جایگاه ایران در استراتژی جهانی چین


دو راهبرد اصلی چین در خاورمیانه، بر ایران متمرکز است: «استراتژی شکست» و «استراتژی انحراف»

مایلز یو، مشاور وزارت خارجه آمریکا در امور چین در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، در پژوهشی برای «موسسه هوور» می‌گوید که حکومت کمونیستی چین، با رویکرد مارکسیستی-لنینیستی خاص خود به معادلات قدرت بین‌المللی، روی ایران حساب ویژه‌ای باز کرده است.

به گفته یو، حکومت چین دنیا را همچون عرصه نبرد میان جبهه ضدکمونیسم به رهبری آمریکا و جبهه کمونیسم به رهبری چین تصور می‌کند. برای مقابله با جبهه ضد کمونیستی در سرتاسر جهان، چین باید راهبردهای خاصی اتخاذ کند. دو راهبرد اصلی چین در این باره در حوزه خاورمیانه، بر ایران متمرکز است: «استراتژی شکست» و «استراتژی انحراف».

«استراتژی شکست»
بر مبنای «استراتژی شکست»، کمونیست‌ها باید روی شکستن ضعیف‌ترین حلقه‌های زنجیر کاپیتالیسم سرمایه‌گذاری کنند. طرح عظیم «جاده و کمربندی» که حکومت چین سال‌هاست از آسیا تا اروپا روی آن کار می‌کند بر مبنای همین استراتژی شکل گرفته است، و به‌دنبال تضعیف حضور آمریکا در این مناطق بدون برخورد مستقیم است.

ایران در این طرح موقعیت مرکزی دارد، زیرا تنها کشور بزرگی است که «جاده»، مسیر دریایی از چین به اروپا، و «کمربندی»، مسیر زمینی از چین به اروپا، در آن تلاقی می‌کنند. بنابراین، برای موفقیت طرح «جاده و کمربندی»، ایران باید حتما در منظومه چین قرار بگیرد.

«استراتژی انحراف»
از طرف دیگر، به گفته یو، «استراتژی انحراف» اینطور دیکته می‌کند که حکومت چین باید همه جای دنیا از رژیم‌های سرکش که دشمن آمریکا و متحدانش هستند حمایت کند تا با درگیر کردن آمریکا در مناطق مختلف جهان دور از چین، ایالات متحده را زمین‌گیر کرده و از مقابله با چین منحرف کند. به همین دلیل است که حکومت کمونیستی چین، سقوط رژیم‌های سرکشی مانند ایران را به زیان مبارزه کلی خود علیه ایالات متحده می‌داند.

جلوه آشکار «استراتژی انحراف» چین در ایران، برنامه «همکاری جامع راهبردی» مشهور به «قرارداد 25ساله» است. با تزریق گسترده کمک‌های اقتصادی چین و واگذاری وام‌های تضمینی در ازای دریافت نفت ایران، حکومت کمونیستی چین رژیم ایران را تشویق خواهد کرد تا هرچه کمتر به اراده جامعه جهانی برای خنثی کردن برنامه‌های تسلیحاتی هسته‌ای‌اش گردن بگذارد.

یو در نهایت به دولت آمریکا توصیه می‌کند که برای مقابله با دشمنان مشترک این کشور، ایالات متحده باید در کنار مردم ایران قرار بگیرد، که قرارداد با چین را طرحی برای مستعمره کردن کشورشان توسط حکومت کمونیستی چین می‌دانند.