آفتابكاران اخبار و مقالات دربارة ايران و مقاومت
زیان انباشته خودروسازان ایرانی تا پایان سال گذشته و بنا به گزارش مرکز پژوهش های مجلس از مرز 100 هزار میلیارد تومان عبور کرده است. اگر بخواهیم دلار 26 هزار تومانی نیمایی را مبنا قرار دهیم، زیان خودروسازان ایران به عددی حدود 4 میلیارد دلار رسیده است. با این زیان سنگین خودروسازان می شود حدود 10 درصد سهام بزرگ ترین و ارزشمندترین کمپانی های خودروسازی جهان همچون مرسدس بنز، فولکس واگن، بی ام و یا پورشه را خریداری کرد!
زیان سنگین خودروسازان ایران
خودروسازان ایران که سال هاست از امتیازات گسترده ای همچون انحصار بازار، تسهیلات کلان ارزان قیمت، ارز چهارهزارو 200 تومانی و… برخوردار هستند، زیان سنگینی به بزرگی 4.8 میلیارد دلار به بار آورده اند.
بنا به اعلام مرکز پژوهش های مجلس گزارش حسابرسی شده سه شرکت ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو نشان می دهد زیان انباشته این شرکت ها در پایان سال گذشته از مرز 100 هزار میلیارد تومان هم فراتر رفته است که اگر بخواهیم این عدد را با دلار 26 هزار تومان نیما معادل سازی کنیم، زیان خودروسازان حدود 4 میلیارد دلار می شود.
البته این زیان دهی همچنان ادامه دارد و بر اساس صورت های مالی منتشرشده در سامانه کدال بورس در سه ماهه منتهی به خردادماه سال جاری دو شرکت ایران خودرو و سایپا زیان سنگین به ترتیب دوهزارو 736 میلیارد تومانی و هزارو 299 میلیارد تومانی را نشان می دهد.
بر اساس آماری که سایت Companies Market Cap درباره ارزشمندترین برندهای خودروی جهان در سال 2021 منتشر کرده است، ارزش برند آلمانی مرسدس بنز 58.2 میلیارد دلار، فولکس واگن 47 میلیارد دلار، بی ام و 40.4 میلیارد دلار و پورشه 34.3 میلیارد دلار برآورد شده است و اگر بخواهیم زیان خودروسازان ایران را در نظر بگیریم، با این زیان سنگین می توان حدود 10 درصد سهام بزرگ ترین کمپانی های خودروسازی جهان را خرید.
ارزش صادرات خودروی ترکیه 638 برابر صادرات خودروی ایران
زیان دهی سنگین شرکت های خودروسازی ایران در حالی رخ می دهد که بر اساس گزارش آناتولی، ترکیه سال گذشته میلادی توانسته است مبلغی حدود 25 میلیارد دلار خودرو به کشورهای دیگر صادر کند که این رقم نسبت به سال 2020 میلادی رشدی 12 درصدی را ایجاد کرده است.
همچنین انجمن صادرکنندگان صنعت خودروی اولوداگ ترکیه اعلام کرد این کشور در شش ماه نخست سال 2022 نیز 4.6 میلیارد دلار خودرو به 97 کشور و منطقه جهان صادر کرده است.
این در حالی است که به گفته روح الله لطیفی، سخنگوی گمرک ایران، در هفت ماه نخست سال گذشته 58 میلیون و 407 هزار و 733 دلار خودرو و لوازم یدکی صادر کرده که هفت میلیون و 217 هزار و 265 دلار آن مربوط به صادرات انواع خودرو بوده است.
به عبارتی ارزش صادرات خودروی ترکیه ظرف شش ماه تقریبا حدود 638 برابر ارزش صادرات خودروی ایران ظرف هفت ماه بوده است.
باید اشاره کرد که انگلیس، فرانسه و اسپانیا و بعد هم ایتالیا و آلمان بزرگ ترین خریداران خودروهای ترکیه بوده اند.
البته پرواضح است ترکیه تنها کشور همسایه ای نیست که در صنعت خودرو درجا نزده، همین حالا عربستان سعودی در تلاش است تا با همکاری بزرگ ترین کمپانی های جهان برای ساخت خودروهای الکتریکی گام های بلندی بردارد.
