با آغاز بکار اجلاس سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج و اتحادیه اروپا در بروکسل، چهارشنبه 25 مهر، شارل میشل، رئیس شورای اروپایی، تأکید کرد که ثبات جهانی به دلیل اوضاع پرتنش در خاورمیانه تهدید میشود.
شارل میشل همچنین از آمادگی بلوک اتحادیه اروپا برای ایجاد یک شراکت استراتژیک با کشورهای شورای همکاری خلیج خبر داد.
وی در ادامه سخنان خود برگزاری نخستین اجلاس خلیجی – اروپایی در سطح سران کشورها و دولتها از زمان آغاز روابط رسمی بین دو بلوک در سال 1989 را حاوی پیامی «اتحاد و امید» دانست.
در همین راستا مارک روته، دبیرکل ناتو نیز وضعیت در خاورمیانه را «بسیار نگرانکننده» توصیف کرد و به تلاش کشورهای همپیمان برای برونرفت از این بحران اشاره کرد.
برقراری آتشبس در غزه و لبنان
شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر که کشورش ریاست دورهای شورای همکاری خلیج را برعهده دارد با بیان این که سیاستهای مبتنی بر استانداردهای دوگانه تهدیدی علیه ثبات جهانی به شمار میرود، لزوم دستیابی به توافق آتشبس در غزه و لبنان را خواستار شد.
امیر قطر ادامه داد: «ما به تلاشهای میانجیگری در مورد غزه با مصر و آمریکا ادامه خواهیم داد» و تأکید کرد که باید به یک راهحل جامع و عادلانه برای مسئله فلسطین دست یافت.
بن حمد در سخنرانی خود در اجلاس بروکسل افزود: «مشتاقانه منتظر ایفای نقش بیشتر اروپا در پاسخگو کردن اسرائیل درباره جنایتهایی که مرتکب شده است، هستیم.»
او همچنین تصریح کرد: «کشورهای اروپایی را برای به رسمیت شناختن کشور فلسطین ترغیب میکنیم.»
امیر قطر در ادامه ضمن ابراز مخالفت با «تجاوز» اسرائیل به لبنان، بر لزوم اجرایی شدن قطعنامه 1701 شورای امنیت درباره این کشور و متوقف شدن جنگ تاکید کرد.
امیر قطر
امیر قطر
لزوم پایان تشدید تنشها
از سوی دیگر، اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا، اعلام کرد که باید تشدید تنشها در منطقه متوقف شود.
فون در لاین، گفت: «باید فوراً آتشبس در غزه و لبنان برقرار شود.»
رئیس کمیسیون اروپا همچنین افزود: «ما به مسیر راهحل دو کشوری متعهد هستیم.»
ابتکار سعودی برای راهحل دو کشوری
در همین راستا، جاسم البدیوی، دبیرکل شورای همکاری خلیج، بر اهمیت طرح ابتکار سعودی برای راهحل دو کشوری تاکید کرد و خواستار برقراری آتشبس فوری در نوار غزه شد.
دبیرکل شورای همکاری خلیج طی سخنرانی خود گفت: « بر اهمیت ابتکار سعودی برای برقراری صلح تأکید میکنیم» و افزود که اسرائیل باید تحت فشار گذاشته شود تا امکان رساندن کمکهای بشردوستانه به نوار غزه میّسر شود.
البدیوی، همچنین افزود: «ایجاد کشور مستقل فلسطینی راهکاری برای تحقق ثبات در منطقه است.»
وی همچنین بیان کرد: «تهدیداتی که با آن مواجه هستیم، نیازمند رایزنیهای مستمر است.»
شایان ذکر است که بروکسل شاهد برگزاری نخستین اجلاس مشترک سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج و اتحادیه اروپاست. این اجلاس به ریاست مشترک شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر، رئیس دورهای کنونی شورای همکاری، و شارل میشل، رئیس شورای اروپا برگزار شد.
این اجلاس از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا اولین بار است که سران کشورهای عضو دو بلوک از زمان آغاز روابط رسمی در سال 1989 گردهم میآیند. در این نشست، 33 رئیس دولت و نخستوزیر حضور دارند و این فرصت را برای کشورهای خلیج و اتحادیه اروپا فراهم کرده است تا روابط راهبردی خود را تقویت کرده و درباره موضوعات بینالمللی و چالشهای منطقهای به بحث بپردازند.
پیشرفت در روابط خلیج و اتحادیه اروپا
کشورهای عضو شورای همکاری خلیج، بهویژه پادشاهی عربی سعودی، در سالهای اخیر گامهای بزرگی را در جهت تقویت شراکتهای راهبردی خود با اتحادیه اروپا برداشتهاند. در سال 2022، این همکاریها به سطح جدیدی از هماهنگی و تعامل ارتقاء یافت. محوریت اصلی این همکاریها شامل امنیت منطقهای، مقابله با چالشهای مشترک و تقویت روابط اقتصادی و تجاری است.
دومین دوره اجلاس سران خلیجی – اروپایی در سال 2026 به میزبانی سعودی
در بیانیه پایانی اولین اجلاس مشترک سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج و اتحادیه اروپا که در بروکسل برگزار شد بر لزوم ادامه مذاکرات برای معافیت شهروندان کشورهای خلیج از ویزای شینگن تاکید شد.
همچنین مقرر شد که دومین دوره این اجلاس سران خلیجی اروپایی در سال 2026 میزبانی پادشاهی عربی سعودی برگزار شود.
رهبران دو بلوک خلیجی و اروپایی بر اهمیت آغاز گفتوگوی منطقهای میان دو طرف به منظور تقویت امنیت و ثبات تاکید کردند.
در این بیانیه همچنین بر لزوم آتشبس در غزه و لبنان و اهمیت راه حل دو کشوری به عنوان تنها راهکار تضمین صلح در منطقه تأکید شد.
رهبران و رؤسای شرکتکننده در اجلاس بروکسل همچنین حملات اسرائیل علیه غیرنظامیان و زیرساختها در نوار غزه را محکوم کردند.
رهبران و رؤسای شرکتکننده در اجلاس بروکسل همچنین نگرانی خود را از عملیاتهای نظامی در کرانه باختری ابراز اعلام کردند.
رهبران دو بلوک خلیجی و اروپایی بر آمادگیهای خود برای ایجاد شراکت راهبردی قرن بیست و یکم تاکید و در ادامه متعهد شدند که بهطور مشترک برای تقویت امنیت و شکوفایی جهانی و منطقهای همکاری خواهند کرد.
بیانیه پایانی اجلاس بروکسل همچنین قدردانی از تلاشهای سعودی برای ترغیب طرفهای یمنی به رسیدن به یک راهحل سیاسی برای بحران را شامل شد. در این نشست همچنین از ابتکار ریاض در راهاندازی ائتلاف حمایت از راه حل دو کشوری تقدیر و بر اهمیت مقابله با چالشها و تضمین آزادی دریانوردی در دریای سرخ تأکید شد.
در بیانیه پایانی سران شورای همکاری خلیج و اتحادیه اروپا بر اهمیت اجرای قطعنامه 1701 شورای امنیت سازمان ملل در مورد لبنان تاکید شد.
افزون بر این، در بیانیه ختامی نخستین اجلاس سران کشورهای عضو دو بلوک خلیجی و اروپایی اعلام شد که گفتوگوی استراتژیک برای تسهیل تجارت و سرمایهگذاری بین کشورهای خلیج و اتحادیه اروپا آغاز و مذاکرات برای دستیابی به یک توافقنامه تجارت آزاد بین دو طرف ادامه خواهد یافت.