
وبسایت «اکسیوس» پنجشنبه 20 مارس به نقل از دو مقام اسرائیلی و یک مقام آمریکایی گزارش داد که ایالات متحده و اسرائیل هفته آینده در کاخ سفید مذاکرات راهبردی درباره برنامه هستهای ایران برگزار خواهند کرد.
طبق این گزارش، هیئتی اسرائیلی شامل رون دیرمر، وزیر امور راهبردی، و تساحی هنگبی، مشاور امنیت ملی اسرائیل بهمنظور انجام این مذاکرات در کاخ سفید به ایالات متحده سفر خواهد کرد.اکسیوس روز پنجشنبه ۳۰ اسفند با ذکر این خبر نوشت که این اولین نشست گروه مشورتی راهبردی آمریکا-اسرائیل (SCG) از زمان روی کار آمدن دونالد ترامپ خواهد بود. این گروه عالیترین نهاد برای گفتوگوهای راهبردی میان واشینگتن و تلآویو دربارهٔ برنامهٔ هستهای ایران محسوب میشود.
مقامات اسرائیلی اعلام کردهاند که هیئت اسرائیلی به سرپرستی ران دِرمِر، وزیر امور راهبردی، و تساحی هنگبی، مشاور امنیت ملی اسرائیل، به واشینگتن خواهد رفت.
این هیئت شامل نمایندگانی عالیرتبه از شورای امنیت ملی، ارتش، موساد، وزارت خارجه، وزارت دفاع و کمیسیون انرژی اتمی اسرائیل خواهد بود.
انتظار میرود که هیئت اسرائیلی با تیمی آمریکایی به سرپرستی مایک والتز، مشاور امنیت ملی ترامپ، و نمایندگانی از وزارت خارجه، پنتاگون و جامعهٔ اطلاعاتی آمریکا دیدار کند.همچنین، جنگ در غزه و مذاکرات اسرائیل و لبنان بر سر مرزهای مورد مناقشهٔ دو کشور از دیگر موضوعاتی است که در این نشست مورد بحث قرار خواهد گرفت.
دفتر نخستوزیری اسرائیل از اظهار نظر در این مورد خودداری کرده و کاخ سفید نیز به درخواست اکسیوس برای توضیح پاسخ نداده است.
یک مقام ارشد آمریکایی گفته است که این مذاکرات عمدتاً بر برنامهٔ هستهای ایران و احتمال مذاکرات میان ایران و آمریکا متمرکز خواهد بود.اکسیوس همچنین چهارشنبه گزارش داده بود که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، به تهران یک ضربالاجل دوماهه برای مذاکره درباره یک توافق هستهای جدید داده است. این پیام از طریق نامهای به علی خامنهای، رهبر ایران، ارسال شده و درعینحال ترامپ تهدید کرده است که در صورت عدم دستیابی به توافق، گزینه حملات نظامی علیه برنامه هستهای ایران را مد نظر خواهد داشت.
از سوی دیگر، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، و تیم او معتقدند که شانس دستیابی به توافق با ایران بسیار اندک است، بنابراین به دنبال هماهنگی با واشنگتن برای یک طرح اقدام مشترک در صورت تشدید تنشها و احتمال درگیری نظامی هستند.
این نشست، اولین جلسه گروه رایزنیهای راهبردی آمریکا-اسرائیل (SCG) از زمان روی کار آمدن ترامپ خواهد بود. این گروه، بالاترین نهاد مسئول هماهنگی میان دو کشور در مورد برنامه هستهای ایران محسوب میشود.
جزئیات مذاکرات راهبردی
طبق گزارش مقامات اسرائیلی، هیئت اسرائیلی که قرار است در مذاکرات شرکت کند به رهبری رون دیرمر، وزیر امور راهبردی، و تساحی هنگبی، مشاور امنیت ملی اسرائیل خواهد بود. همچنین این هیئت شامل نمایندگان بلندپایهای از شورای امنیت ملی، ارتش اسرائیل، موساد، وزارت خارجه، وزارت دفاع و کمیته انرژی اتمی اسرائیل خواهد بود.
