رویترز، بخشهای کلیدی قطعنامه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی قطعنامهای علیه برنامه هستهای جمهوری اسلامی صادر کرد. این قطعنامه با ۱۹ رای موافق، ۱۲ رای ممتنع و تنها ۳ رای مخالف تصویب شد.
بخش نخست قطعنامه
در بند دال این قطعنامه، گفته شده مدیر کل آژانس درباره مواد هستهای اعلام نشده در چند مکان نامشخص در ایران، معلوم نبودن مکان کنونی این مواد و این ارزیابی که بر خلاف توافق پادمانی تهران مواد اتمی مورد استفاده در ایران اعلام نشده است، عمیقا نگران است.
در بند جی این قطعنامه، قطعنامههای پیشین شورای حکام در ژوئن ۲۰۲۰ و در ماههای ژوئن و نوامبر ۲۰۲۲ به ایران یادآوری شده که از جمهوری اسلامی خواسته بودند همکاری کاملی با آژانس داشته باشد و به منظور حصول اطمینان از راستیآزمایی و جلوگیری از انحراف در استفاده از مواد هستهای، به تعهدات قانونی خود عمل کند و با هدف رفع ابهام موارد باقیمانده، بدون هیچ تاخیری، همه اقدامهای مشخص شده را انجام دهد.
در بند اچ این قطعنامه، یادآوری شده که شورای حکام در قطعنامه ۵ ژوئن ۲۰۲۴، اعلام کرده بود که عدم همکاری لازم، کامل و بدون ابهام تهران با آژانس به منظور حل تمامی مسائل پادمانی باقیمانده، ممکن است مدیرکل آژانس را ناچار کند درباره دسترسی و استفاده احتمالی از مواد هستهای اعلامنشده در ارتباط با برنامههای هستهای پیشین و خال خاضر جمهوری اسلامی، یک گزارش و ارزیابی جامع برای شورای حکام تهیه کند.
در بند آی این قطعنامه، تاکید شده با وجود قطعنامههای پیشین شورای حکام و با وجود فرصتهای متعددی که مدیرکل آژانس به تهران داده است، جمهوری اسلامی درباره وجود ذرات اورانیوم با منشا انسانی در چندین مکان اعلامنشده، به آژانس هیچ توضیح فنی معتبری ارائه نداده است و آژانس را از مکانهای کنونی مواد هستهای ویا تجهیزات آلوده مطلع نکرده است. جمهوری اسلامی در عوض و بر خلاف یافتههای آژانس، اعلام کرده است که همه مواد و فعالیتهای هستهای خود را به موجب توافق پادمانی اعلام کرده است.
در بند جَی این قطعنامه، گفته شده با وجود اظهارات ایران، آژانس ارزیابی خود را از فعالیتهای هستهای اعلامنشده که در چهار مکان اعلامنشده در ایران انجام شده و همچنین در مورد منشا ذرات اورانیوم با منشا انسانی تغییری نداده است.
در بند ال قطعنامه هم گفته شده شورای حکام از نتیجهگیری دبیرکل آژانس که این مسائل حلنشده به تعهدات ایران تحت توافقنامه پادمان انپیتی مربوط است و باید حل شوند تا آژانس بتواند اطمینان دهد که برنامه هستهای ایران صرفا صلحآمیز است، ابراز نگرانی جدی میکند.
بخش دوم قطعنامه
شورای حکام برای اینکه ایران هنوز بدون ابهام و کامل با آژانس همکاری نکرده است و اقدامات ضروری و فوری را همانگونه که در قطعنامه ژوئن ۲۰۲۴ شورا آمده، انجام نداده، نگرانی عمیق خود را ابراز میکند. شورای حکام تاکید کرده این عدم همکاری، بر توانایی آژانس برای کسب اطمینان و راستیآزمایی عدم انحراف مواد هستهای ایران به سمت سلاحهای هستهای یا سایر دستگاههای انفجاری هستهای تاثیر گذاشته است.
بخش چهارم قطعنامه
شورای حکام بر تصمیم خود مجددا پافشاری میکند که برای اطمینان از راستیآزمایی عدم انحراف مواد هستهای ایران به سمت سلاحهای هستهای، ضروری و فوری است که ایران به تعهدات قانونی خود عمل کند و برای شفافسازی همه مسائل پادمانی باقیمانده، اقدامات زیر را بدون تاخیر انجام دهد:
ارائه توضیحات فنی معتبر برای علت وجود ذرات اورانیوم با منشا انسانی در دو مکان اعلام نشده در ایران.
