نمایندگان دو حزب جمهوریخواه و دموکرات سنا با هدف محدود کردن برنامه هستهای ایران با یک رویکرد دیپلماتیک جدید و جلوگیری از رقابت تسلیحاتی در خاورمیانه، طرحی را به سنا ارائه کردند.
این طرح که از سوی باب منندز، رییس دموکرات کمیته روابط خارجی سنا، و لیندزی گراهام، عضو جمهوریخواه سنا، تهیه شده پیشنهاد داد یک بانک سوخت هستهای برای کشورهای خاورمیانه، از جمله ایران، ایجاد شود و یا بانک سوخت آژانس بینالمللی انرژی اتمی متناسب با نیازهای سایر بازگیران بینالمللی توسعه یابد.
این طرح افزود: اگر ایران از غنیسازی اورانیوم و فرآوری سوخت مصرف شده هستهای خودداری کند، آمریکا بپذیرد «بیش از آنچه در برجام توافق شده» تحریمهای جمهوری اسلامی را کاهش دهد.
طرح سناتورهای دو حزب خاطرنشان کرد: «تا زمانی که ایران به فعالیتهای مخرب خود، از جمله حمایت از تروریسم، نقض حقوق بشر، گروگانگیری و فعالیتهای بیثباتکنندهاش در منطقه پایان ندهد، بقیه تحریمهای آمریکا باید پابرجا بماند.»
طبق این طرح، آمریکا باید تضمین بدهد هر کشور خاورمیانه که از غنیسازی و فرآوری مواد هستهای در خاک خود خودداری کند، اجازه داشته باشد از بانک جهانی سوخت هستهای، میزان مورد نیاز سوخت برای رآکتورهای خود را خریداری کند.
سناتور منندز با اشاره به اینکه دستیابی ایران به سلاح هستهای به مسابقه تسلیحاتی در خاورمیانه منجر میشود گفت در این طرح سعی شده با حمایت دو حزب به موضوع هستهای ایران با رویکردی وسیعتر و منطقهای رسیدگی شود. در همین حال، سایر کشورهای خاورمیانه نیز بدون درگیر شدن در تنشهای مرتبط با گسترش سلاحهای هستهای، خواهند توانست از مزایای انرژی هستهای بهرهمند شوند.
لیندزی گراهام، سناتور جمهوریخواه، تاکید کرد که از راهحل دیپلماتیک برای حل مسئله هستهای ایران حمایت میکنند، گفت که طرح جدید به ایران و سایر کشورهای منطقه اجازه میدهد برای مصارف تجاری خود اورانیوم غنی شده با غلظت پایین خریداری کنند.
او افزود: «فکر میکنم این پیشنهاد با استقبال متحدان منطقهای ما همراه شود و اگر ایران نیز واقعا به دنبال انرژی صلحآمیز هستهای است باید از آن استقبال کند.»
دولت جو بایدن از بهار امسال مذاکرات غیرمستقیمی با ایران و با میانجیگری اروپا و اعضای برجام آغاز کرده تا در صورت بازگشت ایران به تعهدات برجام، تحریمهای هستهای را برچیند.
طی روزهای گذشته مقامات غربی و روسی از پیشرفت در مذاکرات خبر داده و گفتهاند این دور از مذاکرات احتمالا «گفتوگوهای نهایی» برای احیای برجام باشد.
طبق برجام ایران حق غنیسازی محدود اورانیوم در سطح ۳.۵ درصدی را دارد.
ایران نیز به نوبه خود خواهان گرفتن تضمین از آمریکا برای عدم خروج این کشور از برجام در آینده است؛ موضوعی که دولت جو بایدن میگوید صلاحیت ارائه چنین تضمینی را ندارد.
در این میان، ۱۹ بهمنماه نیز بیش از ۳۰ تن از سناتورهای جمهوریخواه به رئیسجمهوری آمریکا هشدار دادند در صورتی که بازگشت واشینگتن به توافق برجام به رای سنا منوط نشود، آنها از اختیارات خود برای جلوگیری از احیای آن استفاده خواهند کرد. این نامه را که تد کروز، سناتور جمهوریخواه تدوین کرده، بیش از ۳۳ سناتور امضا کردهاند.
سناتورهای امضاکننده این نامه میگویند که هر گونه توافق هستهای با ایران، به اندازهای برای امنیت ملی ایالات متحده «اهمیت» دارد، که باید بازتعریف شده و رای مثبت دو سوم سنا را نیز کسب کند.