پنجشنبه خونین در جنوب عراق: دست‌کم ۴۵ کشته و ۵۰۰ مجروح

مراکز درمانی عراق اعلام کرده‌اند که در درگیری‌هایی که از صبح پنجشنبه ۲۸ نوامبر/ ۷ آذر در نجف و ناصریه و بغداد بین معترضان و نیروهای امنیتی درگرفت در مجموع بیش از ۴۵ تن کشته شده و صدها تن دیگر زخمی شدند. تنها در درگیری‌های نجف ۱۶ تن از معترضان کشته و بیش از ۵۰۰ نفر مجروح شدند. عفو بین‌الملل اوضاع ناصریه را به منطقه جنگی تشبیه کرده است.

گروهی از معترضان عراقی بعد از کشتار ناصریه دور عکس یکی از کشته شدگان گرد آمده‌اند (عکس: توییتر معترضان)

در اعتراضات عراق که از یکم اکتبر سال جاری با درخواست مقابله با فساد اقتصادی و بهبود وضع معیشتی و وضع اشتغال و در اعتراض به خدمات دولتی ناکافی آغاز شده تا پیش از آغاز کشتار در جنوب عراق، دست‌کم ۳۲۰ نفر کشته و هزاران نفر مجروح شده‌ بودند. معترضان خواهان تغییر نظام سیاسی عراق از پارلمانی به ریاستی و پایان سهمیه‌بندی مشاغل پردرآمد برای احزاب سیاسی‌‌اند. چهارشنبه ۲۸ نوامبر/ ۷ آذر معترضان ساختمان کنسولگری ایران در نجف و برخی از اسناد موجود در کنسولگری را به آتش کشیدند و آرم و نشان جمهوری اسلامی را هم جاکن کردند.

در اعتراضات ناصریه که بعد از آتش زدن کنسولگری ایران در نجف اتفاق افتاد ارتش وارد عمل شد. دست‌کم ۲۶ نفر از معترضان در این شهر با گلوله جنگی کشته شدند. در ناآرامی‌های بغداد هم چهار نفر از معترضان با گلوله جنگی کشته شدند.

در نجف منع آمد و رفت تمدید شده است. با وجود اعلام منع آمد و رفت، خانواده‌ها شبانه در خیابان‌های نجف جنازه کشته شدگان را تشییع و دفن کردند.

فرماندهی عملیات مشترک در عراق اعلام کرد که عادل عبدالمهدی، نخست وزیر عراق دستور تحقیقات در خصوص رخدادها در دو استان نجف و ذی‌قار را داد. عبدالمهدی در واکنش به رویدادهای خونین ناصریه، ژنرال جمیل الشماری، فرمانده نیروهای عراقی در جنوب این کشور را عزل کرد. برخی از عشایر عراقی اعلام کرده‌اند که برای «حفاظت از تظاهرکنندگان» به ویژه در استان‌های جنوب و مرکز کشور علیه نیروهای امنیتی سلاح در دست می‌گیرند: یک تحول خطرناک تازه در روند اعتراضات عراق که این کشور را به جنگ داخلی نزدیک می‌کند.

عادل الدخیلی، استاندار ذی قار پس از کشته شدن ۳۲ تن در این استان، از منصب خود استعفا داد. او همچنین حمایت خود از معترضان و خواسته‌های آنان را اعلام کرد.

با بالا گرفتن اعتراضات و افزایش تعداد کشته‌شدگان، مرز مهران بسته شد. مجتبی سلیمانی، مدیر پایانه مرزی مهران اعلام کرد مرز مهران تا اطلاع ثانوی و به مدت نامحدودی بسته می‌ماند و تردد از آن به کشور عراق ممنوع است.

روز گذشته گروهی از فرماندهان حشد شعبی از مقتدی صدر، رهبر ائتلاف سائرون خواسته بودند که از معترضان فاصله بگیرد. فرماندهان حشد شعبی در این بیانیه مشترک اعلام کرده بودند که تشیع در جنوب عراق در خطر است و دست هر کسی را که قصد تعرض به مرجع شیعیان عراق داشته باشد قطع می‌کنند.

مقتدی صدر نیز در پاسخ اعلام کرد عدم استعفای عبدالمهدی به معنای «پایان عراق» خواهد بود. صدر امر و نهی به معترضان و طرفداران خود را رد کرد و گفت آنچه اتفاق می‌افتد بر اساس اراده مردم است که از او و از همه بزرگ‌تر و قوی‌تر است.

رویترز گزارش داده دست‌کم چهار نفر نیز در خشونت‌ها در بغداد جان خود را از دست داده‌اند. در پایتخت عراق نیز معترضان همچنان در تلاش برای کنترل پلی بر رود دجله هستند که آن‌ها را به منطقه سبز بغداد می‌رساند.

رسانه‌های داخلی ایران نیز از بسته‌شدن مرز مهران بین این کشور و عراق خبر داده‌اند.

مجتبی سلیمانی، مدیر پایانه مرزی مهران، به خبرگزاری مهر گفته بسته‌شدن مرز دستوری‌ست از سوی «مقام‌های مسئول» و این پایانه «تا اطلاع بعدی» مسدود خواهد بود.

سیاست‌های جمهوری اسلامی خود هدف اعتراضات قرار گرفته‌است. معترضان، تهران را به دخالت در امور داخلی عراق متهم می‌کنند. روز ششم آذر ماه گروهی از آن‌ها کنسولگری ایران در نجف را به آتش کشیدند. پیشتر کنسولگری جمهوری اسلامی در کربلا نیز هدف حمله گروهی از معترضان قرار گرفته بود.

تهران اتهام دخالت در اوضاع داخلی عراق را رد کرده‌ است. اما اخیرا نشریه اینترنتی اینترسپت و روزنامه نیویورک تایمز با انتشار گزارشی گفته‌اند به «اسناد و مکاتبات محرمانه» وزارت اطلاعات ایران دربارهٔ اقدامات و نفوذ تهران دست یافته‌اند.

با روند فزاینده خشونت‌ها و افزایش شمار کشته‌شدگان، سازمان عفو بین‌الملل خواستار تحقیقات در مورد وقایع شده‌است.

این سازمان می‌گوید تصاویر و ویدئوها نشان می‌دهد در شهر ناصریه گروه‌های مختلفی از نیروهای امنیتی عراق به معترضان یورش برده‌اند و ظاهرا از سلاح‌های خودکار و مسلسل برای شلیک به معترضان استفاده کرده‌اند: «آن‌چه در ناصریه دیده می‌شود به منطقه جنگی بیشتر شبیه است تا خیابان‌ها و پل‌های یک شهر».