
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا روز چهارشنبه ۱۴ مه در جریان سفرش به قطر گفت که به توافق با جمهوری اسلامی امیدوار است. از ماه آوریل تاکنون چهار دور گفتوگو میان تهران و واشنگتن برگزار شده است.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا روز چهارشنبه ۱۴ مه (۲۴ اردیبهشت) در جریان سفرش به قطر ابراز امیدواری کرد که مذاکرات هستهای دولت او با جمهوری اسلامی به توافق منجر شود. ترامپ در دوحه گفت: «احساس میکنم که این کار نتیجه خواهد داد.»
از ماه آوریل تاکنون چهار دور گفتوگو میان دو کشور برگزار شده است. علاوه بر آن، آلمان، فرانسه و بریتانیا نیز قصد دارند مذاکرات هستهای خود با ایران را روز جمعه ۱۶ مه (۲۶ اردیبهشت) از سر بگیرند.
ترامپ در دوحه با امیر قطر، شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، درباره موضوعاتی از جمله جمهوری اسلامی گفتوگو کرد. امیرنشین قطر روابط خوبی هم با ایالات متحده و هم با ایران دارد.
“جمهوری اسلامی باید حمایت از تروریسم را متوقف کند”
پیش از آن، ترامپ در دیدار با رهبران کشورهای حوزه خلیج فارس در ریاض، پایتخت عربستان سعودی، گفته بود: «من میخواهم با ایران توافق کنم.»
با این حال او شروطی را نیز در این رابطه مطرح کرد، از جمله آنکه تهران باید “حمایت از تروریسم را متوقف کند، به جنگهای نیابتی خونین خود پایان دهد و بهطور دائم و قابل راستیآزمایی از پیگیری ساخت سلاح هستهای دست بکشد”.
ترامپ در این نشست همچنین از “همه کشورها” خواست تا از تحریمهای ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی، حمایت کنند. دولت آمریکا در هفتههای اخیر تحریمها علیه تهران را تشدید کرده است. این تحریمها شامل نهادها و اشخاص مرتبط با صنعت نفت و برنامه هستهای ایران میشود.
ترامپ از زمان آغاز دومین دوره ریاستجمهوری خود بارها تمایلش را برای دستیابی به “توافق” با ایران ابراز کرده، اما همزمان بر سیاست “فشار حداکثری” دوران نخست ریاستجمهوریاش علیه تهران تأکید کرده است.
گفتوگوهای هستهای میان واشنگتن و تهران در تاریخ ۱۲ آوریل آغاز شد. ایران آخرین دور این مذاکرات را که روز یکشنبه گذشته در عمان برگزار شد، “سخت اما مفید” توصیف کرد.
ادامه “فشار حداکثری”
با این حال، ترامپ روز سهشنبه ۱۳ مه در جریان دیدارش در عربستان سعودی بار دیگر تهدید کرد که در صورت شکست مذاکرات، “فشار حداکثری” علیه جمهوری اسلامی ادامه خواهد یافت.
او رهبری ایران را متهم کرد که “ثروت ملت خود را میدزدد تا ترور و خونریزی را در خارج از کشور تأمین مالی کند”.
در همین حال عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی اظهارات مذکور ترامپ را روز چهارشنبه ۱۴ مه “گمراهکننده” توصیف کرد. او گفت: «در واقع، این تحریمها و تهدیدها هستند که مانع پیشرفت کشور ما میشوند.»
مذاکرات سه کشور اروپایی با جمهوری اسلامی
بر اساس اطلاعاتی از منابع دیپلماتیک فرانسوی، گفتوگوهای آلمان، فرانسه و بریتانیا با جمهوری اسلامی قرار است روز جمعه ۱۶ مه (۲۶ اردیبهشت) در استانبول از سر گرفته شود. عراقچی امروز چهارشنبه ۱۴ مه تأیید کرد که این گفتوگوها در استانبول برگزار خواهد شد.
آلمان، فرانسه و بریتانیا از امضاکنندگان توافق هستهای سال ۲۰۱۵ با ایران بودند. دونالد ترامپ این توافق را در نخستین دوره ریاستجمهوری خود (۲۰۱۷–۲۰۲۱) یکجانبه لغو و بار دیگر تحریمهای گستردهای علیه جمهوری اسلامی اعمال کرد. در واکنش، تهران نیز بهتدریج از تعهدات خود در چارچوب توافق فاصله گرفت.
