خانه / ثابت / قصه آک‌کویو…حامد پاک‌طینت

قصه آک‌کویو…حامد پاک‌طینت

.

تعجب نکنید از اینکه شاید شما هم تاکنون چنین لغتی را نشنیده‌اید…!!

“آک‌کویو” نام نیروگاه هسته‌ای در ساحل مدیترانه در مرسین ترکیه است که قرار است به‌زودی افتتاح شود. اولین پروژه مهم هسته‌ای ترکیه که بی‌سروصدا و بدون کوچکترین جنجال خبری و سیاسی با ابعاد پنج برابر نیروگاه هسته‌ای بوشهر شامل ۴ رآکتور به ظرفیت ۴۸۰۰ مگاوات از اواخر امسال تولید برق را در ترکیه کلید می‌زند و قرار است پس از تکمیل در دو سال آینده سالانه ۳۵ میلیارد کیلووات ساعت معادل ۱۰% و در فاز دوم ۲۰% از برق ترکیه را تامین کند…

با این پروژه، ترکیه از واردات ۷ میلیارد مترمکعب گاز معادل ۲.۵ میلیارد دلار در سال بی‌نیاز می‌شود اما هیچ‌یک از اینها مقصود نوشتن این متن نیست…!

آنچه تمرکز این متن است، بررسی بینش اردوغان و نحوه سیاستگذاری کشور ترکیه برای انجام پروژه هسته‌ای است.

کشور ترکیه برای انجام این کار حتی یک دلار هم از جیب مبارک پرداخت نکرده است. اتفاقا، مجری این پروژه همان شرکت “روس اتم”، مجری پروژه نیروگاه اتمی بوشهر یعنی دوستان روس هستند.

قرارداد ترکیه و روس اتم بر اساس BOO طراحی و توافق شده به این معنی که ترکیه بدون سرمایه‌گذاری در ساخت و احداث نیروگاه صرفا متعهد به خرید برق با نرخ توافقی به مدت ۱۵ سال است. بنابراین تمام سرمایه‌گذاری بر دوش شرکت روس اتم است. طبیعی است که این شرکت برای سودآوری و بهره‌وری بیشتر، هر آنچه از دستش برمی‌آید از استقرار آخرین تکنولوژی و به‌صرفه بودن تجهیزات تا مسلط‌ترین پرسنل تا سریع‌ترین زمان ممکن برای اتمام پروژه تا بهره‌ورترین حالت ممکن در تولید برق و حتی تا تضمین امنیت و بی‌حاشیه شدن موضوع در ترکیه بکار گیرد. توجه کنید که ترکیه مثل آب خوردن با این روش، فقط در یک فقره موفق به جذب سرمایه‌گذاری خارجی ۲۰ میلیارد دلاری شده، جهت اطلاع کل سرمایه‌گذاری خارجی در ایران در سال گذشته به ۱ میلیارد دلار هم نرسیده است…

تصور کنید امروز ۱۴ اردیبهشت سال ۱۳۷۴ یعنی ۳۰ سال پیش است و ما در حال سیاستگذاری پروژه هسته‌ای در کشور هستیم و مشاورین هوشمند ما چنین مدلی را به تصمیم‌گیران مملکت پیشنهاد داده‌اند، ببینیم دستاورد آن امروز ۱۴ اردیبشت ۱۴۰۴ پس از ۳۰ سال چه بود:

ایران از پرداخت ۱۱ میلیارد دلار از بودجه کشور بطور مستقیم به شرکت روس اتم حتی بدون استفاده از وام، و ۸۰۰ میلیارد دلار زیان حاصل از حواشی این پروژه قسر در رفته بود. یک پروژه ۳۰ ساله معلق توسط روس‌ها در بوشهر، به یک پروژه 5 ساله بی‌نقص تبدیل شده بود. ریسک تحریم صفر یا به حداقل رسیده بود و حتی یک ریال بابت هزینه نگهداری و تعمیرات نیروگاه پرداخت نکرده بودیم…

با مدل ترکیه ما ۱۵ سال پیش بدون فرض هیچ توسعه‌ای، ۴ برابر نیروگاه بوشهر در شبکه برق داشتیم و می‌توانستیم امروز حداقل ۱۰% از برق کشور معادل ۶ کلان شهر ایران را برق بدهیم.

میزان ناترازی برق حتی با همین مشکلاتی که امروز داریم ۷۰% کاهش یافته بود و ۶ ساعت قطع برق احتمالی روزانه در تابستان امسال حداکثر به ۱ ساعت می‌رسید…

قصه اما اینجا تمام نمی‌شود…!

از بابت صرفه‌جویی گازی که برای تولید برق در نیروگاه‌های ما مصرف می‌شود، ابرچالشی تحت عنوان ناترازی گاز در کشور نداشتیم. بله با این روش ما ۱۳ میلیارد مترمکعب در سال در مصرف گاز صرفه‌جویی می‌کردیم. این یعنی ۷۰% موضوع ناترازی گاز حل شده بود. می‌توانستیم با همان گاز به تولید ثروت در صنعت پتروشیمی یا صادرات آن با سالی بیش از ۱۳ میلیارد دلار برسیم. می‌توانستیم این همه گلایه بی‌مورد مسئولین مبنی بر صرفه‌جویی برق و گاز را هر روز نشنویم. می‌توانستیم بدون دغدغه در کارخانجاتمان به تولید بپردازیم، می‌توانستیم بدون رنج و بیچارگی محصول‌مان را به هر کجا صادر کنیم و می‌توانستیم از سرطان و مرگ هزاران نفر به دلیل آلودگی حاصل از سوخت نیروگاه‌ها جلوگیری کنیم…

قصه آک‌کویو و بوشهر، قصه‌هایی‌اند از صدها قصه‌ای که تاریخ کشورها و روزگار مردمان را می‌سازند…

@AftabkaranAzadi