به گفتۀ برونو لومر، تحریمهای سنگین با هدف فروپاشیدن اقتصاد روسیه با قدرت ادامه خواهد داشت. او گفت: “ما ولادیمیر پوتین را هدف گرفتهایم، اما ملت روسیه نیز رنج خواهد کشید”. رئیسجمهوری فرانسه نیز گفته است که پوتین انتظار چنین تحریمهای دردآوری را نداشته است. در مرحلۀ بعد، برنو لومر اظهارات خود را تصحیح کرده و گفته است که “ما با ملت روسیه اختلافی نداریم”.
روز سهشنبه اول مارس/۱٠ اسفند، برونو لومِر، وزیر اقتصاد فرانسه در یک برنامۀ رادیویی گفت: “تناسب قدرت اقتصادی و مالی تماماً به نفع اتحادیۀ اروپاست”. به گفتۀ او در گرماگرم بحران اوکراین، “اتحادیۀ اروپا تازه کمکم به زورمندی اقتصادی خود آگاه میشود”.
انسداد بخشی از داراییهای بانک مرکزی روسیه در خارج از کشور باعث شد که روبل – پول روسیه – در عرض یک روز سی درصد از ارزش خود را از دست بدهد. بسیاری از شهروندان روسیه برای پس گرفتن پساندازهای خود به بانکها رجوع کردهاند. دولت نیز در اقدامی اضطراری ارسال پول به خارج از کشور را ممنوع اعلام کرد. همچنین صادرکنندگان روسی مجبورند که از این پس بخش بزرگی از درآمدهای خود را به روبل تبدیل کنند.
به گفتۀ وزیر اقتصاد فرانسه، مجموع اموال روسی که با تصمیم کشورهای غربی مسدود خواهد شد به هزار میلیارد دلار سر میزند. برونو لومر گفت: “ما وارد یک جنگ اقتصادی و مالی تمامعیار علیه روسیه میشویم”.او در مصاحبه با رادیوی فرانسوی گفت: «ما علیه روسیه یک جنگ تمام عیار اقتصادی و مالی را آغاز کردهایم و این تحریمها اقتصاد روسیه را ساقط خواهد کرد».
آمریکا و سایر قدرتهای غربی بانک مرکزی روسیه، تعدادی از مقامات ارشد از جمله ولادیمیر پوتین و وزیر دفاع روسیه را تحریم و دسترسی تعدادی از بانکهای بزرگ آن کشور به سوئیفت را قطع کردهاند.
دولت روسیه روز سهشنبه اعلام کرد که خروج نقدینگی سرمایهگذاران خارجی را بهطور موقت ممنوع میکند.
اظهار نظر وزیر دارایی فرانسه با واکنش شدید دمیتری مدودف، رئیسجمهوری و نخستوزیر پیشین و نایب رئیس فعلی شورای امنیت فدراسیون روسیه، مواجه شد. او در توئیتی نوشت: «حضرت عالی، لطفا مراقب زبان خود باشید و فراموش نکنید که در طول تاریخ جنگهای اقتصادی به جنگ واقعی بدل شدهاند».یک روز قبل، رئیسجمهوری فرانسه گفته بود “عاجلترین کار اینست که هزینۀ جنگ را برای پرزیدنت پوتین افزایش دهیم”. به گفتۀ امانوئل ماکرون “تحریمهایی که تا همین الآن وضع شده، بیش از آنچه پرزیدنت پوتین تصور میکرد دردآور است”.برونو لومر نیز با ابراز تأسف گفت که “ملت روسیه فقط به خاطر رهبر کشور عواقب سنگین تحریمها را متحمل خواهد شد”.
به گفتۀ وزیر اقتصاد فرانسه “از این پس همکاری با هر شخصیت سیاسی و اقتصادی که به مسکو نزدیک باشد، برای ما مشکل خواهد بود”. لومر این سخنان را با اشاره به فعالیت شرکتهای فرانسوی “توتال انرژی” و “اِنژی” در روسیه اظهار کرد. شرکت “توتال انرژی” (TotalEnergies) همان “توتال” سابق است که از چند ماه قبل رسماً تغییر نام داده است. مدیران این شرکت اعلام کردهاند که در مورد فعالیت در روسیه “تصمیم عجولانه” نخواهند گرفت اما سرمایهگذاری جدیدی در این کشور انجام نخواهند داد. این در حالی است که شرکتهای انگلیسی”شِل” و “بیپی” (BP) تصمیم گرفتهاند که همه فعالیتهای خود را در روسیه متوقف کنند.
به طور کلی، وزیر اقتصاد فرانسه تحریمها علیه روسیه را “بسیار مؤثر” میداند. بنا بر پیشبینی او، در پی سقوط سیدرصدی روبل، “ذخائر (مالی) روسیه مثل برف آب خواهد شد”.