ترامپ در آن زمان دلیل خروج از توافق را “ناکافی” بودن آن عنوان کرد. این توافق با هدف جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای منعقد شده بود. تهران بارها تأکید کرده است که قصد ساخت سلاح هستهای ندارد و برنامه هستهای آن صرفاً اهداف غیرنظامی و صلحآمیزی را دنبال میکند.
در همین حال مجید تختروانچی، معاون وزیر خارجه ایران، روز سهشنبه ۱۳ مه اعلام کرد که ایران آمادگی دارد بهطور موقت غنیسازی اورانیوم خود را محدود کند.
ایران در حال حاضر اورانیوم را تا درجه خلوص ۶۰ درصد غنیسازی میکند. این میزان به مراتب بالاتر از سقف ۳.۶۷ درصد تعیینشده در توافق ۲۰۱۵ است. برای تولید سلاح هستهای، اورانیوم باید تا ۹۰ درصد غنیسازی شود.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، پس از دیدار چند ساعته با تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر، پشت درهای بسته گفت طی این دیدار درباره موضوعاتی از جمله ایران گفتوگو کرده است. او گفت: «درباره ایران صحبت کردیم، جایی که واقعا وضعیت جالبی وجود دارد. احساس میکنم که این مسئله حل خواهد شد.»
او افزود: «فکر میکنم قرار است درست شود. بهنحوی باید حل شود و میدانیم که حل خواهد شد.»
ترامپ همچنین با اشاره به نقش قطر در مسائل بینالمللی از جمله جنگ روسیه و اوکراین، از کمکهای گسترده این کشور قدردانی کرد و گفت امیر قطر «کمک بزرگی در حوزههای مختلف» بوده است.دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا تاکید کرد که قطر در پرونده ایران کمک زیادی به ایالات متحده کرده و پیشبینی کرد که دیپلماسی در این زمینه موفق خواهد شد.
ترامپ چهارشنبه 24 اردیبهشت طی کنفرانس خبری مشترکی در دوحه با شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر کشور قطر، از امضای توافقهای تجاری و دفاعی فیمابین ایالات متحده و قطر خبر داد.
در همین راستا، امیر قطر اظهار داشت که روابط با آمریکا پس از این دیدار تاریخی به سطح جدیدی ارتقاء خواهد یافت.
«قرارداد شرکت هواپیمایی بوئینگ»
در چارچوب سفر ترامپ به قطر، توافق خرید هواپیما از شرکت آمریکایی بوئینگ به نفع خطوط هوایی قطر امضا شد.
ترامپ ارزش این قرارداد خرید هواپیما را 200 میلیارد دلار و شامل 160 هواپیمای بوئینگ اعلام کرد.
پیش از آن امیر قطر بر عزم دوحه و واشینگتن برای ادامه همکاریها در راستای تحقق صلح در منطقه تاکید کرد.
شیخ تمیم در دیدار خود با رئیس جمهوری آمریکا در دیوان امیری در دوحه گفت: «همه ما خواهان صلح در منطقه هستیم و امیدواریم این بار این اتفاق بیفتد.»
شیخ تمیم خطاب به ترامپ با بیان اینکه: «میدانم شما مرد صلح هستید و خواهان صلح در منطقه هستید»، تاکید کرد که دوحه و واشینگتن میتوانند ادامه همکاریها برای تحقق صلح در منطقه یا در سایر مناطق نظیر صلح میان روسیه و اوکراین را ادامه دهند.
برقراری صلح در منطقه
امیر قطر اشتیاق خود را برای مذاکرات قطر و آمریکا که شامل برقراری صلح در منطقه و مسائل مربوط به سرمایهگذاری و انرژی خواهد بود، ابراز کرد.
او تاکید کرد که کشورش تجربۀ خود در برگزاری جام جهانی 2022 را با تیمهای برگزارکننده جام جهانی 2026 در آمریکا به اشتراک خواهد گذاشت.
از سویی رئیس جمهوری آمریکا به امیر قطر گفت: «ما یکدیگر را دوست داریم و با بالاترین سطوح برای برقراری صلح در این منطقه و در سراسر جهان همکاری کردهایم.»
ترامپ همچنین خطاب به شیخ تمیم افزود: «شما در برقراری صلح در مناطق مختلفی از جمله روسیه و اوکراین به ما کمک میکنید و شاهد پیشرفت در این پرونده خواهیم بود.»
رئیس جمهوری آمریکا امروز چهارشنبه از سعودی وارد دوحه، پایتخت قطر شد و از سوی شیخ تمیم، امیر قطر، مورد استقبال قرار گرفت.
این سفر ترامپ به دوحه، در چارچوب تور منطقهای او که شامل سعودی، قطر و امارات میشود، انجام شد.