چند عضو جمهوریخواه کنگره آمریکا از جو بایدن میخواهند افکار عمومی را در جریان امتیازهایی که به ایران میدهد قرار دهد. آنها در نامهای به رئیس جمهوری آمریکا تاکید کردند از ادامه “دیپلماسی محرمانه” با ایران خسته شدهاند.
شماری از اعضای جمهوریخواه کمیتههای روابط خارجی و نیروهای مسلح مجلس نمایندگان آمریکا در نامهای به جو بایدن تاکید کردهاند که از دیپلماسی پنهان دولت او و عدم اطلاعرسانی علنی درباره امتیازهای احتمالی که برای احیای برجام به جمهوری اسلامی میدهد خسته شدهاند.
در این نامه که وبسایت “واشنگتن فری بیکن”، رسانه نزدیک به محافظهکاران، روز چهارشنبه ۲۷ آوریل نسخهای از آن رامنتشر کرده، از دولت جو بایدن خواسته شده به طور علنی و شفاف مردم را در جریان امتیازهایی که برای احیای برجام به “بزرگترین حامی تروریسم در جهان” میدهد قرار دهد.
نویسندگان نامه با توجه به درخواست جمهوری اسلامی برای خارج کردن سپاه پاسداران از فهرست سازمانهای تروریستی خارجی ایالات متحده و توقف مذاکرات وین، از کاخ سفید میخواهند کنگره و افکار عمومی را از وضعیت گفتوگوهای دیپلماتیک با خبر کند.
جمهوریخواهان عضو دو کمیته کلیدی مجلس نمایندگان به رئیس جمهوری ایالات متحده نوشتهاند: «با توجه به مبهم بودن وضعیت مذاکرات، مردم آمریکا حق دارند بدانند دیپلماتهایشان در وین درباره چه چیزهایی توافق کردهاند و دولت شما چه بدیلهایی را بررسی کرده و چگونه میخواهید با طیف وسیع تهدیدهای ایران، از جمله تهدیدهای روزافزون برنامههای موشکی و پهپادی و گروگانگیری شهروندان آمریکایی برخورد کنید.»
توافقی ضعیفتر از برجام؟
این نمایندگان در نامه خود نوشتهاند محرمانه نگاه داشتن مسائل مورد مذاکره در وین و درخواست ایران برای دست یافتن به میلیاردها دلار از طریق کاهش تحریمها که احتمالا صرف تامین هزینه تشکیلات تروریستی آن در منطقه میشود، غیرقابل قبول هستند و حکایت از آن دارند که دولت جو بایدن در آستانه رسیدن به توافقی ضعیفتر از توافق هستهای سال ۲۰۱۵ است.
به گفته جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگکننده ارشد مذاکرات وین، پیشنویس متن توافق نهایی برای احیای برجام اواخر اسفند ماه آماده شده است.
بر این اساس موارد اختلاف میان آمریکا و جمهوری اسلامی به مسائل فرابرجامی مربوط میشوند که یکی از مهمترین آنها حذف سپاه پاسداران از فهرست سازمانهای تروریستی است که دهها نماینده جمهوریخواه کنگره ایالات متحده بارها با آن مخالفت کردهاند.
احیای برجام در گرو مذاکرات فرابرجامی
برخی مقامهای ارشد دولت آمریکا، از جمله ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه به طور تلویحی برآورده شدن این درخواست را قابل مذاکره عنوان کرده و گفتهاند اگر ایران خواستار لغو تحریمهای فرابرجامی باشد باید نگرانیهای فرابرجامی واشنگتن را رفع کند.
به نوشته “فری بیکن” در یک سالی که از آغاز مذاکرات احیای برجام میگذرد، مذاکرهکنندگان آمریکا، از جمله رابرت مالی، نماینده ویژه این کشور در امور ایران، برخلاف دولت باراک اوباما که کنگره را به طور علنی در جریان روند مذاکرات هستهای قرار میداد، فقط در نشستهای توجیهی محرمانه این کار را کردهاند.
امضاءکنندگان نامه خطاب به جو بایدن این شیوه را غیرقابل قبول خوانده و به نمایندگی از طرف رایدهندگان آمریکایی خواستار حضور نمایندگان دولت در نشستهای عمومی و علنی کنگره و شفافسازی درباره برنامههای او برای جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح اتمی شدند.
شماری از مقامهای آمریکایی، از جمله سخنگوی وزارت خارجه به تازگی گفتهاند آمریکا در “ملاءعام” مذاکره نمیکند و جزئیات توافقها بر سر احیای احتمالی برجام تا نهایی شدن آن محرمانه میمانند.
ظاهرا آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده روز سهشنبه در نشستی در مجلس سنا تقاضای یک سناتور جمهوریخواه برای اجازه دادن به رابرت مالی برای اظهار نظر علنی درباره جزئیات مذاکرات و توافقهای انجام شده در وین را رد کرده و باعث خشم و نارضایتی جمهوریخواهان حاضر در نشست شده است.
تا کنون دهها نماینده جمهوریخواه و شماری از دموکراتهای کنگره نسبت به خارج کردن سپاه پاسداران از فهرست سازمانهای تروریستی هشدار دادهاند و عدهای از آنها در تلاش برای مقابله قانونی با چنین تصمیم احتمالی هستند.
“با توافق وین هم تحریم سپاه برداشته نمیشود”
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین آمریکا حدود یک سال پس از امضای فرمان خروج ایالات متحده از توافق هستهای، سپاه پاسداران را در فهرست سازمانهای تروریستی خارجی قرار داد.
بنابر گزارشها آنتونی بلینکن در نشستی در مجلس سنا گفته است دولتهای قبلی هم گنجاندن سپاه در این فهرست را بررسی کرده بودند اما دستاوردهای آن در مقابل هزینههایش را اندک ارزیابی کردند.
وزیر خارجه آمریکا میگوید قرار داشتن سپاه در فهرست تروریستی، جز ممنوعیت سفر برای اعضای آن سود چندانی ندارد چرا که این نهاد در هر حال تحت تحریمهای بسیار شدیدی قرار دارد.
رابرت مالی یک ماه پیش در کنفرانس بینالمللی فوروم دوحه در پایتخت قطر گفته بود حتی اگر آمریکا بر سر احیای برجام با ایران هم به توافق برسد تحریمها علیه سپاه برداشته نخواهند شد.