
فرستاده ویژه دونالد ترامپ در آستانه دور دوم مذاکرات هستهای میان ایران و آمریکا با درخواستی صریح تأکید کرد که جمهوری اسلامی باید برنامه غنیسازی هستهای و تسلیحات هستهای خود را متوقف کند.
ایالات متحده آمریکا و جمهوری اسلامی ایران قصد دارند روز شنبه آینده ۱۹ آوریل (۳۰ فروردین) گفتوگوهای خود درباره یک توافق هستهای جدید احتمالی را ادامه دهند.
استیو ویتکاف، نماینده ویژه دونالد ترامپ پیش از دور جدید مذاکرات، با درخواستی صریح وارد میدان شد.
ویتکاف از ایران خواست که غنیسازی اورانیوم را متوقف کند. او همچنین تأکید کرد که ایران نباید هیچ برنامهای برای تولید سلاح هستهای داشته باشد.
او در شبکه اجتماعی اکس (توییتر سابق) نوشت، هرگونه توافق نهایی باید چارچوبی برای صلح، ثبات و رفاه در خاورمیانه ایجاد کند.
ویتکاف در ادامه افزود که تنها در صورتی توافقی با ایران صورت خواهد گرفت که مطابق خواست و سیاستهای رئیسجمهور دونالد ترامپ باشد.استیو ویتکاف روز سهشنبه ۲۶ فروردین در پستی در شبکه ایکس تأکید کرد که «توافق با ایران تنها در صورتی نهایی خواهد شد که یک توافقِ ترامپی باشد».
او افزود: «برای جهان ضروری است که توافقی سختگیرانه و منصفانه به دست آوریم که پایدار بماند، و این همان چیزی است که رئیسجمهور ترامپ از من خواسته است انجام دهم».
این اظهارات در حالی بیان میشود که آقای ویتکاف پیشتر اعلام کرده بود: ایران نیازی به غنیسازی بالاتر از ۳٫۶۷ درصد ندارد و محور توافق با تهران راستیآزمایی سطح غنیسازی اورانیوم و همچنین راستیآزمایی ابعاد نظامی برنامه هستهای، «از جمله موشکی»، خواهد بود.در همین حال وبسایت خبری «اکسیوس» خبر میدهد که دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، صبح سهشنبه نشستی محرمانه در اتاق وضعیت کاخ سفید با مقامهای ارشد امنیتی و سیاست خارجی دولت خود دربارهٔ مذاکرات هستهای با ایران برگزار کرد.
بنابر این گزارش، بهگفته منابع آگاه، این نشست با هدف تعیین موضع آمریکا برای دور بعدی گفت وگوها که قرار است شنبه برگزار شود، انجام شد.
در این نشست، چهرههایی مانند معاون اول ترامپ جیدی ونس، وزیر خارجه مارکو روبیو، وزیر دفاع پیت هگست، مشاور امنیت ملی کاخ سفید مایک والتز، فرستاده ویژه ترامپ استیو ویتکاف، رئیس سیآیای جان رَتکلیف و دیگر مقامهای ارشد حضور داشتند.
در حالیکه ونس و ویتکاف همواره از دیپلماسی حمایت کرده و خواهان سازشهایی برای رسیدن به توافق هستند، چهرههایی مانند روبیو و والتز رویکردی سختگیرانه دارند. ترامپ نیز از یک سو خواستار توافق و حل دیپلماتیک بحران هستهای است و از سوی دیگر ایران را به اقدام نظامی تهدید کرده است.
پیش از این نشست، ترامپ با سلطان عمان، هیثم بن طارق، تلفنی گفتوگو کرد و دربارهٔ نقش میانجیگری عمان میان ایران و آمریکا بحث شد. خبرگزاری رسمی عمان گزارش داد که دو طرف بر حمایت از مذاکرات برای دستیابی به نتایج مطلوب تأکید کردند.
کارولین لِویت، سخنگوی کاخ سفید، سهشنبه ۲۶ فروردین در نشست خبری خود در مورد این تماس تلفنی گفت که «رئیسجمهور امروز با سلطان عمان گفتوگو کرد؛ کسی که در تسهیل این مذاکرات نقش داشت. او امروز با سلطان عمان تماس گرفت و از او بابت میزبانی نخستین دیدار مستقیم میان ایالات متحده و ایران تشکر کرد و بر ضرورت پایان دادن به برنامه هستهای ایران از طریق مذاکره تأکید ورزید.»
خانم لویت افزود که کاخ سفید بیانیهای مکتوب دربارهٔ این گفتوگوی تلفنی منتشر خواهد کرد.