در مورد همه مکان(های) فعلی مواد هستهای و/ یا تجهیزات آلوده به مواد هستهای به آژانس اطلاع دهد.
کلیه اطلاعات، مستندات و پاسخهایی که آژانس برای راستیآزمایی نیاز داد، به این نهاد ارائه دهد.
به آژانس اجازه دسترسی و نمونهبرادری از مکانها و موادی را بدهید که آژانس تشخیص میدهد برای راستیآزمایی برنامه هستهای ایران، دسترسی به آنها ضرورت دارد.
بخش ششم قطعنامه
شورای حکام از مدیرکل درخواست میکند که بر اساس تمامی اطلاعات موجود یک ارزیابی جامع و بهروز درباره وجود یا استفاده احتمالی از مواد هستهای اعلامنشده در ارتباط با مسائل گذشته و حاضر برنامه هستهای ایران، شامل گزارشی کامل از همکاری ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی در این مسائل، که به توانایی آژانس در راستیآزمایی اجرای تعهدات پادمانی ایران از جمله عدم انحراف مواد هستهای میپردازد، برای ارائه به شورای حکام در مارس ۲۰۲۵ یا حداکثر تا بهار ۲۰۲۵ تهیه کند.
قدردانی آمریکا از آژانس برای محکومیت فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی
نماینده آمریکا در آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز پنجشنبه اول آذرماه، از مدیرکل آژانس بهدلیل ارائه گزارش راستیآزمایی و نظارت بر فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی که منجر به صدور قطعنامه بر علیه حکومت ایران شد، قدردانی کرد.
لورا هولگیت، با اشاره به تداوم نصب آبشارهای سانتریفیوژ پیشرفته اضافی و انباشت مقادیر بیشتری اورانیوم بسیار غنیشده توسط جمهوری اسلامی و اشاره دبیرکل آژانس به این اقدامات در گزارش اخیر خود، خاطرنشان کرد: «همانطور که این گزارش مشخص میکند، رهبران حکومت ایران به گسترش برنامه هستهای خود به سرعت ادامه میدهند، که این اقدام عمیقا نگرانکننده است.»
او با تاکید بر این که «ذخیره اورانیوم بسیار غنیشده هیچ هدف صلح آمیزی در پی ندارد» افزود: «تنها کشورهای دارای سلاح هستهای اورانیوم را تا ۶۰ درصد غنی میکنند و اگر جمهوری اسلامی واقعاً علاقمند به ایجاد اعتماد است و ماهیت برنامه هستهای خود را صلحآمیز میداند، نه تنها باید تولید بیشتر اورانیوم ۶۰ درصد غنیشده را متوقف کند، بلکه باید ذخایر ۶۰ درصدی موجود را هم بهطور کامل کاهش دهد.»
نماینده ایالات متحده در آژانس ضمن ابراز تاسف عمیق از «سنگاندازی» جمهوری اسلامی در مورد نگرانیهای پادمانی و خودداری از اجرای تعهدات قانونیاش تصریح کرد: «تهران باید تعهدات پادمانهای قانونی خود را بهطور کامل و بدون تاخیر بیشتر اجرا کند و اجرای پروتکل الحاقی و شفافیت کامل در مورد تولید اجزای سانتریفیوژ را جدی بگیرد.»
شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی پنجشنبه اول آذر با تصویب قطعنامهای حداکثری، عدم همکاری جمهوری اسلامی با آژانس و همچنین مخفیکاری در فعالیتهای هستهای حکومت ایران را محکوم کرد و از تهران خواست «اطلاعات، اسناد و پاسخهای مورد نیاز آژانس» را در این زمینه ارائه و دسترسی به مکانها و مواد مورد نیاز بازرسان آژانس را فراهم کند.
در پی صدور این محکومیت، وزارت امور خارجه و سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی در بیانیهای مشترک اعلام کردند که دستور راهاندازی مجموعهای از سانتریفیوژهای جدید و پیشرفته در ایران صادر شده است.
یک سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا در پاسخ به پرسش بخش فارسی صدای امریکا در مورد همراهی ایالات متحده با قطعنامه محکومیت جمهوری اسلامی در شورای حکام آژانس گفت، ما از قطعنامه تروئیکای اروپایی حمایت کردیم و «همچنان معتقدیم وحدت چهارگانه برای پاسخگو کردن ایران ضروری است.»