سازمان انرژی اتمی اعلام کرد ایران هنوز نتوانسته است هیچ «دلیل فنیای» برای وجود ذرات اورانیوم کشف شده از سوی آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مکانهای اعلام نشده ایران پیدا کند و «احتمالا عناصر خارجی (خرابکاری) در آلودگی آن مکانها دخیل بودهاند».
این سازمان روز سهشنبه ۲۴ خرداد با انتشار ترجمه متن کامل توضیح خود در ارتباط با گزارش اخیر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، درباره سه مکان اعلام نشده در ایران، نوشت جمهوری اسلامی در مذاکرات با آژانس، «مفروضات خود را در مورد دلایل احتمالی وجود ذرات اورانیوم در مکانهای گزارش شده از سوی آژانس توضیح داده است.»
محمد اسلامی، رییس سازمان انرژی اتمی ایران هم گفت این کشور برنامهای برای سفر مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به ایران ندارد.
او افزود تهران مشکلی برای ادامه تعامل با آژانس ندارد، «البته در صورتی که آنها به تعهدات خود در برجام عمل کنند».
یک سال پیش، آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرد در سه محل اعلام نشده در ایران ذرات اورانیوم غنی شده با منشأ انسانی یافته است. گروسی به تازگی از تورقوزآباد، ورامین و مریوان به عنوان این سه مکان اعلام نشده نام برد.
او گفت: «همچنین ایران مکان یا مکانهای فعلی مواد هستهای و/یا تجهیزات آلوده به مواد هستهای را که در سال ۲۰۱۸ از تورقوزآباد منتقل شدهاند، به آژانس اطلاع نداده است.»
پیشتر بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر پیشین اسرائیل نام سایت تورقوزآباد را افشا کرده بود.
سازمان انرژی اتمی ایران اما درباره سایت مریوان که در گزارش آژانس به آن اشاره شده بود، نوشت: «این مکان برای بهرهبرداری از خاک نسوز طی قراردادی با یک شرکت خارجی، دههها پیش مورد استفاده قرار گرفت.»
بر اساس گزارش آژانس، جمهوری اسلامی در این مکان آزمایشات انفجاری با سپر محافظ انجام داده است برای آمادهسازی به منظور استفاده از آشکارسازهای نوترونی.
همچنین سازمان انرژی اتمی ایران در پاسخ به یک پرسش آژانس بر اساس تصاویر ماهوارهای، درباره جابهجاییهایی میان مراکز اعلام نشده مریوان و تورقوزآباد با کامیونهای مختلف شبیه به هم در اواسط ژوییه و اواسط اوت ۲۰۱۸، اعلام کرد: «ایران کشور پهناوری است و تعداد زیادی از کامیونهای مشابه در حال حرکت در سراسر این کشور هستند.»
سازمان انرژی اتمی همچنین گزارش آژانس مبنی بر «منتقل شدن کانتینرهای برداشته شده از ورامین به تورقوزآباد در زمان برچیدن ساختمانها در ورامین» را رد و در پایان تأکید کرد جمهوری اسلامی «هیچ تعهدی برای پاسخ به سوالات مطرح شده از سوی آژانس» ندارد.
پیشتر کاظم غریبآبادی، نماینده پیشین جمهوری اسلامی در آژانس اعلام کرد اورانیومی که در یکی از مکانهای اعلام نشده ایران از سوی آژانس کشف شده، مربوط به «یکی از کشورهای دارای سلاح هستهای بوده» است.
غریبآبادی که اکنون معاون امور بینالملل قوه قضاییه و دبیر ستاد حقوق بشر این قوه است، اضافه کرد اورانیومهای غنیشده با منشأ انسانی که آژانس در سه مکان اعلام نشده ایران کشف کرده، «مقادیر ناچیزی» است.
در حالی که مذاکرات هستهای وین برای احیای برجام از چند ماه پیش متوقف شده، مسائل حل نشده میان ایران و آژانس به یک چالش اساسی در پرونده هستهای ایران تبدیل شده و شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی قطعنامهای را به دلیل همکاری نکردن جمهوری اسلامی در این زمینه، علیه تهران تصویب کرده است.