جوزپ بورل در حال ورود به سالن کنفرانس ویدئویی با وزیران خارجه اتحادیه اروپا، ۲۲ آوریل ۲۰۲۰-
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا میگوید، این اتحادیه از آمریکا خواسته تحریمها علیه ایران را تعدیل کند و با اعطای کمک اقتصادی به تهران برای مقابله با بیماری همهگیر کووید-۱۹ موافقت کند، اما واشینگتن این درخواست را رد کرده است.
مقامات تهران در هفتههای اخیر بارها از اروپاییان خواسته بودند، در برابر آمریکا موضع مستقل اتخاذ کرده و با تحریمها همراهی نکنند.
بورل با ابراز تاسف از موضع واشینگتن گفت، آمریکا مانع پرداخت وام صندوق بینالمللی پول به ایران شده است.
رویترز به نقل از بورل گزارش داد که اتحادیه اروپا از تعدیل تحریمها و پرداخت وام به ایران حمایت میکند. مقامات تهران ادعا میکنند تحریمها مانع مقابله موثر با کرونا شده و ضمن درخواست لغو تحریمها، وامی پنج میلیارد دلاری را از صندوق بینالمللی پول تقاضا کردهاند.
واشینگتن میگوید این پول برای سلامت مردم هزینه نخواهد شد و از اعطای وام به ایران جلوگیری میکند.
بورل در حالی از تعدیل تحریمها و اعطای وام به ایران حمایت کرد که ساعاتی قبل از آن سپاه از پرتاب یک ماهواره نظامی و قرارگرفتن موفق آن در مدار زمین خبر داده بود.
در حالی که آمریکا ادعا میکند این اقدام سپاه با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در حمایت از برجام تناقض دارد، بورل در اظهارات روز گذشته خود به پرتاب ماهواره از سوی سپاه اشارهای نکرد.
اتحادیه اروپا زمستان گذشته در واکنش به یک پرتاب ماهواره دیگر در ایران گفته بود که موضوع فعالیتهای موشکی دوربرد ایران را با شورای امنیت مطرح میکند.
قبل از اظهارات بورل در حمایت از اعطای وام پنج میلیارد دلاری به ایران، هایکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان نیز به طور تلویحی از کمک اقتصادی به ایران حمایت کرده بود. او همچنین از آمادگی برای دومین تراکنش کانال ویژه اقدام مالی (اینستکس) برای کمکهای بشردوستانه خبر داد.
این کانال مالی با چراغ سبز آمریکا به دنبال شیوع کرونا در ایران پس از وقفهای یک ساله آغاز به کار کرد. آلمان در زمستان ۱۳۹۷ این کانال مالی را برای ترغیب تهران به باقی ماندن در برجام پس از خروج آمریکا از توافق هستهای، پیشنهاد داده بود.
با این وجود ایران از اردیبهشتماه گذشته و به دنبال اعمال تحریمهای نفتی آمریکا، در پنج گام با فاصله دو ماه، تعهدات هستهای خود را در برجام کاهش داد.
در گام آخر تهران اعلام کرد که از این پس به تعهدات خود در برجام پایبند نیست و در صورتی که اروپا باز هم منفعل باقی بماند یا مکانیسم ماشه را فعال کند، گزینه خروج از معاهده منع گسترش تسلیحات هستهای یا پروتکل الحاقی را اجرا میکند.
با این وجود آژانس بینالمللی انرژی اتمی میگوید ایران هنوز به طور نگرانکننده و تهدیدکنندهای برجام را نقض نکرده است. یکی از نگرانیهای جدی کاهش زمان گریز هستهای به زیر شش ماه است.
در چنین شرایطی و با توجه به تنشهای اخیر بین ایران و آمریکا، به نظر میرسد اتحادیه اروپا با ادامه موضع محافظهکارانه خود به دنبال جلوگیری از افزایش تنشها و عمیقتر شدن بحران است.