روسیه تحریمهای غرب علیه مسکو به دلیل حملهاش به اوکراین را سدی مقابل توافق اتمی ایران خواند و از آمریکا ضمانت کتبی خواست تا این تحریمها به همکاری این کشور با ایران لطمه وارد نکند. در مقابل خبرگزاری رویترز نوشت یک دیپلمات ایرانی این تغییر موضع را «غیرسازنده» خوانده است.
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، روز شنبه ۱۴ اسفند به خبرنگاران گفت: «ما به تضمین نیاز داریم که این تحریمها رژیم روابط تجاری-اقتصادی و سرمایهگذاری که در برجام تعیین شده را تحت تاثیر قرار ندهد.»
او تاکید کرد: «ما ضمانتنامه کتبی خواستهایم که روند کنونی آغاز شده توسط آمریکا به هیچ وجه به حق ما برای همکاری آزاد و کامل تجاری، اقتصادی و سرمایهگذاری و همکاری نظامی-فنی با ایران ضربه نزند.»
لاوروف تاکید کرد تحریمهای غرب علیه روسیه برای برجام «مشکل» ایجاد کرده و هشدار داد منافع ملی روسیه باید در نظر گرفته شود.
بر اساس توافق برجام به روسیه و چین اجازه داده میشود که به توسعه برنامه اتمی صلح آمیز در ایران کمک کنند.
مقامات جمهوری اسلامی هنوز به این سخنان واکنش نشان ندادهاند، اما خبرگزاری رویترز نوشت یک دیپلمات ایرانی که حاضر نشد نامش ذکر شود، این سخنان را «غیرسازنده» خوانده است.
او گفت: «روسها از دو روز پیش این خواسته را روی میز گذاشته بودند. این درک وجود دارد که روسیه با تغییر موضع خود در مذاکرات وین قصد دارد منافع خود را در جاهای دیگر تامین کند و این موضوع برای مذاکرات سازنده نیست.»
با این حال، ساعاتی بعد خبرگزاری دولتی ایرنا گزارش خبرگزاری رویترز را خبرسازی خواند و نوشت که «هیچ مقام ایرانی مرتبط با مذاکرات هستهای و آگاه در این زمینه» با رویترز مصاحبه نکرده است.
روزنامه وال استریت ژورنال هم نوشت درخواستهای جدید روسیه روند مذاکرات اتمی وین را تهدید میکند و این در حالی است که مقامهای غربی و ایرانی گفتهاند به توافق برای احیای برحام نزدیک شدهاند.
این سخنان وزیر خارجه روسیه همزمان با سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تهران برای حل مسائل پادمانی بیان شده که تحلیلگران آن را به عنوان یکی از زمینههای حصول توافق احتمالی دانستهاند.
روز جمعه مذاکرهکنندگان غربی به پایتختهای خود بازگشتند و از حصول احتمالی توافق خبر دادند اما علی باقری، مذاکرهکننده ارشد و تیم مذاکره ایران، در وین باقی ماندند.
با این حال لاوروف گفت: «هنوز چندین موضوع وجود دارد که ایران خواهان شفافسازی بیشتر در درباره آنها است و ما این خواسته را منصفانه میدانیم.»
پیشتر، گاربریل نورونها، مشاور ارشد پیشین وزارت خارجه آمریکا در امور ایران، توافق احتمالی اتمی را فاجعه خواند و اعلام کرد مذاکرات در اصل توسط نماینده روسیه اداره شده است.
روسیه در پی حمله به اوکراین تحت تحریمهای شدیدی از سوی اروپا و آمریکا قرار گرفته و انتظار میرود اقتصادش ضربه سنگینی بخورد.
دولتهای ایران و روسیه در موارد مختلف از جمله جنگ سوریه و حمایت از حکومت بشار اسد در سالهای گذشته با یکدیگر همکاری داشتهاند و حکومت ایران در صدد امضای یک قرارداد ۲۰ ساله با روسیه است.
محمد باقری، رییس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی، در سفری که مهر ماه به روسیه داشت با اشاره به گسترش همکاری نظامی دو کشور گفت رهبر جمهوری اسلامی برای توسعه روابط تهران و مسکو «اهمیت خاصی» قائل است.
با این حال نوع روابط جمهوری اسلامی با روسیه همواره با انتقادهایی در داخل ایران مواجه بوده است.
اوایل اردیبهشت ۱۴۰۰ انتشار یک فایل صوتی از محمدجواد ظریف، وزیر خارجه وقت، درباره کارشکنی روسیه در برجام واکنشهای بسیاری را در پی داشت.