خانه / مقالات / نیروهای ویژه و گروه‌های نخبه نظامی اسرائیل

نیروهای ویژه و گروه‌های نخبه نظامی اسرائیل

قربانی اسرائیلی عملیات گروه سپتامبر سیاه در مونیخ ۱۹۷۲

آن‌چه در ادامه می‌خوانید داستان نیروهای ویژه نظامی اسرائیل است:

در شب ۹ آوریل ۱۹۷۳ ایهود باراک Ehud Barak کلاه‌گیس زنانه‌اش را به سر کرد، صورتش را میک‌آپ کرد و به آرامی لباس زنانه‌اش را مرتب کرد… او یکی از سربازانی بود که با همراهی چندین سرباز نخبه دیگر از سایرِت مَتکل و شایتت۱۳ به همراهی نیروهایی از موساد برای شکار اعضای سازمان آزادی‌بخش فلسطین PLO که سال گذشته‌اش با حمله به کمپ ورزشکاران اسرائیلی در مونیخ ۱۱ نفر را به قتل رسانده بودند اعزام شده بودند. عملیات آن روز با کشتن محمد یوسف النجار معروف به ابو یوسف (معاون PLO) و بیش از ۵۰ نفر دیگر به پایان رسید و ایهود به خانه بازگشت در حالی که هنوز مقداری از میک‌آپ زنانه بر روی صورتش باقی مانده بود‌. بعدها همسر او در مصاحبه‌ای به خبرگزاری Ynet اسرائیل در مورد آن شب می‌گوید: «باراک به خانه آمد و خیلی عادی همه را در آغوش گرفت که من متوجه اندکی میک‌آپ آبی زنانه بر روی پلک‌هایش شدم. از او پرسیدم اما او از جواب دادن طفره رفت. هنگامی که از میان وسایلش یک لباس زنانه هم بیرون کشیدم؛ او حقیقت را به من گفت. او در نقش یک خانم، چند ساعت قبلترش در خاک بیروت، مشغول ترور اعضای PLO و مسببان حمله مونیخ ۱۹۷۲ بوده است. هربار که به آن روز فکر می‌کنم، از حد و مرزی که این بچه‌ها می‌توانند از آن عبور کنند متعجب می‌شوم». ایهود آن روزها یکی از اعضای گروه ویژه ارتش اسرائیل “سایرِت مَتکل” بود.

گروه‌هایی که در ادامه می‌خوانید، گروه‌های ویژه‌ای در ارتش اسرائیل است که ممکن است نام آن‌ها را چه در عملیات‌های روز ۷ اکتبر ۲۰۲۳ (روز حمله حماس) یا در روزهای آینده بشنوید. ترتیب این لیست براساس اهمیت، ساختار یا قدرت این نیروها نیست و صرفا بر اساس نظر شخصی نوشته شده است:

۱. سایِرِت مَتکَل Sayeret Matkal: یکی از پرافتخارترین و برترین گروه‌ها در دل نیروهای ویژه اسرائیل که با الگوبرداری از SAS بریتانیا در سال ۱۹۵۷ تشکیل شد. اسرائیل تا سال‌های دهه ۸۰ میلادی به طور رسمی وجود این گروه را انکار می‌کرد. در ابتدا اعضای این گروه کاملا دست‌چین شده و براساس توانایی‌ها و انتخاب فرماندهان برگزیده می‌شدند تا این‌که رفته رفته درهای این گروه به روی افراد داوطلب که از امتحان‌های طاقت‌فرسای ورودی با موفقیت عبور کنند هم باز شد. وظیفه نیروهای این گروه مقابله با تروریسم، انجام عملیات در خاک دشمن و جمع‌آوری اطلاعات میدانی است. به طور کلی عملیات‌ها، اندازه و اطلاعات مربوط به این گروه کاملا سری و طبقه‌بندی شده به شمار می‌رود. این گروه عملیات‌هایی در خاک کشورهای لبنان، فلسطین، اوگاندا، سوریه و مصر داشته است.