برونو لومر گوشزد کرد که “ایالات متحد آمریکا و اروپا در کنار یکدیگر قدرتمندترین قارّۀ مالی-اقتصادی جهان را میسازند”. وی در مورد ثروتمندان روس که به رژیم مسکو نزدیک هستند (معروف به “الیگارک”) گفت که هنوز تعداد دقیق آنها را نمیداند اما یک “گروه ضربت” تشکیل داده تا اسامی این افراد و فرزندان و همسرانشان، همراه با فهرست داراییها، شرکتها و املاکی که در فرانسه دارند، مشخص شود. او تأکید کرد که نباید گذاشت این افراد در پشت شرکتهای صوری یا ظاهرسازیهای مالی و اداری پنهان شوند. لومر گفت: “مشغول بررسیهای حقوقی و قانونی هستیم تا انسداد اموال را به مصادره تبدیل کنیم. میخواهیم قلب قدرت روسیه را هدف بگیریم”.
برونو لومر در عین حال پذیرفت که تحریمهای سنگین علیه روسیه، بر اقتصاد فرانسه نیز بیتأثیر نخواهد بود – از جمله به دلیل افزایش بهای انرژی. با اینحال، به گفتۀ وی “فرانسویها به خوبی میدانند که آزادی بهایی دارد”…
درخواست جلوگیری از برداشت روسیه
همزمان، ۴۱ قانونگذار حزب جمهوریخواه آمریکا در نامهای از جانت یلن، وزیر خزانهداری این کشور خواستند از معاوضه حدود ۱۷ میلیارد دلار از ذخایر ارزی روسیه در صندوق بینالمللی پول که سال گذشته برداشت شده است جلوگیری کند و اجازه ندهد که مسکو از این پس از ذخایر خود در این صندوق برداشت کند.
جمهوریخواهان در نامه خود میگویند: «تهاجم نظامی روسیه به اوکراین نشان داد که صندوق بینالمللی پول در ماه اوت سال گذشته نمیباید حق ویژه برای برداشت از ذخایر ارزی ۶۵۰ میلیارد دلاری روسیه را تصویب میکرد».
تمام کشورهای عضو صندوق بینالمللی پول حق برداشت ویژه از ذخایر ارزی خود را دارند که معمولا پشتوانه آن ارزهای معتبر جهان از جمله دلار، یورو، پوند استرلینگ، ین و یوآن هستند.
ولی روسیه برای استفاده از ۱۷ میلیارد دلاری که سال گذشته از پشتوانه پسانداز صندوق بینالمللی پول برداشت کرده است محتاج همکاری یک کشور دیگر است تا بتواند این مبلغ را در شکل یک وام با بهره به روبل تبدیل کند.
یکی از اهداف اصلی دولتهای غربی در تحریم بانک مرکزی روسیه جلوگیری از دسترسی آن کشور به حدود ۶۴۰ میلیارد دلار ذخایر ارز خارجی آن کشور است. به همین دلیل همکاری هر کشور دیگری با روسیه برای تبدیل ذخایر ارزی خود به روبل بسیار دشوار است و ممکن است مشمول تحریم شود.
قانونگذاران جمهوریخواه در گذشته نیز به نحوه برداشت از پشتوانه پسانداز صندوق بینالمللی پول که معمولا در شرایط ویژهای نظیر بحرانهای اقتصادی و یا بحران کرونا برای کمک به کشورهای فقیر مورد استفاده قرار میگیرد اعتراض کردهاند. در موارد قبلی دلیل اعتراض آنها برداشت دولتهای ایران و چین بود.
آنها در نامه روز سهشنبه از وزیر خزانهداری آمریکا خواستند که به تمامی کشورهای عضو صندوق بینالمللی پول فشار بیاورد که مبلغ برداشتی روسیه را معاوضه نکنند و در آینده نیز با برداشت بیشتر روسیه از این صندوق مخالفت کنند.
آنها در عین حال از دولت آمریکا و متحدان آن کشور خواستند که در صورت ورشکستگی اقتصاد روسیه و مراجعه به صندوق بینالمللی پول برای دریافت وام، درخواست مسکو را رد کنند.
وزارت خزانهداری آمریکا تاکنون در این مورد اظهار نظر نکرده است.
ولی مارک سوبل یک مقام سابق وزارت خزانهداری آمریکا و صندوق بینالمللی پول گفت ۱۷ میلیارد دلاری که روسیه برداشت کرده، در مقایسه با ۶۴۰ میلیارد دلار ذخایر ارز خارجی آن کشور که بخش اعظم آن توسط بانکهای غربی مسدود شده است، رقم ناچیزی است.
او به خبرگزاری رویترز گفت: «چین و روسیه به برداشت ویژه از پشتوانه صندوق پسانداز صندوق بینالمللی پول نیازی ندارند و به نظر میرسد که ایران نیز از مبلغی که سال گذشته به آن کشور اختصاص یافت برداشت نکرده است».