آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارشی محرمانه به اعضایش اعلام کرد ایران برخلاف توافق هستهای، تولید اورانیوم فلزی را آغاز کرده و بر این اساس، مقدار اندکی از این ماده را پس از نصب تجهیزات جدید در سایت نطنز تولید کرده است.
این اقدام نقض برجام محسوب میشود و ایران در برجام متعهد شده که ۱۵ سال فعالیتی در تحقیق و توسعه اورانیوم فلزی نداشته باشد اما به گزارش وال استریت ژورنال، آژانس بین المللی انرژی اتمی در گزارش محرمانه خود گفت که ایران ۲۰ بهمن ماه، ۸ فوریه، پس از نصب تجهیزات جدید در تاسیسات هستهای اصفهان، مقدار کمی اورانیوم فلزی تولید کرده است.
بنابر این گزارش، اقدام ایران برای تولید اورانیوم فلزی کشورهای غربی را نگران کرده است زیرا میتواند برای اهداف غیرنظامی مورد استفاده قرار گیرد و جز اصلی سلاحهای هستهای است.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی ۲۴ دی ماه اعلام کرده بود که جمهوری اسلامی فعالیت تحقیق و توسعه برای تولید اورانیوم فلزی را تحت عنوان سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران آغاز کرده است. ایران نیز همان زمان به آژانس بینالمللی انژی اتمی اعلام کرد که محدودیتی در فعالیتهای تحقیق و توسعه برای خود قائل نیست و «نصب تجهیزات مربوطه برای فعالیتهای تحقیق و توسعه» را در کارخانه تولید صفحه سوخت در تاسیسات هستهای اصفهان آغاز کرده است.
پس از این بود که سه کشور آلمان، فرانسه و بریتانیا ۲۷ دی ماه در بیانیهای مشترک با ابراز نگرانی از قرار گرفتن جمهوری اسلامی ایران در مسیر تولید اورانیوم فلزی تاکید کردند که «تولید فلز اورانیوم دارای پیامدهای بالقوه سنگین نظامی است».
در بیانیه مشترک سه کشور اروپایی تاکید شده شد که بر اساس برنامه جامع اقدام مشترک، ایران متعهد شده است به مدت ۱۵ سال از هرگونه اقدام در راستای تولید اورانیوم فلزی یا تحقیق و توسعه در زمینه متالورژی اورانیوم خودداری کند.
این بیانیه همچنین هشدار دادند که جمهوری اسلامی در صورتی که خواهان حفظ برجام است باید تولید اورانیوم فلزی را متوقف کند و افزودند که «ما قویا ایران را ترغیب میکنیم تا به این فعالیت پایان دهد.»
در بیانیه مشترک سه کشور اروپایی تاکید شده بود که ایران «بدون معطلی» به اجرای کامل تعهدات خود در چارچوب برجام بازگردد.
سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران اما سهشنبه ۳۰ دی ماه در واکنش به این بیانیه گفت که «اورانیوم فلزی کاربردهای صلحآمیز» هم دارد.
خطیبزاده افزود که از نظر جمهوری اسلامی ایران تولید اورانیوم فلزی منافاتی با معاهده عدم اشاعه و تعهدات پادمانی کشورها ندارد.
سازمان انرژی اتمی ایران نیز همان روز در واکنش به بیانیه سهکشور اروپایی عضو برجام، اعلام کرد که «سوءتفاهم» درباره فعالیت ایران ناشی از ذکر جزییات غیرضروری در گزارشهای آژآنس بینالمللی انرژی اتمی است.
در بیانیه سازمان انرژی اتمی ایران به تفاوت کارخانه تولید اورانیوم فلزی و سوخت پیشرفته (سیلیساید) برای استفاده در راکتور تحقیقاتی تهران اشاره شده بود و تاکید کرد که اطلاعات پرسشنامه مربوط به کارخانه اورانیوم فلزی را به در مهلت تعیینشده به آژانس ارائه میکند.