مرسدس بنز هم در ایران زیان ده می شود
فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو، در گفت وگو با «شرق» عنوان می کند اگر رفتار و سیاست گذاری ای که درباره خودروسازهای ایران شده با شرکتی در حد و اندازه ولوو یا پورشه و مرسدس بنز نیز شود، نتیجه همین خواهد بود.
او می گوید: به ولوو هم اگر بگویید باید در منطقه من یک کارخانه بزنی و حتما قیمت محصولت فلان باشد، ال سی هم نتواند باز کند و…، طبیعتا ضرر می کند؛ چون مسئله سوءمدیریت مجموعه دولت ها ست که در صنعت خودرو نمایان می شود و عدد بزرگ زیان هیچ مفهومی جز این ندارد. این طور نیست که فکر کنید این شرکت ها پولی را گرفته اند و زیان به بار آورده اند، اینها پولی نگرفته اند. این زیان از محل نداشتن درآمد و نبود امکان اصلاح ساختار نیروی انسانی است. این زیان حاصل فشار و اجبار بی منطق و وجود سیاست های تحریم دوستی است.
به باور او، اگر تفکر نپذیرفتن FATF نبود، خیلی ساده صنعت خودروی ما هم شبیه سایر کشورها مثل قطر، امارات، بحرین، عربستان یا ترکیه بود؛ زیرا این کشورها بدون همین تفکرات توانستند از نقطه ای که سال ها از ما عقب تر بودند، حالا ده ها سال جلوتر بیفتند.
زاوه تاکید می کند: اگر سیاست و نگاه خودکفایی به هر قیمتی در کشور وجود نداشت، ما می شدیم ترکیه که سیاستش درست است. وقتی شرکت های به بزرگی امریکن موتور یا بیوک جمع شدند، اینکه شرکتی مثل ایران خودرو باشد یا نباشد، هیچ فرقی ندارد، مهم حذف این تفکر است. اگر این تفکر از صنعت ما حذف شود، شاید ایران خودرو و سایپا نمانند، اما ساختار درست صنعتی ایجاد خواهد شد. اگر این تفکر دولتی کنار برود، صنعت در نقطه ای خواهد بود که اگر اقتصادی باشد، جذب سرمایه می کند و اگر هم نباشد که نمی کند.
از نگاه این کارشناس، کلیت نگاه به ماجرای صنعت خودرو امروز درست نیست؛ نه انتقاد به آن از منظر صحیحی اتفاق می افتد و نه حمایت از آن. او می گوید: چرا به خودروسازها انتقاد می کنید؟ وضع امروز تاثیر تفکر غلط در دولت است. سویه انتقاد باید به سمت وزیر باشد نه مدیریت ایران خودرو یا سایپا.
زیان دهی خودروسازان معادل یارانه نقدی
امیرحسن کاکایی، دیگر کارشناس خودرو نیز با زاوه هم نظر است و به «شرق» می گوید: آنچه اتفاق افتاده، فاجعه سیاست گذاری است نه مدیریت صنعت. دو خودروساز ایران تحت امر دولت هستند. در چهار سال گذشته، سیاست گذاران ادعا کردند که اگر قیمت خودرو در خودروسازی ثابت بماند، قیمت در بازار هم ثابت می ماند. در کنار آن خواستند با فشار بر این شرکت ها، هزینه ها را هم پایین بیاورند. نتیجه این شد که در این چهار سال با اینکه مدیرعامل های مختلفی سر کار آمدند، نه تنها بازار کنترل نشد، بلکه این دو خودروساز هم سالانه زیانی معادل یارانه نقدی کشور به بار آوردند. یارانه نقدی 60 میلیون نفر در ایران ماهانه دو هزار و 700 میلیارد تومان است که برای یک سال 32هزارو 400 میلیارد تومان می شود و زیان سال گذشته خودروسازان با کمی اغماض در همین حد است. یعنی تقریبا زیان این دو خودروساز به اندازه پنج سال یارانه نقدی کل کشور است.
