ارتش اسرائیل روز پنجشنبه گفت که در حال بررسی احتمال کشته شدن یحیی سِنوار، رهبر گروه افراطی حماس، است.
به نوشته روزنامه یدیعوت آحرونوت، شباک، سازمان امنیت داخلی اسرائیل، در این رابطه خبر داده که در این رابطه عملیاتی در نوار غزه انجام شده و «در محل عملیات، سه جسد بهدست آمده که شباک و ارتش در حال بررسی آنها هستند که آیا یحیی سنوار در میان آنها هست یا نه.»
به نوشته رسانههای اسرائیلی، نیروهای زمینی تیپ گولانی عملیات هدف قرار دادن شبه نظامیان در ساختمان مشکوک را برعهده داشتند و محل از سوی نیروی هوایی اسرائیل بمباران نشده بود. رئیس ستاد ارتش و فرمانده سازمان امنیت داخلی این کشور برای بازدید از محل با بالگرد به غزه رفتهاند.
به نوشته خبرگزاری رویترز، دو مقام آگاه روز پنجشنبه گفتند که اعضای کابینه امنیتی اسرائیل مطلع شدهاند که یحیی سنوار رهبر حماس به احتمال زیاد مرده است. دو شبکه تلویزیونی اسرائیل، شبکه کان و کانال ۱۲ نیز به نقل از مقامات اسرائیلی از این احتمال سخن گفتهاند اما چنین خبری هنوز به طور رسمی اعلام نشده است.
به گفته رسانههای اسرائیل، سه جسد یادشده هنوز در غزه هستند، اما نمونههای دیانای برای تأیید به نهادهای اسرائیل ارسال شده است. نهادهای اسرائیلی نمونه دیانای سنوار را از زمانی که ۲۳ سال در زندان این کشور بود، در دست دارند.
به نوشته این رسانهها، «مقادیر زیادی پول نقد و همچنین مدارک جعلی هویتی» در کنار سه جسد بدست آمده است.
دفتر نخستوزیری اسرائیل اعلام کرد مقامات مسئول به خانوادههای ۱۰۱ گروگان خبر دادهاند که در جریان عملیاتی که بامداد امروز احتمالاً به کشته شدن سنوار منجر شده، هیچ گروگانی در محل نبوده است.
رسانههای اسرائیل میگویند که «هنوز خطر برای نیروهای ارتش در محلی که عملیات در آن انجام شد، وجود دارد».
گروه افراطی حماس که در فهرست تروریستی آمریکا و اتحادیه اروپا قرار دارد، هنوز واکنشی به این خبرها نداشته است.
با وجود آنکه امروز روز اول عید مهم مذهبی سوکوت (جشن سایبانها) در اسرائیل است، رسانهها برنامههای عید را قطع کرده و برنامه اضطراری این موضوع را پخش میکنند.
یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل، در پیامی در شبکه ایکس در کنار عکس ضربدر خورده محمد ضیف و حسن نصرالله، دبیرکل کشته شده حزبالله، یک قاب بدون عکس را با ضربدر به روی آن منتشر کرد. به گفته رسانههای اسرائیل، این پیام بالاترین واکنش یک مقام ارشد اسرائیل در مورد احتمال مرگ سنوار است.
آخرین تصویر انتشاریافته از سنوار، لحظات ورود او، همسر و فرزندانش به یک تونل زیرزمینی با یک کیف در دست او، چند روز پس از آغاز جنگ غزه بود.
اسرائیل ماه گذشته اعلام کرده بود که یحیی سنوار به مدت چند هفته با همه قطع ارتباط کرده و به ویژه بعد از کشته شدن حسن نصرالله در ضاحیه، از بیم کشف مخفیگاههای خود، ارتباطات بسیار محدود قبلی خود را هم قطع کرده بود. پس از آنکه منابع قطری دو هفته پیش خبر دادند که سنوار زنده است و تماس را از سرگرفته، آمریکا نیز این امر را تأیید کرد.
انتخاب یحیی سنوار بهعنوان رهبر حماس پس از ترور اسماعیل هنیه، رهبر پیشین این گروه، در تهران، انجام شد.
این انتخاب که در بحبوحه مذاکرات آتشبس و آزادسازی گروگانهای اسرائیلی انجام شد، واکنشهایی از سوی مقامات اسرائیل بهدنبال داشت که این تصمیم را نشانه تشدید مواضع تندروانه حماس در برابر اسرائیل دانستند.
یحیی سنوار بهعنوان یکی از طراحان حمله خونین حماس در ۱۵ مهر (هفتم اکتبر) شناخته میشود.
گروه افراطی حماس شامگاه سهشنبه ۱۶ مرداد اعلام کرد که یحیی سِنوار را به ریاست دفتر سیاسی خود برگزیده است.
