آرزو اشرفیزاده، مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالابهای سازمان حفاظت محیطزیست، وضعیت تالابهای ایران را بسیار وخیم توصیف کرده و گفته مدیریت مسئولان «در سالهای اخیر بیشتر از مسائل مربوط به تغییر اقلیم در وضعیت نامناسب امروزِ بخش زیادی از تالابها تأثیر گذاشته است».
خانم اشرفیزاده در گفتوگوی روز ۱۶ بهمن با ایلنا تأکید کرد که «بخش زیادی از علل وضعیت نامناسب بیشتر تالابهای ما در مدیریت ناپایدار منابع آبی و توسعه کشاورزی بدون در نظر گرفتن اصول محیطزیستی در حوضههای آبخیز گوناگون ریشه دارد».
این مقام مسئول در سازمان محیطزیست ادامه داد که «بررسیهای علمی نشان میدهد مسائل مدیریتی قطعاً بیشتر از موضوعات طبیعی مانند خشکسالی و دیگر تبعات تغییرات اقلیمی در خشک شدن تالابها نقش داشته است؛ بهطور مثال، در سالهای گذشته ستاد احیای دریاچه ارومیه، مطالعهای را دربارهٔ عوامل مؤثر بر تشدید روند خشک شدن این دریاچه انجام داده و اعلام کرده بود که متغیرهای اقلیمی تنها حدود ۱۶ درصد در این زمینه تأثیر گذاشتهاند».
هامون، جازموریان و گاوخونی خشک شدند
مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالابهای سازمان حفاظت محیطزیست در بخش دیگری از گفتوگوی خود اعلام کرد که اکنون تالابهای اصلی مرکز و جنوب شرق کشور یعنی تالابهای هامون، جازموریان و گاوخونی، «از بین تمام تالابهای کشور بدترین وضعیت را از نظر آبگیری دارند و تقریباً هر سه به صورت کامل خشک شدهاند».
آرزو اشرفیزاده همچنین خبر داد که مدیران از رهاسازی حقابه تالابها خودداری میکنند و برای نمونه گفت که «سالهاست عملاً هیچگونه حقابهای به تالاب گاوخونی نرسیده است … و ارادهای جدی برای تأمین حقابه گاوخونی وجود نداشته است».
نظام جمهوری اسلامی، مخرب اصلی تالابها
به گفته این مقام مسئول، ۱.۵ میلیون از ۳.۴ میلیون هکتار عرصه تالابی کشور پتانسیل غبارخیزی دارند و بخش مهمی از تالابهای ایران در حال حاضر یا به کانون گرد و غبار تبدیل شدهاند یا در حال تبدیل شدن به منشأ ریزگردها هستند.
آرزو اشرفیزاده بار دیگر تأکید کرد که احیانشدن تالابهای ایران با سوءمدیریت کنونی ارتباط دارد و گفت: «ما با اعمال مدیریت پایدار و صحیح بر منابع آبی هر حوضه آبخیز قطعاً میتوانیم تالاب مربوط به آن حوضه را احیا کنیم.»
چند روز پیشتر، روز ۱۳ بهمن، حسین اکبری، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان، نیز گفته بود: «شاید در حد ۹۹ یا ۱۰۰ درصد تالاب گاوخونی خشک است و فقط بخشی از نیمه شمالی آن در لایههای زیرین مرطوب است، وگرنه تالاب خشک است، چون حقابهای دریافت نکرده و تاکنون بارندگی قابل توجهی که ایجاد روانآب سطحی کند نیز در منطقه رخ نداده است.»
تالاب گاوخونی واقع در شرق اصفهان، یکی از بزرگترین و مهمترین تالابهای ایران محسوب میشد و محلی برای پرندگان مهاجر و جانوران آبی و منبع درآمد و آسایش ساکنان این منطقه بود.
پیشتر علی سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، گفته است: «متأسفانه با طبیعت کاری کردیم که استان اصفهان به پیچیدهترین استان محیط زیستی کشور در بحث آب و خاک و گیاه تبدیل شده است.»
مدیریت ناکارآمد آب در بسیاری از استانهای ایران به ویژه خوزستان و اصفهان موجب شکلگیری موجهای پیدرپی اعتراض مردم و کشاورزان شده است.
در سالهای اخیر، نیروهای امنیتی با سرکوب این اعتراضات، تعدادی از معترضان را کشته و تعداد بسیاری را هم زخمی کردهاند.