
فرستاده ویژه رئیس جمهور ایالات متحده تاکید کرد که غنیسازی اورانیوم در ایران «خط قرمز» است و تاسیساتی که در ایران قابلیت غنیسازی دارند باید برچیده شوند. او همچنین گفت اگر مذاکرات سازنده نباشد ادامه پیدا نخواهد کرد.
استیو ویتکاف در مصاحبهای که شامگاه جمعه ۱۹ اردیبهشت در رسانه دستراستی برایتبارت منتشر شد گفت: مقامات ایران گفتهاند «بمب نمیخواهند، اگر این طور فکر میکنند، پس تاسیسات غنیسازی آنها باید برچیده شود».
استیو ویتکاف و عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، تاکنون سه دور مذاکرات هستهای برگزار کردهاند و دور چهارم این گفتوگوها که با تعویق همراه شد قرار است روز یکشنبه ۲۱ اردیبهشت در مسقط از سر گرفته شود.استیو ویتکاف با اشاره به اینکه مقامات ایران «گفتهاند بمب نمیخواهند» گفت: ما قصد داریم به حرف آنها اعتماد کنیم «اگر این طور فکر میکنند، پس تاسیسات غنیسازی آنها باید برچیده شود، نمیتوانند سانتریفیوژ داشته باشند، باید تمام سوختی را که آنجا دارند رقیق کنند و به مکانی دوردست بفرستند، و اگر میخواهند یک برنامه غیرنظامی داشته باشند باید به یک برنامه غیرنظامی تبدیل شوند.»
او با اشاره به تاسیسات هستهای بوشهر «که قابلیت غنیسازی ندارد» گفت اگر مقامات ایران در حرف خود صادق هستند «چرا بقیه تاسیسات خود را به تاسیساتی مانند بوشهر تبدیل نمیکنند؟».
مقامات جمهوری اسلامی همواره گفتهاند حق غنیسازی اورانیوم را قابل مذاکره نمیدانند و عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، نیز چندی پیش تکرار کرد که تهران بر اساس پیمان انپیتی حق غنیسازی اورانیوم را دارد.اما به گفته استیو ویتکاف در مصاحبه با برایتبارت، «برنامه غنیسازی دیگر هرگز نمیتواند در کشور ایران وجود داشته باشد. این خط قرمز ماست… این یعنی برچیدن، یعنی عدم تسلیحاتی شدن، و یعنی اینکه نطنز، فردو و اصفهان، سه تاسیسات غنیسازی آنها، باید برچیده شوند.»
او با اشاره به «موقعیت بسیار آسیبپذیر» کنونی ایران، تاکید کرد که «امتحان کردن رئیس جمهور ترامپ» برای ایرانیها «غیرعاقلانه» خواهد بود و «آنها چارهای جز پذیرش شرایط ایالات متحده برای یک توافق خلع سلاح هستهای ندارند».
فرستاده ویژه رئیس جمهور آمریکا همچنین گفت که فکر نمیکند مذاکرات هفته گذشته «سازنده» بوده باشد «زیرا باید به تفاهمهای خاصی با آنها میرسیدیم.»
استیو ویتکاف با ابراز امیدواری به اینکه طرفهای ایرانی در این دور از مذاکرات سازنده باشند، گفت: «اگر آنها روز یکشنبه سازنده نباشند، مذاکرات ادامه پیدا نخواهد کرد و ما باید مسیر متفاوتی را در پیش بگیریم.»او همچنین خواستار اعمال فشار بیشتر بر ایران برای توقف حمایت مالی و تسلیحاتی آن از گروههایی نظیر حزبالله، حوثیها و حماس شد و تاکید کرد که جلوگیری از ادامه فعالیتهای غنیسازی، راهی برای ممانعت از دستیابی ایران به سلاح هستهای است.
دور چهارم مذاکرات در مسقط
آمریکا و ایران روز یکشنبه دور چهارم مذاکرات خود درباره پرونده هستهای تهران را در پایتخت عمان، مسقط، از سر خواهند گرفت؛ مذاکراتی که تنها چند روز پیش از سفر منطقهای رئیس جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، برگزار میشود. این موضوع روز جمعه از سوی دو طرف تأیید شد.
یک منبع مطلع در واشینگتن که نخواست نامش فاش شود، به «رویترز» اعلام کرد استیون ویتکاف روز یکشنبه عازم عمان خواهد شد تا این دور از گفتوگوها را برگزار کند. او افزود: «همانند مراحل پیشین، انتظار میرود مذاکرات بهصورت مستقیم و غیرمستقیم انجام شود.»
در همین راستا وزیر خارجه سلطنت عمان برگزاری دور چهارم مذاکرات میان آمریکا و ایران در روز یکشنبه 11 مه در مسقط را تایید کرد.
دونالد ترامپ از آغاز دور دوم ریاست جمهوری خود بارها هشدار داده است که ایران نباید سلاح هستهای داشته باشد و یکی از دو گزینه توافق یا اقدام نظامی در برابر مقامات ایران است و ترجیح او گزینه توافق است.آقای ترامپ اردیبهشت ۱۳۹۷ در دوره اول ریاست جمهوری خود خروج آمریکا از برجام را اعلام کرد و ایران پس از آن برخی تعهدات هستهایاش ذیل این توافق را کنار گذاشته و سطح غنیسازی اورانیوم را تا ۶۰ درصد، نزدیک به سطح نظامی، افزایش داده است.
گزارشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی نشان میدهد که میزان ذخایر اورانیوم ایران در سالهای اخیر به سطحی رسیده که در صورت غنیسازی ۹۰ درصدی، برای ساخت شش بمب اتمی کفایت میکند.
استیو ویتکاف در مصاحبه جدید خود تاکید کرده است که هر گونه توافق هستهای با ایران، بر خلاف برجام، نباید «بند غروب» [زمان انقضا] داشته باشد یا به ایران اجازه غنیسازی بدهد.
قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل که بر توافق هستهای موسوم به برجام صحه گذاشت در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ میلادی (۲۶ مهر ۱۴۰۴) به انقضا میرسد و محدودیتهای هستهای علیه ایران پایان مییابد.
منتقدان برجام همواره از موضوع «بند غروب» به عنوان یکی از نقاط ضعف اصلی آن توافق یاد کردهاند. استیو ویتکاف نیز در مصاحبه با برایتبارت گفته است: «این یک ناسازگاری در برجام بود.»
دونالد ترامپ قرار است روز دوشنبه رهسپار عربستان سعودی و سپس قطر و امارات شود و استیو ویتکاف پس از مذاکرات مسقط به او خواهد پیوست.
عباس عراقچی نیز قرار است شنبه، یک روز پیش از مذاکرات مسقط، به عربستان و قطر برود.