سنوار که پیشتر فرماندهی حماس را در نوار غزه بر عهده داشت، جانشین اسماعیل هنیه در رهبری سیاسی این گروه شده است؛ گروهی که در آمریکا و اروپا «تروریستی» شناخته میشود.
اسماعیل هنیه که برای شرکت در مراسم تحلیف مسعود پزشکیان رئیسجمهور جدید ایران به تهران رفته بود، بامداد ۱۰ مرداد در محل اقامتش در «اقامتگاه جانبازان» در شمال تهران، کشته شد. اکنون مرد شماره یک تحت تعقیب اسرائیل، سکان رهبری حماس را در دست گرفته؛ فردی که به گفته مقامهای اسرائیلی، در «تونلهای غزه» پنهان شده است.
وعده اسرائیل برای «شکار» سنوار
اسرائیل بارها وعدهٔ شکار و حذف یحیی سنوار را داده و او را مسئول ویرانی نوار غزه معرفی کرده است.
بنیامین نتانیاهو نخستوزیر اسرائیل هم گفته که السنوار همچنان در نوار غزه و در تونلهای احداثشده توسط گروه افراطی حماس پنهان شده است.
دانیل هاگاری، سخنگوی ارشد ارتش اسرائیل، میگوید السنوار «به جهان ثابت کرد که حماس با حملهٔ روز ۷ اکتبر (۱۵ مهر) بدتر از گروه داعش است».
گروه افراطی حماس ۱۵ مهرماه پارسال با حمله به شهرها و شهرکهای اسرائیلی، نزدیک به ۱۲۰۰ نفر را که اکثرشان غیرنظامی بودند، کشت و حدود ۲۵۰ نفر را به گروگان گرفت.
حال ارتش اسرائیل جنگی را در نوار غزه آغاز کرده که هدف آن را از میان برداشتن حماس اعلام کرده است؛ جنگی خونین که بنا بر اعلام وزارت بهداشت فلسطینی طی بیش از ۱۰ ماه حدود ۴۰ هزار کشته بر جای گذاشته که اکثر آنها غیر نظامی هستند.
حال اسرائیل وعده حذف یحیی السنوار را داده است. سخنگوی ارشد ارتش اسرائیل دربارهٔ او گفته است: «به تعقیب او ادامه میدهیم و پیدایش خواهیم کرد».
یحیی سنوار کیست؟
۱۹ اکتبر (۲۷ مهر) یحیی سنوار ۶۱ ساله شد. او در سال ۱۹۶۲ در اردوگاه آوارگان فلسطینی خان یونس در نوار غزه به دنیا آمد. السنوار ۲۴ سال از این دوران را که اکثر دورهٔ جوانیاش را تشکیل میدهد، در زندانهای اسرائیل سپری کرد.
خانواده السنوار در اصل از شهر عسقلان هستند که اسرائیلیها به آن اشکلون میگویند. پس از اعلام برپایی کشور اسرائیل در سال ۱۹۴۸، خانودهٔ السنوار مجبور به ترک شهر خود و انتقال به اردوگاه خان یونس شدند.
السنوار در اردوگاه خان یونس بزرگ شد؛ منطقهای که در سال ۱۹۶۷ توسط اسرائیل اشغال شد. روزنامهٔ آمریکایی وال استریت جورنال نیز بهنقل از مسئولانی در حماس نوشته است که السنوار در تشکیل واحد امنیت داخلی حماس برای پیگرد کسانی که «خرابکار» نامیده میشوند و همچنین «افراد نفوذی» نقش ایفا کرده است.
یحیی السنوار در مدارس اردوگاه خان یونس تحصیل کرد و پس از پایان دورهٔ متوسطه، برای ادامهٔ تحصیل به دانشگاه اسلامی غزه پیوست. او لیسانس زبان عربی را از این دانشگاه به دست آورد.
در سال ۱۹۸۲ بهاتهام «مشارکت در فعالیتهای خرابکارانه» توسط نیروهای امنیتی اسرائیل دستگیر شد و چهار ماه را در بازداشت گذراند.
تأسیس شاخهٔ نظامی حماس
یحیی السنوار در دوران دانشجویی از فعالان علیه اسرائیل بود. او همچنین از نزدیکان احمد یاسین، بنیانگذار گروه افراطی حماس، به شمار میآید.
بهگفتهٔ مسئولان اسرائیلی، هنگامی که حماس اواخر دههٔ هشتاد میلادی از یک گروه سیاسی اسلامگرا به یک گروه مسلح تبدیل شد، السنوار در تأسیس گردانهای عزالدین قسام، شاخهٔ نظامی این گروه، نقشی محوری ایفا کرد.
نیروهای امنیتی اسرائیل یحیی السنوار را سال ۱۹۹۸ دستگیر کردند. او بهاتهام دست داشتن در کشته شدن شماری از سربازان اسرائیلی به چهار بار حبس ابد محکوم شد.