۲. شایتِت ۱۳ Shayetet 13: یکی از بی‌رحمترین، پرقدرت‌ترین و نخبه‌ترین گروه‌ها در میان نیروهای ویژه ارتش اسرائیل گروه شایتت۱۳ است. این گروه در سال ۱۹۴۹ در دل نیروی دریایی اسرائیل تاسیس شد و می‌توان آن را معادل Navy Seals ایالات متحده آمریکا به شمار آورد. این گروه به طور خاصی بر روی عملیات از دریا تمرکز دارد اما دامنه عملیات‌ها و توانایی‌های آنان بسیار گسترده‌تر است به طوری که نیروهای این گروه برای عملیات‌های خاکی، هوایی و دریایی هم‌زمان آموزش‌های بسیاری می‌بینند. دوره ورودی نیروهای تازه‌وارد به شایتت۱۳ حدودا ۲۰ ماه به طول می‌انجامد و سربازان برای گذر از دوره نخست نیاز به دریافت نمره پزشکی ۹۷ از ۱۰۰ خواهند بود و بعد از آن وارد دوره‌های طاقت‌فرسای آموزشی می‌شوند. این نیروها عملیات‌های برون‌مرزی در خاک لبنان، فلسطین و سوریه را در کارنامه دارند.

۳. شلداگ Sheldag: یکی از نخبه‌ترین و از لحاظ طبقه‌بندی عملیات یکی از سری‌ترین واحدهای ارتش اسرائیل است که در سال ۱۹۷۴ در دل نیروی هوایی اسرائیل تشکیل شد. دوره‌های آموزش ورودی این واحد طولانی‌ترین دوره آموزش ورودی با ۲۲ ماه زمان در میان سایر گروه‌های ویژه ارتش اسرائیل است. وظیفه اصلی این گروه انجام عملیات‌های سری ضدتروریستی، شناسایی و عملیات‌های رزمی و نجات گروگان در درون خاک دشمن است. این گروه عملیات‌هایی در خاک اتیوپی، سودان، لبنان، فلسطین و سوریه داشته است. در طی نبرد کیبوتص Be’eri در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ واحد شلداگ با ۱۲ نیرو به حماس یورش برد و تا ۱۲ ساعت بعد هیچ کمکی به این ۱۲ نفر نرسید و در نهایت ۵ نفر از آن‌ها کشته شد.

۴. واحد ۶۶۹ Unit 669: یکی از آموزش‌دیده‌ترین گروه‌های ارتش اسرائیل که در سال ۱۹۷۴ در درون نیروی هوایی اسرائیل تشکیل شده است و وظیفه اصلی آن انجام عملیات‌های نجات در پشت خطوط و زیر آتش دشمن است. این گروه به خاطر نقش لوگوی خود به “گربه‌های پرنده” نیز معروف است. دوره ورودی این گروه ۱۸ ماه به طول می‌انجامد و به دلیل شرایط بسیار طاقت‌فرسای روانی و فیزیکی که داوطلبان مجبور به گذراندن آن هستند معروف است. این گروه ماموریت‌هایی را برای نجات اعضای سایر گروه‌های اسرائیلی نظیر شایتت۱۳ در سال ۱۹۹۷ در لبنان که در کمین نیروهای دشمن گیر افتاده‌اند انجام داده است.++

۵. اِگوز Egoz: یکی از نخبه‌ترین واحدهای نیروی زمینی ارتش اسرائیل که در سال ۱۹۹۵ تاسیس شد و دورهای تمرین و جذب افراد آن به گونه‌ای طراحی شده است که افراد را به مرز توانایی‌های ذهنی و جسمی خود می‌رساند‌. دوره آموزشی این گروه یک دوره آموزش کماندویی بسیار فشرده ۱۵ ماهه است که از دو فاز تشکیل می‌شود‌. در فاز اول یک دوره ۴ ماهه آموزش است که افراد بعد از طی آن برای انجام دو دوره ۱۰ ماهه و ۲ هفته‌ای دست‌چین می‌شوند. تخصص نیروهای واحد اگوز جنگ‌های نامنظم، چریکی و پارتیزانی و مقابله مستقیم در مناطق شهری است. ماموریت‌های اگوز کاملا محرمانه است اما تمرکز اصلی آن‌ها بر مقابله نیروهای حماس و حزب‌الله است.