سخنگوی کاخ سفید در بخشی دیگر، در پاسخ به پرسشهای خبرنگاران در مورد ایران گفت که «البته کارزار فشار حداکثری بر ایران همچنان ادامه دارد، اما همانطور که میدانید، رئیسجمهور بهروشنی اعلام کرده که خواهان گفتوگو و تعامل با ایران است، در عین حال که دستور صریح خود مبنی بر اینکه ایران هرگز نباید به سلاح هستهای دست یابد را نیز آشکارا بیان کرده است.»
روز دوشنبه آقای ترامپ در جمع خبرنگاران گفته بود ایران باید سریعتر در مذاکرات پیش برود و هشدار داد که اگر لازم باشد، از «اقدامی بسیار سخت» استفاده خواهد کرد.
گرچه طرفین دربارهٔ نتایج دور اول ابراز رضایت کردهاند، اما آقای ترامپ روز دوشنبه از آنچه که «سر دواندن» ایران خواند، انتقاد کرد.
روز سهشنبه بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در پیامی ویدئویی گفت آنچه باید حذف شود، «برنامه تسلیحات هستهای و محور ترور جمهوری اسلامی» است، نه اسرائیل. شاهزاده رضا پهلوی نیز در همین روز در پیامی در شبکه ایکس جمهوری اسلامی را مانع صلح خواند و خطاب به استیو ویتکاف، رئیس هیئت آمریکایی در مذاکرات با ایران نوشت که «برای این رژیم جنگطلب طناب نجات نیندازید.»
قرار بود دور بعدی مذاکرات ایران و آمریکا، شنبه در رم برگزار شود، اما وزارت خارجه ایران اعلام کرده این دور به مسقط منتقل شده است. منابع آگاه به اکسیوس گفتند یکی از دلایل این تغییر، حضور احتمالی ونس در رم در همان زمان و تمایل کاخ سفید برای جلوگیری از همپوشانی بوده است.عمان، یکی از آخرین سلطاننشینهای جهان در لبهٔ شرقی شبهجزیره عربستان، بهدلیل موقعیت جغرافیایی، پیشینه تاریخی و نزدیکیاش به ایران، بهویژه در میانجیگریهای پشتپرده، برای غرب نقش کلیدی دارد.
روابط عمان با ایران، که در دههٔ ۱۹۷۰ و با اعزام نیرو از سوی محمدرضا شاه پهلوی برای کمک به سرکوب شورش ظفار در این کشور مستحکم شد، از زمان انقلاب بهمن ۱۳۵۷ تاکنون حفظ شده است.
آمریکا سالهاست که از عمان برای گفتوگو با ایران استفاده کرده، از جمله در مذاکرات محرمانهای که به توافق هستهای ۲۰۱۵ انجامید. به گفته کارشناسان، عمان در وضعیت پیچیدهٔ خاورمیانه، یک شریک قابل اعتماد در دیپلماسی محسوب میشود.ویتکاف: ایران نیازی به غنیسازی بیش از ۳.۶۷ درصد ندارد
به گزارش خبرگزاری آلمان، با این حال، احتمال بسیار کمی وجود دارد که جمهوری اسلامی ایران در چارچوب یک توافق، به توقف کامل غنیسازی اورانیوم تن دهد.
اورانیوم با درصد غنای پایین معمولاً برای تأمین سوخت نیروگاههای هستهای استفاده میشود، در حالیکه اورانیوم با درصد غنای بسیار بالا میتواند برای ساخت سلاح هستهای نیز کاربرد داشته باشد. ایران همواره تلاش برای دستیابی به سلاح هستهای را رد کرده است.
دور بعدی مذاکرات هستهای میان ایران و آمریکا قرار است یک هفته پس از نخستین دیدار دو طرف برگزار شود. رئیسجمهور آمریکا، دونالد ترامپ، تنها چند روز پیش و در روز دوشنبه، دوباره به ایران هشدار داد و احتمال حمله به تأسیسات هستهای ایران را رد نکرد.
پیش از این ویتکاف در مصاحبه با “فاکس نیوز” بر خلاف اظهارات پیشین، در این مصاحبه از تکرار درخواست برای برچیدن کامل برنامه هستهای ایران خودداری کرده و گفته است که آمریکا مخالفتی با برنامه هستهای ایران ندارد، اما تأکید کرد که “موضوع اصلی این توافق راستیآزمایی برنامه غنیسازی خواهد بود.» او افزود: «ایران نیازی به غنیسازی بیش از ۳.۶۷ درصد ندارد.»
این سطح از غنیسازی در برجام که ترامپ در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد، مجاز شناخته شده بود.
ویتکاف در این مصاحبه تصریح کرد: «در برخی موارد غنیسازی به ۶۰درصد رسیده و در مواردی دیگر به ۲۰درصد. این امر قابل قبول نیست و برای یک برنامه صلحآمیز هستهای، برخلاف آنچه ایران ادعا میکند، نیازی به غنیسازی بیش از ۳.۶۷ درصد نیست.»