السنوار در زندانهای اسرائیل
یحیی السنوار در زندان به یکی از مسئولان اعضای زندانی گروه حماس تبدیل شد. او ساعتهای طولانی با اسرائیلیها و با زندانبانان صحبت میکرد و از این راه فرهنگ آنها را شناخت. همچنین به تماشای شبکههای تلویزیونی اسرائیلی اعتیاد پیدا کرده بود و زبان عبری را بهخوبی آموخت.
مسئولان سابق زندانهای اسرائیلی به روزنامهٔ وال استریت جورنال گفتهاند که السنوار در زندان دچار بیماری مغزی شد و پزشکان اسرائیلی، با انجام عمل جراحی، جان او را نجات دادند.
مبادلهٔ اسرا میان اسرائیل و حماس
مذاکرات میان اسرائیل و حماس برای آزادی گیلعاد شالیط، سرباز اسرائیلی که سال ۲۰۰۶ توسط حماس ربوده شده بود، نقطهٔ تحول در زندگی یحیی السنوار بود.
بهنوشته هفتهنامهٔ اکونومیست، آن هنگام اسرائیل السنوار را بهعنوان مذاکرهکننده از سوی حماس پذیرفتند و به او اجازه دادند با رهبران این گروه که خواستار مبادلهٔ بیش از هزار زندانی فلسطینی با شالیط بودند، در تماس باشد.
اسرائیل با آزادی شماری از افرادی که حماس خواستار آزادی آنها بود مخالفت کرد، اما نام السنوار در میان آنها نبود. اینگونه بود که او سال ۲۰۱۱ آزاد و به یکی از فرماندهان گردانهای عزالدین قسام، شاخهٔ نظامی گروه افراطی حماس، تبدیل شد.
السنوار با بهره بردن از شناخت خود از اسرائیل، فرهنگ اسرائیلی و زندانهای اسرائیل که در دوران زندان کسب کرده بود، به یکی از بانفوذترین شخصیتهای حماس میان رهبران سیاسی و فرماندهان نظامی این گروه افراطی تبدیل شد.
یحیی سنوار در کنار اسماعیل هنیه در یک تجمع سیاسی در غزه، ۲۰۱۹
یحیی سنوار در کنار اسماعیل هنیه در یک تجمع سیاسی در غزه، ۲۰۱۹
در سال ۲۰۱۷ یحیی السنوار بهعنوان رهبر حماس در نوار غزه انتخاب و بدین ترتیب جانشین اسماعیل هنیه شد که در آن سال ریاست دفتر سیاسی را بر عهده گرفت.
السنوار و حمله ۷ اکتبر (۱۵ مهر)
بهنوشتهٔ روزنامههای وال استریت جورنال و فایننشال تایمز، مسئولان امنیتی اسرائیل السنوار را یکی از تندروترین اعضای حماس و حلقه اتصال میان رهبران سیاسی و شاخه نظامی این گروه افراطی میدانند.
محمد الضیف، فرمانده گردانهای عزالدین قسام شاخه نظامی حماس، بیانیهٔ اجرای عملیات این گروه علیه شهرها و شهرکهای اسرائیلی را خواند و آن را «عملیات طوفان اقصی» نامید. از آن زمان یحیی السنوار سکوت را کرده است.
مایکل میلیشتاین، از افسران سابق سازمان اطلاعات نظامی اسرائیل، معتقد است که الضیف مجری حملهٔ ۱۵ مهر بود، اما مغز متفکر حمله یحیی السنوار بوده است.
اکرم عطاءالله، خبرنگار فلسطینی ساکن غزه که چند بار با السنوار مصاحبه کرده، گفته است که حملهٔ ۱۵ مهر نشان میدهد حماس اکنون روشهای خشنتری به کار میبرد و از این راه تلاش میکند در مذاکرات احتمالی آینده با اسرائیل اهرمهای فشار بیشتری داشته باشد.
السنوار و نیروی قدس سپاه پاسداران
سال ۱۳۹۶ خورشیدی، یک فایل صوتی از یحیی السنوار منتشر شد که در آن میگفت قاسم سلیمانی، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران، در یک مکالمهٔ تلفنی به او گفته «همهٔ امکانات در نبرد دفاع از قدس در اختیار حماس است».
این فایل صوتی را که روایت السنوار از گفتوگوی تلفنی قاسم سلیمانی با او بود، شبکهٔ لبنانی المیادین، همسو با جمهوری اسلامی ایران و حزبالله لبنان، چهارم دی ۱۳۹۶ منتشر کرد.
بهگفتهٔ یحیی السنوار، قاسم سلیمانی در این مکالمه به او گفته بود که «سپاه پاسداران و نیروی قدس در کنار مردم فلسطین بر سر دفاع از قدس حضور دارند».
آقای سنوار همچنین افزوده بود این گروه و نیز گروه جهاد اسلامی فلسطین با قاسم سلیمانی در تماس هستند. البته او در این فایل به ماهیت همکاریهای عملی احتمالی اشارهای نکرده بود.