او ادامه می دهد: مقصر سیاست گذار است؛ یعنی دولت و مجلس. کسی نمی تواند تقصیر را گردن مدیریت صنعت بیندازد؛ چون مدیران چندین بار تغییر کردند، اما زیان دائم تکرار شده است. این نشان می دهد اصل مشکل در سیاست گذاری است. به گفته این کارشناس، کشورهایی مثل ترکیه، کره جنوبی و ژاپن هم با بحران هایی مواجه شدند، اما با سیاست های درست آن را پشت سر گذاشتند. نمونه آن ژاپن است که در دهه 90 میلادی صنایع خودروسازی آن دچار بحران شد، اما شرکت های غول و برندهای بزرگ توانستند دوام بیاورند یا کره جنوبی که سال 1996 در آن پنج شرکت بزرگ ورشکسته شدند، اما از دل ماجرا هیوندای، کیا بیرون آمد که اکنون یک غول بین المللی است. حتی ترکیه هم حدود 30 سال پیش خودروسازی ملی را رها کرد و در نهایت با برخی سیاست های درست خودش را نجات داد.
آینده فروشی به سبک خودروسازان
کاکایی همچنین باور دارد مجموع زیان انباشته ای که در صورت مالی می بینیم و رسانه ها اعلام می کنند، ارقام رسمی هستند و زیان واقعی همچنان در پشت پرده است؛ چون بدهی خودروسازها و بدهی آینده آنها در این صورت ها نیست.
او تاکید می کند: آن قدر از آینده خرج کرده اند که در کمترین حالت تا دو، سه سال دائم باید فقط بدهی پرداخت کنند. اگر امروز چرخ این دو خودروساز متوقف شود، تازه متوجه خواهید شد چه فاجعه ای رخ داده است. شما فقط اعدادی را که اعلام کرده اند، می بینید؛ در حالی که واقعیت بسیار بدتر از این حرف هاست.
کاکایی ادامه می دهد: سیاسیون باید بپذیرند خودشان را کنار بکشند و فقط بر مبنای معیارهای اقتصادی و قانون اساسی و اصل 44 تنظیم گری کنند. در واقع دولت باید از اینکه در اجرا مداخله کند، بپرهیزد و شرایط را برای رقابت فراهم کند؛ حتی اگر به قیمت نابودی و اعلام ورشکستگی شرکت ها باشد. این گونه در جنگ رقابت، شرکت های قوی باقی خواهند ماند؛ مثل اتفاقی که در دهه 90 در کره جنوبی افتاد که تعداد زیادی از شرکت ها ورشکسته شدند، ولی از دلشان خودروسازی سالم بیرون آمد.
دردسرآفرینی چینی ها در بازار خودروی ایران
از نگاه کاکایی باید اجازه داد ادغام های بزرگ شکل بگیرد. او توضیح می دهد: در حال حاضر هر روز یک برند جدید خودسازی راه می افتد و کارخانه ای تاسیس می شود که غالب آنها هم چینی هستند. این فاجعه است. به جای تجمیع و تلاش برای تولید چند مدل خودروی با کیفیت بالا برای رسیدن به تیراژ اقتصادی، هر روز تعداد خودروسازها بیشتر می شود. با اینکه هر روز خودروسازها بیشتر می شوند، اما نه قیمت پایین می آید و نه رقابت بیشتر می شود و کشور ما تبدیل به عرصه رقابت خودروسازی چینی شده است. حتی گاهی یک شرکت چینی به چند خودروساز ایران خودرو می فروشد. چینی ها در بازار کشور می تازند و ما نمی دانیم چه بلایی دارند سرمان می آورند. در واقع هر چه تعداد خودروسازی ها بیشتر شود، تیراژ پایین می آید و قیمت تمام شده بالا می رود.
او در پاسخ به این پرسش که آیا با توجه به قوانین می توان دو خودروساز بزرگ کشور را رسما ورشکسته خواند؟ می گوید: در ماده 140 قانون تجارت آمده اگر شرکتی به اندازه 90 درصد دارایی اش بدهی داشت، می تواند اعلام ورشکستگی کند، اما نمی گوید حتما ورشکسته هستند. اکنون شرکت ها و بانک های ورشکسته زیادی داریم که ادامه حیات می دهند؛ چون در قانون دقیقا نیامده که اینها ورشکسته هستند یا نه. درحالی که آنچه مشکل ما ست، فقط بدهی فعلی شرکت ها نیست، این است که آینده شرکت چقدر توان تحمل این بدهی ها را دارد. با این شرط، به راحتی می توان گفت شرکت هواپیمایی ملی، شرکت پست، ایران خودرو و سایپا سال هاست عملا ورشکسته هستند.
