
در حالی که با آمدن دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، تنشها بر سر برنامه هستهای تهران بالا گرفته است، گزارشها از آمادهسازی نظامی بیسابقه واشنگتن برای حمله احتمالی به تاسیسات هستهای ایران و همچنین مقابله با حوثیها در یمن حکایت دارد.
گزارشها و تصاویر ماهوارهای نشان میدهند که نیروی هوایی ایالات متحده در حال انتقال نیروی قابل توجهی از بمبافکنهای پنهانکار بی-۲ به جزیره راهبردی دیهگو گارسیا در اقیانوس هند است.
این پایگاه طی سالهای گذشته بارها بهعنوان سکوی پرتاب عملیاتهای آمریکا در خاورمیانه به ویژه جنگ در عراق و افغانستان مورد استفاده قرار گرفته و اکنون با موج جدید حملات علیه حوثیها و هشدارهای شدید دولت ترامپ به ایران، بار دیگر در کانون تحرکات نظامی قرار گرفته است.
تصاویر ماهوارهای نشان میدهند که طی ۴۸ ساعت گذشته دستکم سه فروند بمبافکن رادارگریز بی-۲ به پایگاه دیهگو گارسیا، جزیرهای در اقیانوس هند رسیدهاند. مشخص نیست که آیا بمبافکنهای بیشتری در پناهگاهها مستقر شدهاند یا خیر.
ارتباطات هوانوردی تأیید کردهاند که دو بمبافکن بی-۲ روز گذشته بر فراز استرالیا در حال سوختگیری هوایی بودهاند. همچنین دادههای حملو نقل هوایی حاکی از حضور یک بمبافکن سوم هستند.
امری که نشاندهنده استقرار هماهنگ و برنامهریزیشدهی چند بمبافکن در منطقه است.
همزمان، اطلاعات پروازی نشان میدهد بمبافکنهای دیگری از پایگاه وایتمن در میزوری (محل استقرار کل ناوگان ۲۰ فروندی بی-۲) بهسوی پایگاه دیهگو گارسیا بهراه افتادهاند.
این برای نخستین بار در سالهای اخیر است که چنین تعدادی از بمبافکنها به این پایگاه دورافتاده در اقیانوس هند رسیدهاند یا در مسیر اعزام به آن هستند.
همچنین ۱۱ فروند هواپیمای سوخترسان بوئینگ کیسی-۱۳۵ استراتوتانکر، ۳ هواپیمای ترابری سی-۱۷ و احتمالاً یک هواپیمای گشت دریایی پی-۸ پوسایدون در این پایگاه دیده شدهاند.
شبکههای ردیابی پرواز و منابع بینالمللی گزارش دادهاند که جنگندههای پیشرفته اف-۳۵ نیز به خاورمیانه اعزام شدهاند.
پیت هگسث، وزیر دفاع آمریکا، مأموریت ناو هواپیمابر هری ترومن در خاورمیانه را تمدید کرده و ناو کارل وینسون را نیز به منطقه اعزام کرده است.افزایش این سطح از استقرار نظامی آمریکا نشانهای از آمادگی فزاینده برای انجام عملیاتهای هوایی وسیع در منطقه تلقی میشود.
تحلیلگران نظامی میگویند آنچه تاکنون در رابطه با دیهگو گارسیا مشاهده شده، بسیار فراتر از معمول تمرینات یا اعزامهای روتین نیروی بمبافکن است.
آخرین بار در سال ۲۰۲۰ و بعد از کشته شدن قاسم سلیمانی بود که چنین تعدادی از بمبافکنها، شامل شش فروند بمبافکن بی-۵۲ به دیهگو گارسیا اعزام شدند.
نقش راهبردی پایگاه دیهگو گارسیا
جزیره دیهگو گارسیا که محل حضور اسکادران پیشاستقراری ناوگان پشتیبانی نیروی دریایی آمریکاست، خارج از برد موشکها و پهپادهای فعلی ایران و حوثیها قرار دارد.
فاصله این جزیره تا ایران حدود ۳۷۹۵ کیلومتر است، در حالی که برد موشکهای بالستیک ایران بهطور معمول تا ۲۰۰۰ کیلومتر برآورد میشود.پایگاه مشترک بریتانیا و ایالات متحده در دیهگو گارسیا سالهاست که بهعنوان مقر آغاز عملیاتهای مهم نظامی آمریکا مورد استفاده قرار گرفته است؛ از جمله در جنگ افغانستان در سال ۲۰۰۱ و عراق در سال ۲۰۰۳. از همین رو این تحرکات جدید میتواند نشاندهنده آمادگی برای انجام حملات احتمالی در خاورمیانه باشد.
بمبافکنهای بی-۲ قابلیت منحصربهفردی برای نفوذ به سامانههای دفاعی سنگین و هدف قرار دادن مراکز زیرزمینی با بمبهای عظیم «نفوذگر مهمات انبوه» با شناسه جیبییو-۵۷ای/بی را دارند.
این بمبهای هدایتشونده و سنگرشکن با وزن ۱۴ تُن تنها توسط بمبافکنهای بی-۲ قابل حمل هستند و برای انهدام مراکز مستحکم، از جمله تأسیسات احتمالی در ایران، طراحی شدهاند.در اکتبر سال گذشته، ایالات متحده برای نخستینبار از بمبافکنهای بی-۲ برای حمله به انبارهای زیرزمینی تسلیحات حوثیها در یمن استفاده کرد.
افزایش حضور نظامی آمریکا همزمان با هشدارهای شدید دولت دونالد ترامپ نسبت به تهران صورت میگیرد.
واشنگتن، ایران را به حمایت از حملات نیروهای حوثی به کشتیهای تجاری در دریای سرخ متهم کرده و در عین حال نسبت به برنامه هستهای جمهوری اسلامی هشدار داده است.
ایران در پاسخ تأکید دارد که برنامه هستهایاش صرفاً با اهداف تجاری دنبال میشود و هیچ کاربرد نظامی ندارد
بر اساس گزارشها، واشنگتن نامهای رسمی به ایران ارسال کرده و خواستار دستیابی به یک توافق جدید هستهای شده است. در این نامه هشدار داده شده که عدم همکاری ایران میتواند منجر به پیامدهای جدی، از جمله اقدام نظامی شود.
این در حالی است که رهبر جمهوری اسلامی مذاکره را رد کرده و سپاه پاسداران ایران نیز از یک پروژه جدید تحت عنوان «شهر موشکی» خبر داده است.
رسانههای دولتی جمهوری اسلامی نیز تصاویری از این تأسیسات منتشر کردهاند که نشانهای از افزایش ظرفیت نظامی ایران در بحبوحه تنشهای فزاینده تلقی میشود.
در شرایطی که رایزنیهای دیپلماتیک تاکنون بینتیجه بوده، نگرانیها درباره احتمال تشدید درگیریها در منطقه بیش از هر زمان دیگری افزایش یافته است.