز با پیوستن به تحریمها اعلام کرد که پریگوژین “فعالیتهای بسیار زیادی در ارتباط با حضور مزدوران خارجی در لیبی” داشته است.
بعد از اعلام رسمی تحریمها، دیمیتری پسکوف سخنگوی ریاست جمهوری روسیه هشدار داد که این تصمیمهای بروکسل به “روابط اتحادیۀ اروپا و مسکو لطمه خواهد زد”. او گفت که “پاسخ مسکو بر حسب منافع روسیه” مشخص خواهد شد.
بازدید استثنایی ملکه الیزابت
ملکۀ ٩۴ سالۀ انگلستان که طی شش ماه اخیر در مراسم و بازدیدها شرکت نکرده، روز پنجشنبه ۱۵ اکتبر به بازدید آزمایشگاهی رفت که در مورد سم “نوویچوک” تحقیق میکند.
نوویچوک یک عامل عصبی است که چند دهه قبل توسط کارشناسان شوروی تولید شد. پیمان منع اشاعه سلاحهای شیمیایی استفاده از این مادّه را غیرقانونی میداند. اما مسکو علیه دشمنان خود همچنان از “نوویچوک” استفاده میکند. در سال ۲٠۱٨، سرگئی اسکریپال و دخترش با همین ماده مسموم شدند. اخیراً الکساندر ناوالنی نیز – بنا به تشخیص متخصصان آلمانی – با “نوویچوک” مسموم شد.
علت مسمومیت اسکریپال و دخترش را برای نخستین بار لابراتوار انگلیسی “پورتون داون” کشف کرد که امروز مورد بازدید ملکه الیزابت قرار گرفت. حضور استثنایی ملکه، گذشته از قدردانی از فعالیتهای حساس لابراتوار “پورتون داون”، احتمالاً به این معنا است که لندن برای پروندۀ سوءقصدهایی که به مسکو نسبت داده میشود اهمیت فراوان قائل است.