۶. دُودِوان Duvdevan: واحد دودوان یکی از واحدهای ویژه ارتش اسرائیل است که در سال ۱۹۸۶ در دل نیروی زمینی این کشور تشکیل شد و ماموریت‌های اصلی آن کشف، جمع‌آوری اطلاعات و مقابله با تهدیدات امنیتی در دل جمعیت‌های عرب اسرائیل در مناطق کرانه باختری و غزه است. این گروه به نوعی نیروهای لباس‌شخصی اسرائیل به شمار می‌روند و سریال معروف فائودا Fauda با الهام از گروهی مانند دُودِوان ساخته شده است.

۷. یگان ۸۲۰۰ Unit 8200: این یگان در سال ۱۹۵۲ در درون سازمان ضداطلاعات اسرائیل (آمان) تاسیس شد و وظیفه آن شنود، کشف، مقابله و حملات سایبری است. در مورد این یگان گفته می‌شود که شاید تنها از نظر اندازه از سازمان اطلاعاتی NSA ایالات متحده کوچکتر است و بس. اغلب سربازان این یگان را جوانان ۱۸ تا ۲۱ ساله مستعد تشکیل می‌دهند که بلافاصله بعد از دوره‌های دبیرستان از طریق گزینش جذب این یگان می‌شوند. بسیاری از این افراد پس از پایان دوره خدمت خود، بنیان‌گذار شرکت‌های مهمی در حوزه فناوری و اینترنت در سیلیکون ولی شده‌اند‌. می‌گویند هیچ عملیاتی توسط اسرائیل انجام نمی‌شود که یگان ۸۲۰۰ در آن شرکت نداشته باشد. اعضای این یگان عموما به زبان عربی مسلط بوده و مسئولیت رخنه سایبری و ساخت بدافزار را بر عهده دارند؛ ویروس‌های نظیر استاکس‌نت که برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی در ایران را هدف قرار به این گروه نسبت می‌دهند.

۸. کیدون Kidon: تقریبا سری‌ترین گروه ویژه در میان نیروهای ویژه اسرائیل و مسئول عملیات‌هایی است که هیچ گروه دیگری قادر به انجام آن نیست. به دلیل ماهیت فوق‌سری این واحد و عملیات‌هایی که در آن شرکت می‌کند چیز خاصی در مورد عملیات‌ها، پیشینه، اعضا و تمرینات این گروه نمی‌توان گفت. طبق گفته‌ها این گروه در سال ۱۹۷۲ در درون موساد تشکیل شده است و در هر تروری که به موساد نسبت می‌دهند از جمله کشتن دانشمندان برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی در ایران ردپای این گروه وجود دارد. اعضای این گروه متشکل از نخبه‌ترین اعضای سایر گروه‌های ویژه اسرائیل است که بعد از گزینش، دوباره توسط موساد برای انجام عملیات در خاک دشمن تربیت شده و تقریبا هر اطلاعاتی از آن‌ها کاملا طبقه‌بندی شده است.

۹. یاهالوم Yahalom: این واحد، واحد مهندسی، مقابله با تونل‌های زیرزمینی و خنثی‌سازی بمب و موانع ارتش اسرائیل است که از سال ۱۹۹۵ تاکنون فعال است. سربازان این یگان یک دوره تمرین و آموزش ۱۶ ماهه را طی می‌کنند و بعد از آن برای انجام عملیات‌های خود گزینش می‌شوند. ماهیت اصلی عملیات‌های این گروه را می‌توان مقابله با تونل‌ها و فعالیت‌های خرابکارانه حماس و حزب‌الله دانست که احتمالا در این روزها که شاهد عملیات زمینی IDF در خاک غزه هستیم نام این گروه را خواهید شنید.

بی‌شک در این لیست نام گروه‌های دیگری نظیر Alpinist, oketz, Yamam, Maglan و غیره هم خالیست که من به دلیل طولانی‌شدن این نوشته از نوشتن اطلاعات بیشتری از آن‌ها خودداری می‌کنم اما اطلاعات زیادی در مورد ماموریت‌ها، تمرینات و اهداف آن‌ها در اینترنت وجود دارد که می‌توانید در باب آن‌ها بخوانید.