این هیئت اسرائیلی قرار است با تیمی آمریکایی به سرپرستی مایک والتز، مشاور امنیت ملی رئیس جمهوری آمریکا، دیدار کند. در این نشست نمایندگانی از وزارت خارجه، پنتاگون و دستگاههای اطلاعاتی آمریکا نیز حضور خواهند داشت.
محورهای مذاکرات راهبردی
یک مقام ارشد آمریکایی اعلام کرد که محور اصلی مذاکرات، پرونده هستهای ایران و امکان انجام مذاکرات میان آمریکا و ایران خواهد بود.
همچنین، جنگ در غزه و مذاکرات جاری میان اسرائیل و لبنان درباره مرزهای مورد مناقشه نیز در دستورکار این نشست قرار دارد.گروه رایزنیهای استراتژیک (SCG) که در سال 2009 در دوره باراک اوباما، رئیس جمهوری اسبق آمریکا تأسیس شد، با نام رمزی “اوپال” (Opal) شناخته میشود. این گروه با هدف هماهنگی استراتژیک میان آمریکا و اسرائیل درباره برنامه هستهای ایران و فعالیتهای منطقهای تهران ایجاد شد و از طریق آن، ارزیابیهای اطلاعاتی به اشتراک گذاشته شده و سیاستها و عملیاتهای مشترک هماهنگ میشود.
پس از حمله 7 اکتبر 2023 حماس به اسرائیل، حوزه فعالیت این گروه گسترش یافت و در دولت جو بایدن به مرجع اصلی بحث درباره جنگ در غزه و لبنان تبدیل شد.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، همانطور که اکسیوس پیش از این گزارش داده، به تهران یک فرصت دوماهه داده است تا بر سر توافق جدید هستهای مذاکره کند و تهدید کرده که در صورت عدم دستیابی به توافق، احتمال حملهٔ نظامی به تأسیسات هستهای ایران وجود دارد.
به گفتهٔ یکی از مقامات اسرائیلی، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، و تیم او احتمال موفقیت این مذاکرات را کم میدانند و میخواهند در صورت تشدید تنشها و ورود به درگیری نظامی، یک مسیر مشترک را با آمریکا هماهنگ کنند.
برنامه هستهای ایران طی چهار سال گذشته پیشرفت کرده و اکنون بیش از هر زمان دیگری به ظرفیت لازم برای تولید سلاح هستهای نزدیک شده است.
دو هفته پیش، دونالد ترامپ در گفتوگو با شبکه تلویزیونی «فاکس نیوز» اعلام کرد که نامهای به علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، ارسال کرده و پیشنهاد مذاکرات مستقیم داده است. به گفته منابع، نامه ترامپ به خامنهای «لحنی شدید» داشته است.
آقای ترامپ یک روز بعد گفت که آمریکا در ارتباط با ایران به «لحظات پایانی» رسیده است.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی در واکنش خود، نامه ترامپ و پیشنهاد او برای مذاکرات را «یک فریب» خواند و گفت «هدف این پیشنهاد تنها ایجاد این تصور است که ایران از مذاکره سر باز میزند».
با این حال، چند ساعت بعد، نمایندگی ایران در سازمان ملل در بیانیهای که در شبکه اجتماعی ایکس منتشر شد، احتمال مذاکرات هستهای بین ایران و آمریکا را رد نکرد.
عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران روز پنجشنبه ۳۰ اسفند در ویژه برنامۀ نوروزی تلویزیون جمهوری اسلامی گفت که جمهوری اسلامی در روزهای آینده پاسخ نامۀ رئیسجمهور آمریکا به علی خامنهای را که به گفتۀ او «بیشتر جنبۀ تهدید دارد»، خواهد داد.