آفتابكاران اخبار و مقالات دربارة ايران و مقاومت
.
یک آزمایشگر (دن آریلی) در یک رستوران به عده‌ای از مشتریان چند سوال می‌دهد تا در ازای گرفتن ۵ دلار به آن سوالات پاسخ دهند امّا هنگام دادن پول به آنها به‌جای ۵ دلار، ۹ دلار می‌دهد و تظاهر می‌کند که حواسش نیست و اشتباهاً ۹ دلار داده است.
برخی از مشتریان صادقانه ۴ دلار اضافه را برمی‌گردانند ولی برخی هم به روی مبارک نیاورده و ۹ دلار را در جیب می‌گذارند و رستوران را ترک می‌کنند!
در آزمایش دیگری همین کار تکرار می‌شود با این تفاوت که آزمایشگر در هنگام گفتوگو با مشتریان تلفن همراهش زنگ می‌خورد و چند دقیقه‌ای با تلفن صحبت می‌کند و پس از قطع کردن، از مشتری‌ها برای اینکه وسط گفتوگو با آنها به تلفنش را جواب داده عذرخواهی نمی‌کند و به نوعی بی‌احترامی می‌کند… در این آزمایش تعداد کسانی که ۴ دلار اضافه را برمی‌گردانند تنها یک نفر است. یعنی وقتی مشتریان احساس می‌کنند فردی وقت آنها را بدون عذرخواهی گرفته درصدد انتقام برآمده و پول بیشتری که اشتباهاً به آنها داده شده را باز نمی‌گردانند.
این آزمایش حاوی نکتۀ جالبی‌ست که می‌توان از آن برای توجیه اینکه چرا در بعضی مناطق جهان آمار بالایی از ریاکاری و دزدی و ناهنجاری وجود دارد استفاده کرد؛ مردم زمانی که حس می‌کنند به آنها از سوی حکومت ظلم می‌شود یا حق‌شان در جایی خورده شده، هر کجا که دست‌شان برسد سعی خواهند کرد با ریاکاری و دزدی این حق خورده شده را جبران کنند.
در واقع، این سطح از دزدی و ریاکاری و ناهنجاری در همۀ جوامع به نوع تعاملِ حکومت با مردم بازمی‌گردد و رفتار دولت‌ها به‌شدت روی شکل‌گیری اخلاق در جامعه تأثیرگذار است و حتی می‌تواند مرزهای اخلاق را جابه‌جا کند.
در صورتی که الگوهای رفتاری حاکمیت به شکلی باشد که مردم احساس ظلم کنند آنان هم خود را مُحق به نادیده گرفتن هنجارهای اخلاقی خواهند دانست و ریاکاری و دزدی و تقلّب در جامعه پررنگ شده و بعد از یک دورۀ زمانی از اخلاق، تنها نامی باقی خواهد ماند…
آیا من استعداد دزدی و فساد دارم…؟!
هنگامی که در رستوران یا هتل هستید و شکر، شیر یا چای خود را بیشتر از مقداری که در خانه مصرف می‌کردید، مصرف می‌کنید بیانگر این است که شما زمینه فساد را دارید.
وقتی که در رستوران یا اماکن عمومی هستید و مقدار زیادی دستمال کاغذی، صابون یا عطر استفاده می‌کنید، در حالی‌که در منزل خودتان این‌گونه نیستید، بدین معنا است که اگر شرایط اختلاس برای شما فراهم شود اختلاس می‌کنید.
اگر در جشن‌ها و بوفه‌های مفتوح، زیاد می‌خورید در حالی‌که می‌دانید شخص دیگری آن را حساب می‌کند، بدین معناست که اگر فرصت خوردن مال دیگران را پیدا کنید این کار را انجام خواهید داد.
اگر معمولاً هنگامی که در صف هستید و حقوق در صف بودن را رعایت نمی‌کنید، پس شما زمینه این را دارید که برای رسیدن به هدف خود از کول دیگران هم بالا بروید.
اگر بر این باور هستید که هر چه را در خیابان پیدا کردید حقّ شما است در حالی‌که مال دیگران بوده است، پس قابلیّت دزدی در شما وجود دارد.
اگر جزء کسانی هستید که نام‌خانوادگی دیگران بیشتر از اسم آنها برای شما اهمیّت دارد، یعنی این که در شما زمینه نژادپرستی وجود دارد و احتمال دارد که تنها با توجه به اصل و نَسَب دیگران به آنها کمک کنید. هم‌چنین، ایده و افکار دیگران برای شما مهم نیست بلکه تنها خود شخص، برای شما اهمیّت دارد.
هنگامی که به قوانین راهنمایی و رانندگی توجهی ندارید و به آن اعتنایی نمی‌کنید، بیانگر این است که شما زمینه تجاوز و سرکشی را دارید حتی اگر قرار باشد اشخاص بی‌گناهی هم در این بین صدمه ببینند.
هنگامی که این پیام را خواندید و از خود سوال کردید که این مسائل ضروری نیستند، یعنی اینکه شما مصلحت خود را بر مصلحت جمع ترجیح می‌دهید.
مبارزه با دزدی و فساد را از خودمان شروع کنیم…
.
